* Τόσο προς το Δημόσιο (ΑΑΔΕ/ΔΟΥ) και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ/ΚΕΑΟ), σε έως 240δόσεις.
* Όσο και προς τις τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων, σε έως 420 δόσεις.
Βασικό κομμάτι της ρύθμισης οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού αποτελεί και η μερική διαγραφή χρέους, καθώς ο οφειλέτης δύναται να λάβει διαγραφή χρέους:
→ Για το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης έως 75% επί της βασικής οφειλής, καθώς και έως 95% επί των προσαυξήσεων και
→ για τις τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων έως 80% επί της βασικής οφειλής, καθώς και έως 100% επί των τόκων.
Η χρήση του εργαλείου του εξωδικαστικού μηχανισμού, πέραν των λοιπών όρων που θέτει ο νόμος, προϋποθέτει κατ’ αρχήν να υφίσταται πραγματική οικονομική αδυναμία, τόσο του οφειλέτη όσο και των συνοφειλετών και εγγυητών του, και η εμπορική αξία της περιουσίας του οφειλέτη, των συνοφειλετών και των εγγυητών του να είναι μικρότερη του ύψους της οφειλής.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού παράγει μια αυτόματη ρύθμιση οφειλών, βάσει της αξίας της περιουσίας και του διαθέσιμου εισοδήματος, μετά την κάλυψη των εύλογων και ανελαστικών δαπανών, του οφειλέτη, των συνοφειλετών και εγγυητών του. Εφόσον ο οφειλέτης επιθυμεί, δύναται να προβεί σε διαπραγμάτευση με τους ιδιώτες πιστωτές, αξιοποιώντας τις υπηρεσίες ενός πιστοποιημένου διαμεσολαβητή, με σκοπό τη δημιουργία μιας προσωποποιημένης πρότασης ρύθμισης οφειλών.
Ήδη, 3.755 οφειλέτες έχουν ρυθμίσει συνολικές οφειλές 1,22 δισ. ευρώ, προς το Δημόσιο και τους χρηματοδοτικούς φορείς.
Με γνώμονα τη βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού και έχοντας αξιοποιήσει τα διδάγματα των δύο σχεδόν ετών λειτουργίας του, ο νομοθέτης προχώρησε -με τον Ν. 5024/2023 (ΦΕΚ Α’ 41/24-02-2023)- σε σημειακές παρεμβάσεις επί του θεσμικού πλαισίου, που συνοψίζονται στα ακόλουθα:
1ον. Υποχρεωτικότητα στην αιτιολόγηση της απόρριψης πρότασης ρύθμισης.
Τόσο οι πιστωτές όσο και οι οφειλέτες υποχρεούνται να αναρτούν στην πλατφόρμα τους λόγους της απόρριψης της πρότασης που παράγει αυτόματα ο αλγόριθμος.
2ον. Δυνατότητα ένταξης μοναδικών οφειλών.
Καταργείται ο περιορισμός του ποσοστού 90% ανά πιστωτή, δίνοντας τη δυνατότητα και σε οφειλέτες με μία και μόνη οφειλή άνω των 10.000 ευρώ προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, όπως είναι τα νοικοκυριά με ένα στεγαστικό δάνειο, να ρυθμίσουν την οφειλή τους και να διασώσουν την περιουσία τους.
3ον. Δυνατότητα διατήρησης των ενήμερων ή ήδη ρυθμισμένων οφειλών στην πρόταση ρύθμισης που προτείνεται, εφόσον το επιθυμεί ο οφειλέτης, υπό προϋποθέσεις.
4ον. Δυνατότητα ένταξης νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
5ον. Δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών υπέρ τρίτων (όπως είναι οι οφειλές σε δήμους), που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση.
6ον. Συναίνεση των μικρο-πιστωτών στην πρόταση ρύθμισης, όταν δεν έχουν καμία εξασφάλιση, υπό προϋποθέσεις.
7ον. Τροποποίηση της διαδικασίας διαμεσολάβησης με τους χρηματοδοτικούς φορείς.
8ον. Διαγραφή σε ποσοστό 100% των τόκων της ρύθμισης που αντιστοιχούν στις μελλοντικές δόσεις για το Δημόσιο, σε περίπτωση προεξόφλησης αυτών.
9ον. Μείωση του επιτοκίου ρύθμισης οφειλών και μετατροπή του από κυμαινόμενο σε σταθερό, με Κοινή Υπουργική Απόφαση, κατ’ εξουσιοδότηση του νόμου.
Το νέο επιτόκιο της ρύθμισης των οφειλών προς το Δημόσιο θα διαμορφωθεί σε 3% σταθερό, αντί Euribor συν 5 ποσοστιαίες μονάδες.
Επισημαίνεται ότι τόσο η κατάργηση της ποινής προεξόφλησης όσο και η μείωση του επιτοκίου, θα καταλάβουν και τις ήδη επιτευχθείσες ρυθμίσεις μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.
10ον. Δυνατότητα λήψης, μέσω της πλατφόρμας, βεβαίωσης οφειλών προς τους χρηματοδοτικούς φορείς και το Δημόσιο για κάθε νόμιμη χρήση.
11ον. Αποσαφήνιση της οριστικοποίησης υποβολής του αιτήματος στον εξωδικαστικό μηχανισμό, καθώς αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την προστασία του οφειλέτη.
Συμπερασματικά, η στόχευση των προαναφερόμενων παραμετρικών παρεμβάσεων κινείται στο δίπολο της αύξησης της εγκρισιμότητας των προτάσεων ρύθμισης που παράγει ο αλγόριθμος και της ένταξης στον μηχανισμό περισσότερων οφειλετών στη βάση μιας οριστικής και μακροπρόθεσμης ρύθμισης των οφειλών τους.
* Η Αικατερίνη Κ. Γανίδη
είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω,
διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ,
Π.Μ.Σ. «Ιατροδικαστική - Ψυχιατροδικαστική» Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.
