Χριστουγεννιάτικη βεγγέρα

Νησιώτικο Διήγημα

Από την Καλλίτσα Γκουράβα-Δικτά

Ξημερώματα μια καμπάνα ξέσχισε τη σιωπή κι έφερε ένα μήνυμα αισιόδοξο, που το πήρε ο αέρας και το έτριξε σ’ όλο το νησί.
Η θάλασσα που ως εκείνη την ώρα βογκούσε και σήκωνε βουνά τα κύματα, έτοιμα να καταπιούν το νησί, κόπασε, μέρωσε και ξαπλώθηκε αποκαμωμένη αναστενάζοντας, σαν αποσταμένος οδοιπόρος που δεν του απόμεινε άλλο κουράγιο. Ήταν Χριστούγεννα.
Ο καπετάν-Ανδρέας παραμέρισε τα σκεπάσματα και ανακάθισε στο χαμηλό ξυλοκρέβατο. Ύστερα, σηκώθηκε και βγήκε απ’ την καλύβα. Δίπλα σ’ ένα παλούκι που ξέβρασε η θάλασσα, ήταν κρεμασμένος ένας νιπτήρας. Νίφτηκε, σφουγγίστηκε με μια ακριβή πετσέτα, απομεινάρι μιας άλλης εποχής κι αφού ανέπνευσε βαθιά και γέμισε το «μέσα» του με φρέσκο θαλασσινό αέρα, κάθισε σ’ ένα βραχάκι.
Χίλιες σκέψεις όρμησαν στο κεφάλι του, ανυπόμονες, άτακτες, που έκαναν το μυαλό του να πονάει.
Ξέμπαρκος από χρόνια ο καπετάν-Ανδρέας, ζούσε σε κείνη τη γωνιά της γης, παρέα με τη θάλασσα και τα γλαροπούλια. Απ’ τις καλές παλιές μέρες, δεν του είχε απομείνει τίποτα, παρά μόνο μια βάρκα. Ένα καΐκι που του άφησε ο κύρης του κι άλλα δύο που απέκτησε με τη δούλεψή του τα κατάπιε η θάλασσα. Πάλι καλά που γλίτωσε το τομάρι του.
Μεγάλη οικογένεια δεν έκανε, δεν του έμεινε καιρός. Την καπετάνισσα την έβλεπε στη χάση και στη φέξη. Εκείνος είχε ερωτευτεί τη θάλασσα, πιότερο από κάθε γυναίκα. Στις γκρίνιες της απαντούσε περιπαιχτικά. «Θα σου κάνω έναν γιο καπετάνισσα αφού τον θες, μα εγώ δεν κάθομαι να κανακεύω νιάνιαρα».
Και βγήκε πράγματι γιος το παιδί και μεγαλώνοντας ήταν το καμάρι του νησιού. Όμορφος, έξυπνος, με πράξη και σέβας. Η μάνα του, του έμαθε να αγαπάει τον τόπο του, αλλά όχι τη θάλασσα, που τη μισούσε η ίδια και την έβλεπε σαν αντίζηλο, γιατί είχε μαγέψει τον άντρα της και τον κρατούσε μακριά. Καμάρωνε κι ο καπετάν-Ανδρέας τον γιο του σαν έπιανε λιμάνι και δεν του χαλούσε χατίρι. Τον έστειλε, μάλιστα, και στην πόλη να σπουδάσει δάσκαλος, αφού τόσο πολύ το ήθελαν αυτός και η μάνα του.
Ύστερα, ήρθε η καταστροφή. Βούλιαξαν τα καΐκια του μια νύχτα που ο Θεός αποφάσισε να χαλάσει τον κόσμο, αργότερα πέθανε η καπετάνισσα, έχασαν και το σπίτι…
Ο καπετάνιος σηκώθηκε, τίναξε το κεφάλι του το κάτασπρο, να διώξει μακριά τις σκέψεις του και μπήκε στην καλύβα. Εκείνη την ώρα ξυπνούσε κι ο Μανωλιός.
«Καλημέρα πατέρα, “Χρόνια πολλά”». «Χρόνια πολλά, μωρέ γιε μου, αλλά μη χασομεράς, η καμπάνα χτύπησε από ώρα».
Είχε αρχίσει να ροδοκοκκινίζει ο ορίζοντας, όταν έμπαιναν στην εκκλησιά. «Η γέννησή σου Χριστέ ο Θεός ημών…» έψαλε ο παπα-Νικόλας και οι νησιώτισσες έσκυβαν ως το πλακόστρωτο για να προσκυνήσουν.
Μια ψιλόλιγνη σιλουέτα ακίνητη έκανε τον Μανώλη να νιώσει ένα μούδιασμα. Ήταν εκείνη η κόρη της αρχόντισσας του νησιού με τη μάνα της. Πίσω τους ο παραγιός, το δεξί τους χέρι. Αυτός άλλωστε τους περνούσε δώθε με τη βάρκα του. Το αρχοντικό ήταν κτισμένο σ’ ένα μικρό νησάκι στον Άι-Νικόλα, δύο δρασκελιές απ’ το νησί.
Στον γυρισμό ο καπετάν-Ανδρέας ήταν λίγο παράξενος. Σχεδόν αμίλητος κι αντί να μπούνε στην ψαροκαλύβα, έγνεψε στον Μανώλη να μπούνε στη βάρκα.
Σε λίγο έδεναν στο λιμανάκι του Άι-Νικόλα. Ο Μανώλης σαστισμένος ακολουθούσε τον πατέρα του, μα όταν άρχισαν να ανεβαίνουν τα σκαλοπάτια του αρχοντικού, ρώτησε.
«Πού πάμε πατέρα;». «Βεγγέρα, γιε μου, είμαστε καλεσμένοι απ’ την αρχόντισσα. Χθες μου έστειλε τον παραγιό και μου παράγγειλε να πάμε πρωί να φάμε αστακόσουπα κατά το έθιμο του νησιού». Κοντοστάθηκαν.
«Άκου γιε μου, ξέρω πως έχεις σεβντά για την αρχοντοπούλα, όπως κι εκείνη. Τα κουβεντιάσαμε με τη μάνα της προχθές που βγήκα να μαζέψω τα δίχτυα. Ξέρεις περνώ συχνά από κει και τα λέμε. Οι φαμίλιες μας παλιά ήταν πολύ δεμένες. Και μάθε και τούτο Μανωλιό. Στα νιάτα μου παρά λίγο να παντρευτώ την αρχόντισσα, αλλά δεν ήταν τυχερό. Υπήρχαν κι εμπόδια. Για σας, όμως, δεν υπάρχει κανένα…
Η αρχοντοπούλα φάνηκε στο ανώι ν’ αγναντεύει το πέλαγος κι εκείνα… τα σκαλοπάτια του αρχοντικού ήταν ατελείωτα.