Σκέψεις απόγνωσης, βαριές, που ταίριαζαν απόλυτα με το μουντό και παγερό λονδρέζικο τοπίο, τριβέλιζαν βασανιστικά το μυαλό της νεαρής επιτόκου. Ανησυχίες τρομερές εξανέμιζαν από την ψυχή της τη χαρά για τη γέννηση του παιδιού της. Μόνη, ξένη, χωρίς οικονομική και ηθική στήριξη, πώς θα τα έβγαζε πέρα στη νέα κατάσταση; Φοβόταν! Αγωνιούσε! Ο φόβος παρέλυε το μυαλό, η αγωνία σα μέγγενη έσφιγγε την ψυχή της.
Ο λοχαγός σύζυγός της, ο «αξιότιμος» και γοητευτικότατος κος Τζων Μπάϋρον ήταν από καιρό εξαφανισμένος στις χαρτοπαιχτικές λέσχες και στα καταγώγια του Παρισιού. Αφού κατασπατάλησε χωρίς αιδώ την αξιόλογη περιουσία της σε κάθε είδους ασωτίες, κρυβόταν τώρα από τους δανειστές του.
Ο ψυχισμός όμως του κάθε ανθρώπινου πλάσματος είναι ιδιαίτερος. «Τα συναισθήματα η τετράγωνη λογική δεν τα τιθασεύει» εξομολογήθηκε σε φίλη της, η νεαρή κα Κάθριν. Και η καρδιά αυτής της Σκωτσέζας πονούσε γι΄ αυτόν τον άνθρωπο. Όσο και αν τη βασάνιζε, τον συγχωρούσε. Μεγαλωμένη από την ορεισίβια γιαγιά της, την κα Νταφ, με πουριτανικές αρχές, άντεχε τις ταπεινώσεις του γάμου της με καρτερικότητα. Όμως το σκωτσέζικο πείσμα που κυλούσε στις φλέβες της σύντομα έκανα το θαύμα του. Χαλύβδωσε το σώμα και αναπτέρωσε το ηθικό της.
«Εμπρός, ας ανασκουμπώσουμε τα μανίκια λοιπόν κα Κίττυ. Έτσι; Δε μας επιτρέπονται αδυναμίες και κλάματα! Έχουμε υποχρεώσεις» ήταν το σκεπτικό της.
Το νεογέννητο παιδί της πήρε το όνομα George και μεγάλωνε σε περιβάλλον οικονομικής φτώχειας. Τα κυκλοθυμικά συναισθήματα και οι ανακόλουθες συμπεριφορές της μητέρας απέναντί του, αγάπης και αντιπάθειας, στοργής και αστοργίας – ξεσπάσματα της πονεμένης της ψυχής για όσα η ζωή την έκανε να υποφέρει – διαμόρφωσαν αθόρυβα αλλά δραστικά την ποιότητα του χαρακτήρα του γιού της. Ενός γιού που κληρονόμησε την εκρηκτικότητα του ταπεραμέντου της, που πολύ συχνά οδηγούσε σε βιαιότατες λογομαχίες και αντιπαραθέσεις, παρά την αμοιβαία ενδόμυχη στοργή του ενός για τον άλλο. Ενός πλάσματος πεντάμορφου που η φύση τα κανόνισε έτσι ώστε στο πρόσωπό του να συγκεντρώνει όλα τα ωραία χαρακτηριστικά των γονέων του σε ένα αρμονικότατο σύνολο. Μαλλιά βοστρυχωτά με λαμπρές ανταύγειες του χαλκού. Μάτια στοχαστικά, που πετούσαν σπίθες, γκριζοπράσινες, σκούρες, όταν ταραχή τον κατελάμβανε. Δεν έλειπε όμως, δυστυχώς, και η «αχίλλειος πτέρνα του». Η αδυναμία του δηλαδή να περπατάει χωρίς να κουτσαίνει. Μια εκ γενετής βλάβη του αστραγάλου του τον ταλαιπωρούσε και βασάνιζε για πάντα το ευαίσθητο αυτοσυναίσθημά του.
Στα εννιά του χρόνια ο μικρός Τζωρτζ γίνεται ένα από τα πλουσιότερα άτομα της περιοχής, αφού κληρονόμησε τον τίτλο ευγενείας του Λόρδου και μεγάλη κτηματική περιουσία μετά τον ξαφνικό θάνατο του πατέρα του και του αδελφού του παππού του. Η ζωή του άλλαξε ριζικά. Μετά τη φοίτησή του στο μικρό σχολείο του Χάροου και του Ντάσγουντ, τώρα είναι σε θέση να παρακολουθήσει μαθήματα στο ονομαστό κολλέγιο του Κέμπριτζ.
Πρώιμα έκανε την εμφάνισή της η κλίση του και η ιδιοφυΐα του στην ποίηση. Φύση ανήσυχη και εριστική, αναζητούσε απαντήσεις που θα κάλυπταν ικανοποιητικά τα ερωτήματα που απασχολούσαν το νου του, μέσα από κάθε είδους πνευματικά δημιουργήματα. Μυθολογία, Ιστορία, Φιλοσοφία, Θρησκειολογία, ήταν προσφιλείς του μελέτες. Η μνημονική και η κριτική του ικανότητα, εξαιρετικά αναπτυγμένες, τον καθιστούσαν άξιο να συσχετίζει και να αποτιμά γεγονότα και καταστάσεις τοπικά και χρονικά απομακρυσμένες μεταξύ τους, με επιχειρήματα ενδιαφέροντα, ουσιώδη και αδιαμφισβήτητα. Οι φιλελεύθερες πεποιθήσεις του εκδηλώθηκαν από την εφηβική του ηλικία, με συμπεριφορές προστασίας των αδυνάτων και κατατρεγμένων συνανθρώπων του. Ακόμη – ακόμη και με δυναμικούς τρόπους, αν χρειαζόταν. Δε δίσταζε να χειροδικήσει για το δίκαιο.
Η αναπηρία του δεν τον εμπόδιζε να εξελιχτεί σε ανυπέρβλητο κολυμβητή, επιδέξιο ιππέα, δεινό ξιφομάχο, τέλειο σκοπευτή. Με τη συνεχή συστηματική άσκηση και την προσεγμένη διατροφή κατόρθωσε να απαλλαγεί από την τάση για πάχος, την οποία κληρονόμησε από το DNA της ευτραφούς μητέρας του. Εύκολα γινόταν η «ψυχή» της παρέας των φοιτητών, από όλους σχεδόν αποδεκτός αρχηγός. Η γοητεία του πήγαζε αβίαστα από την έντονη προσωπικότητά του, τη σαγηνευτική ποιότητα του λόγου του, την ελκτική χροιά της φωνής του. Στην ενηλικίωσή του, οι ομιλίες του στη βουλή των λόρδων τάραζαν στάσιμα νερά. Αναπόφευκτοι φθόνοι και αντιπαλότητες γεννιόταν στους κύκλους της υψηλής κοινωνίας λόγω θίξεως των de facto συμφερόντων της. Έτσι υπονομεύσεις και μικρότητες αναφύονταν σε βάρος του, χτυπώντας τον πισώπλατα. Όμως το χιούμορ, ο αυτοσαρκασμός, η ευγένεια και η ετοιμότητα του πνεύματός του ήταν καλοί σύμβουλοι. Μαλάκωσαν πολλούς από τους άσπονδους «φίλους» του. Η πολυσχιδής και πρωτότυπη λογοτεχνική του παραγωγή βαθμιαία έγινε αποδεκτή από τους πνευματικούς κύκλους της Αγγλίας και του μεγαλύτερου μέρους της Ευρώπης. Καθιερώθηκε στο πλατύ κοινό, γεγονός που είχε αντίκτυπο στην αύξηση της αίγλης και των εισοδημάτων του. Έτσι, η προσωπική οικονομική άνεση του επέτρεπε να πραγματοποιήσει ταξίδια σε χώρες μακριά από την πατρίδα. Καινούριες εμπειρίες των κατέκλυζαν και οι πνευματικές του παραστάσεις διευρύνθηκαν. Ισπανία, Ιταλία, Αλβανία, Ήπειρος, Κωνσταντινούπολη Τουρκία, Ελλάδα ήταν μέρη της ταξιδιωτικής του πορείας. Και ο τρόπος της ζωής του νεαρού Τζώρτζ παρουσίαζε ποικιλία ανάλογα με τις περιστάσεις. Ασκητισμός διαδεχόταν τον κοσμοπολιτισμό και η εγκράτεια την ασυδοσία. Όντας από τη φύση του εξαιρετικά αισθαντικός και αισθησιακός χαρακτήρας άφηνε την ιδιαίτερη αύρα και το ξεχωριστό στίγμα του από όπου κι αν περνούσε. Άτομα και των δύο φύλων ήταν στις …συναισθηματικές του κατακτήσεις.
Η επάνοδός του στην Αγγλία σημαδεύτηκε από το ξέσπασμα ενός σάλου στους κύκλους του, κάνοντας λόγο για ένα σκάνδαλο φοβερό και ανόσιο. Μιας σχέσης ανάρμοστης μεταξύ αυτού και της λίγο μεγαλύτερης ετεροθαλούς αδελφής του Αυγούστας. Οι φήμες δεν διαψεύδονταν αλλά ούτε επιβεβαιώνονταν. Αιωρούνταν στην ατμόσφαιρα και έτρεφαν την αδηφάγο όρεξη της λονδρέζικης κοινωνίας για «κοζερί» για πολύ καιρό. Οι εικασίες έδιναν και έπαιρναν. Έκαναν λόγο για υπερβολική χρήση του ηρεμιστικού σιροπιού λάβδανου και οινοπνευματώδους ποτού που πιθανόν προκάλεσαν ανεξέλεγκτες καταστάσεις…
Οι φήμες διέρρευσαν εσκεμμένα για διαφημιστικούς λόγους ή ανταποκρίνονταν στην αλήθεια; Κανείς από το πλατύ κοινό δεν ήταν σίγουρος. Η αυτοβιογραφία του Μπάϋρον με τις μυστικές του σκέψεις και τα κρυφά του βιώματα, την οποία αργότερα ο ίδιος παρέδωσε λίγο πριν το τέλος του στον έμπιστο φίλο του Τζων Χομπχάουζ, για να τη χειριστεί όπως ο ίδιος έκρινε, παραδόθηκε στις φλόγες. Τα χειρόγραφά του, αφού πρώτα αναγνώστηκαν από την αδελφή του Αυγούστα Λη και την τέως σύζυγό του Ανναμπέλα Μιλκμπανκ, ύστερα από τη σύμφωνη γνώμη τους έγιναν στάχτες και αποκαΐδια στο τζάκι ενός λονδρέζικου γραφείου. Δεν είδαν το φως της δημοσιότητας. Μόνο ένας στενότατος κύκλος συγγενών και φίλων γνώριζε το τεράστιο μυστικό και συμπεριφέρθηκε ανάλογα…
Ο λόρδος Μπάϋρον εξαιτίας της αναταραχής που δημιουργήθηκε αποφάσισε να εγκαταλείψει την Αγγλία για δεύτερη φορά, πικραμένος αφάνταστα από τα γεγονότα. Δεν προέβηκε στο παραμικρό σχόλιο για υπεράσπιση του εαυτού του. Απόλυτη σιωπή.
Φτάνοντας στην Ιταλία οι απόψεις του τον οδήγησαν στους επαναστατικούς κύκλους της. Επιθυμούσε να συνδράμει στον αγώνα τους, ο οποίος όμως καταπνίγηκε λόγω μη επαρκούς προετοιμασίας και έλλειψης συντονισμού. Συνεχίζοντας το ταξίδι του έφτασε στην Ελλάδα για δεύτερη φορά και εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι. Ήρθε σε επαφή με πρόσωπα της πολιτικής που επιδίωκαν τον προσεταιρισμό μαζί του λόγω της ανθηρής οικονομικής κατάστασής του και των γνωριμιών του με ισχυρούς κύκλους του Λονδίνου. Θέλοντας να λειτουργήσει αμερόληπτα προσπαθούσε ο ίδιος να διαμορφώσει γνώμη για την υπάρχουσα κατάσταση. Αντιλήφθηκε με θλίψη διχόνοιες, υπονομεύσεις, συμφεροντολογισμούς, φατριατικό κλίμα για προσωπική προβολή και ιδιοτελή χρήση των δανείων της Αγγλίας. Το κουράγιο όμως δεν τον εγκαταλείπει. Έχει πίστη σε βαθμιαία βελτίωση ιδιαιτέρως των Ελληνίδων. αφού η σκλαβιά αιώνων, οι ένδειες, η έλλειψη πνευματικής καλλιέργειας κατέκτησε αρκετές, όντα με «ανορθόδοξη» ηθική συνείδηση.
Η ευφυΐα και οι προσωπικές εμπειρίες ισχυροποιούν τις επιφυλάξεις του. Η διαπίστωση ότι το χρήμα, «υπέρτατος θεός», διαχρονικός, ανυπέρβλητος με τεράστια διαφθοροποιητική δύναμη για πολλούς ανθρώπους, είναι αδιάσειστη.
Το μυαλό του το απασχολούν τώρα σκέψεις εύρεσης τρόπων για συνεχή και αδιάβλητη διαχείριση των αγγλικών κονδυλίων για την ανάκαμψη της φτωχής Ελλάδας. Η απελευθέρωση αυτής της ταλαιπωρημένης για αιώνες, χώρας, προσδίδει ένα καινούριο νόημα στην ύπαρξή του. Οι φιλοδοξίες του αποκτούν μια άλλου είδους ποιοτική υπόσταση. Προηγούμενες κοινωνικές, αισθηματικές, καλλιτεχνικές ή άλλης υφής ενασχολήσεις ωχριούν τώρα στην ψυχή του. Μιας ψυχής που μέσα από τους ποιητικούς στίχους που εμπνεύστηκε για την επέτειο των τριάντα έξι του χρόνων, διαφαίνεται το ανικανοποίητο της ύπαρξής του. Ακαθόριστη πικρία, μελαγχολία και κρυφή θλίψη για τα νιάτα που φυλλοροούν, φεύγουν και χάνονται χωρίς σκοπό, ουσία και όφελος, τον διαποτίζουν, αφήνοντας στυφή γεύση σ΄ ολόκληρη την ψυχοσύνθεσή του. Τώρα σκέψεις σοβαρές ανασυγκρότησης της Ελλάδας απασχολούν το μυαλό του. Λεπτομερειακές διερευνήσεις τον προβληματίζουν. Πλήρεις ενημερώσεις τον φωτίζουν και αγωνιστικοί σχεδιασμοί καταστρώνονται με τη συνδρομή εξειδικευμένων ατόμων. Επιχειρηματικές βλέψεις για μελλοντική εκμετάλλευση της λιμνοθάλασσας με δημιουργία αλυκών και ιχθυοκαλλιεργειών από τους κατοίκους για την οικονομική τους ανάπτυξη αρχίζουν να ξεπροβάλλουν. Η φήμη πιθανής ανάθεσης σ΄ αυτόν μερικής αρχηγίας των στρατιωτικών επιχειρήσεων φέρνει ειρωνικές σκέψεις και πικρό χαμόγελο στα χείλη. «Πώς τα φέρνει η ζωή, αλήθεια! Αυτός ο ευαίσθητος, τρυφερός και ρομαντικός ποιητής να λειτουργεί σα σκληροτράχηλος συντονιστής αιματηρού αγώνα!»
Ο απροσδόκητος θάνατός του μια μελαγχολική απριλιάτικη ημέρα, στο σπίτι, κοντά στα σκούρα νερά της λιμνοθάλασσας, συντάραξε όλο τον ελλαδικό χώρο. Η θλίψη ανείπωτη. Οι ελπίδες για βοήθεια των Ελλήνων στον απελευθερωτικό τους αγώνα μετέωρες.
Το θλιβερό νέο έκανε το γύρο της Ευρώπης όπου πλέχτηκαν εγκώμια και διθύραμβοι για την ξεχωριστή του προσωπικότητα. Γκαίτε, Ντοστογιέφσκι, Κιτς, Λαμαρτίνος, Νίτσε, Ουγκώ, στάθηκαν με θαυμασμό μπρος στη βυρωνική πνευματική δημιουργία. Τα χαρακτηριστικά των Νορμανδών προγόνων, των θαλασσοπόρων βίκινγκς De Buron και των σκληροτράχηλων σκωτσέζων Gordon πιστεύεται ότι βρήκαν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκφρασή τους στη χαρισματική πνευματική προσωπικότητά του, που η θεία βούληση, έκανε να σβήσει πρώϊμα.
Ο Βύρων ήταν ο φιλέλληνας που εκτός από τη σημαντική προσωπική οικονομική βοήθεια προς τη χώρα, με τη ζέση του λόγου του συγκίνησε και επηρέασε ισχυρούς πολιτικούς κύκλους για τα δίκαια της Ελλάδας. Υπουργός Κάννιγκ και δούκας του Ουέλλιγκτον συγκαταλέγονται μεταξύ αυτών.
Εχθρός της πλήξης και της μετριότητας, λάτρης των έντονων συναισθημάτων υπήρξε στη ζήση του από τα πιο λαμπρά δείγματα συγκερασμού, ντροπαλότητας και αναισχυντίας, ρομαντικότητας και κυνικότητας, θεοσεβείας και βλασφημίας. Υπήρξε ο ξεχωριστός George Gordon Noel Byron, ο δημιουργός του ποιητικού αφηγήματος Τσάϊλντ Χάρολντ και του Δον Ζουάν. Θεωρήθηκε ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους του ρομαντισμού της πατρίδας του. Σκηνές από τα έμμετρα αφηγήματά του ενέπνευσαν ζωγράφους, όπως τον Ντελακρουά και τον Τεοντόρ Σεριγκώ στο έργο του «ο θνήσκων μονομάχος» για να τις απαθανατίσουν θαυμαστά με το πινέλο τους. Μουσουργούς όπως ο Μπερλιόζ και ο Σούμαν να εμπνευστούν υπέροχα σχετικά δημιουργήματα. Είναι αυτός που σ΄ όλη την ποιητική του δημιουργία ενυπάρχουν σπίθες από το σαιξπήρειο ποιητικό πνεύμα.
Ο κορυφαίος Έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς αργότερα, εμπνευσμένος από τη ζωή και το θάνατο του μεγάλου φιλέλληνα, συνέθεσε ένα έξοχο επίγραμμα,
«Δεν ήρθες με του τραγουδιού σου
τον ωραίο θυμό.
Ήρθες την ίδια σου ζωή στης ιερής θυσίας
να φέρεις το βωμό.
Κι αν έζησες Διόνυσος, ξεψύχησες Μεσσίας!»
αναδεύοντας έτσι με τον ποιητικό του λόγο συναισθήματα μελαγχολικών συλλογισμών και διάχυτης τρυφερότητας για τον νεαρό φιλέλληνα με την ανήσυχη ψυχή και το ζωηρό πνεύμα. Μιας τρυφερότητας γλυκόπικρης και μιας θλίψης ακαθόριστης για το μαράζωμα των ανεκπλήρωτων ονείρων του, για το σβήσιμο των μύχιων πόθων της ψυχής του που δεν πρόλαβαν να υλοποιηθούν. Πόθων που πήγαζαν από την εσωτερική του ανάγκη για ανιδιοτελή προσφορά ή από την προσωπική του φιλοδοξία για δόξα και υστεροφημία; Ποιος μπορεί να γνωρίζει τι ακριβώς κρύβει μέσα της η ψυχή του κάθε ανθρώπου;
