γη, αχ αυτή η γη. Τα χέρια τους δεν σταματούσαν ποτέ, άλλοτε καθαρίζοντας φασολάκια άλλοτε ζυμώνοντας ψωμί ή ράβοντας τα τσουβάλια που θα αποθήκευαν τον καρπό. Αν ήθελες να νιώσεις, ζεστασιά, δύναμη, αλληλεγγύη ανακατεμένα με τη μυρωδιά της γης αρκούσε να χωθείς μέσα στην αγκαλιά τους, να ακούσεις τις κουβέντες τους πότε με σκληράδα και πότε με τρυφερότητα.
Πού να φανταζόμουν τότε ότι δεν με γέμιζαν συμβουλές, αλλά παράδοση και αναμνήσεις. Αναμνήσεις γυναικών που πάλευαν να επιβιώσουν, που εργάζονταν στο χωράφι αλλά και στο σπίτι, που έσπερναν και πότιζαν τη γη με δύναμη ψυχής και θέριζαν καρπούς τον ιδρώτα τους.
Αγρότισσες, μάνες, γιαγιάδες που με μόχθο, κόπο και στερήσεις, αλλά πάνω από όλα αγάπη, μεγάλωσαν παιδιά και εγγόνια. Άμισθες εργάτριες της γης, που πάλευαν για να προσφέρουν σε όλους γύρω τους.
Για το χωριό ήταν οι σύζυγοι, για τους άντρες ήταν οι μάνες των παιδιών τους και οι νοικοκυρές του σπιτιού. Αυτές όμως αχάραγα έπρεπε να σηκωθούν, να πάνε στα ζώα, να γυρίσουν στο σπίτι, να αρχίσουν τις δουλειές του σπιτιού, να μαγειρέψουν, να ταχτοποιήσουν τα παιδιά, να πάνε στο χωράφι για να βγάλουν τα χόρτα, να φυτέψουν τα καπνά, το βαμβάκι, να μαζέψουν τα λαχανικά.
Τα δεδομένα υποτιμούν τη συμμετοχή των γυναικών στον αγροτικό τομέα. Οι προσδοκίες και απαιτήσεις της κοινωνίας από τις γυναίκες επιτάσσανε το νοικοκυριό ως πρωταρχική τους υποχρέωση, ενώ η ενασχόληση με αγροτικές εργασίες λογιζόταν απλά ως βοήθεια στον σύζυγο, ακόμα και αν απασχολούνταν πολλές ώρες καθημερινά με τη γεωργία ή την κτηνοτροφία. Ωστόσο το έργο που επιτελούν οι γυναίκες αγρότισσες ήταν και είναι σημαντικό. Σήμερα σχεδόν το 50% των αγροτών που καλλιεργούν και παράγουν την τροφή μας παγκοσμίως είναι γυναίκες.
Επιβάλλεται να αναγνωριστεί η προσφορά τους και να διεκδικήσουν τη θέση που τους αξίζει στο επαγγελματικό στερέωμα.
Η ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών στον αγροτικό τομέα θα δώσει μια άλλη προοπτική στον πρωτογενή τομέα. Η βιώσιμη ανάπτυξη, προϋποθέτει την ενεργό γυναικεία συμμετοχή, καθώς η γυναικεία αντίληψη θα προσθέσει μια διαφορετική διάσταση τόσο στο περιεχόμενο όσο και στην ποιότητα της παραγωγής.
Στην πράξη, και όχι στα όμορφα τα λόγια τα μεγάλα, πρέπει ως ελάχιστος φόρος τιμής και αναγνώρισης για όλες τις γυναίκες που πάλεψαν και όσες παλεύουν να ημερέψουν τη γη, να διαμορφωθούν οι συνθήκες αυτές που θα κάνουν τη ζωή τους πιο εύκολη. Που θα τους οδηγήσουν να επιλέξουν ως επαγγελματική αποκατάσταση το έργο της αγρότισσας, ενώ παράλληλα θα έχουν στήριξη για να φτιάξουν οικογένεια και να ζήσουν με ποιότητα. Άλλωστε η γη είναι γένους θηλυκού.
* Η Αγλαΐα (Λία) Ρογγανάκη είναι διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, γενική–οικογενειακή ιατρός, πρόεδρος Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας των Φύλων Περιφέρειας Θεσσαλίας και πρόεδρος Κέντρου Πρόληψης Καρδίτσας.
