Η μηλοπαραγωγή της Αγιάς σε δεινή θέση

Από τον Σωτήρη Απ. Παπαποστόλου,
συνταξιούχο δασοπόνο

Σε μια έκρηξη δημιουργικότητας οι μηλοπαραγωγοί της επαρχίας Αγιάς αντικατέστησαν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους τις παλιές ποικιλίες μηλιάς με νέες. Το ίδιο έπραξαν και με τις καλλιέργειες κερασιάς.

Οι αντικαταστάσεις αυτές απαιτούν τεράστια συνεισφορά εργασίας, που αποτελεί έναν από τους οικονομικούς παράγοντες κεφαλαίου, όπως τους αξιολογούν οι οικονομολόγοι. Οι άλλοι παράγοντες είναι η γη που πρέπει να κατέχει ή να ενοικιάσει ο παραγωγός, η πληθώρα γεωργικών μηχανημάτων (τρακτέρ, πλατφόρμα ή φορτηγό, ψεκαστικό, χορτοκοπτικό, φρέζα, καλλιεργητή, ψεκαστικό αγριόχορτων, κλαδευτικό, κλαρκ, υδραυλική σκάλα, κλούβες ή beans κ.λπ.) και να υπάρχει χρηματικό κεφάλαιο για την εγκατάσταση του οπωρώνα.
Οι νέες ποικιλίες μηλιάς και κερασιάς απαιτούν πυκνή φύτευση που κοστίζει το απίστευτο ποσό των 3.000 ευρώ κατά στρέμμα. Όλα τα παραπάνω ανεβάζουν το κόστος εγκατάστασης ενός οπωρώνα σε δυσθεώρητα ύψη.
Όμως, παρά τις τεράστιες δυσκολίες που προαναφέραμε, οι μηλοπαραγωγοί της επαρχίας Αγιάς έσφιξαν τα δόντια και το ζωνάρι τους και εγκατέστησαν αυτές τις νέες ποικιλίες μήλων και κερασιών, ώστε να είναι απόλυτα εκσυγχρονισμένοι.
Αφού εγκατασταθεί ένας οπωρώνας, χρειάζεται μεγάλες καλλιεργητικές φροντίδες και δαπάνες, ώστε να αρχίσει να καρποφορεί μετά από τρία – τέσσερα χρόνια.
Όποιος διατρέξει την ευλογημένη και παραγωγική πεδιάδα της Αγιάς και των περιχώρων, θα δει και θα θαυμάσει τα εξαιρετικά δενδροπερίβολα της επαρχίας. Λίγο πριν από τη συγκομιδή, οι καρποί της μηλιάς μοιάζουν με πραγματικά πολύτιμα πετράδια, που κάποιο χέρι μαγικό τα τοποθέτησε εκεί.
Το αποτέλεσμα όλης αυτής της τιτάνιας προσπάθειας και των δαπανών ποιο είναι; Αντί να επιφέρει την ανταμοιβή, ήρθε η τέλεια καταστροφή!…
Εδώ και μία δεκαετία, τουλάχιστον, τα μήλα (τα κεράσια από πολύ παλαιότερα) παραδίδονται στους εμπόρους, χωρίς να έχει οριστεί κάποια τιμή για το προϊόν. Και το χειρότερο, τις περισσότερες φορές, χωρίς δεκάρα για τα έξοδα που απαιτήθηκαν για την παραγωγή. Η εκκαθάριση γίνεται μετά από πολλούς μήνες και τις περισσότερες φορές στο τέλος της καταναλωτικής περιόδου και σύμφωνα με τις επιθυμίες του εμπόρου. Να σημειώσω ότι η μηλοπαραγωγή απαιτεί εργασία όλο τον χρόνο και κοστίζει πολύ – πολύ ακριβά: Κλαδέματα, φάρμακα, αραιώματα με εργάτες δυο και τρεις φορές, καύσιμα, λιπάσματα, ηλεκτρικό ρεύμα για το πότισμα, κόψιμο χορταριών, εργατικά για τη συγκομιδή. Όλα αυτά ανεβάζουν το κοστολόγιο σε πολύ μεγάλα ύψη.
Όπως γίνεται αντιληπτό, όλη αυτή η προσπάθεια και οι δαπάνες θα έπρεπε να έχουν και την ανάλογη ανταμοιβή για τους παραγωγούς. Τα προηγούμενα χρόνια, κουτσά-στραβά επιβίωσαν, έστω και στα όρια της φτώχειας. Αρκετοί χρεώθηκαν, αλλά συνέχισαν να καλλιεργούν, αφού δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι άλλο.
Και ενώ αρκετές από τις προηγούμενες χρονιές ήταν κακές, φέτος ήρθε η τέλεια καταστροφή. Τα ποιοτικά άριστα μήλα της ποικιλίας GALA, με το βαθύ κόκκινο χρώμα και το υπέροχο άρωμα, που συγκομίζονται πρώτα από όλες τις ποικιλίες, ήταν στα αζήτητα. Συγκομίστηκαν κακείν – κακώς, αποθηκεύτηκαν ή δόθηκαν χωρίς τιμή ή με τιμές πολύ κάτω του κόστους.
Ήδη, η απελπισία έχει εγκατασταθεί απ’ άκρου εις άκρον στην επαρχία Αγιάς και κανένας δεν ξέρει πώς θα τα βγάλει πέρα. Το ίδιο φαντάζομαι ότι συμβαίνει και με τους μηλοπαραγωγούς σε όλη την Ελλάδα.
Να σημειώσω ότι το μήλο και δευτερευόντως το κεράσι είναι τα κύρια προϊόντα της επαρχίας και όταν αυτά βουλιάζουν, βουλιάζουν και όλα τα άλλα επαγγέλματα.
Ναι, υπάρχουν εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες που επιδεινώνουν το πρόβλημα:
-Η ακρίβεια στην εσωτερική αγορά που αναγκάζει τους καταναλωτές να περιορίζουν τα έξοδά τους και να ιεραρχούν τις ανάγκες τους.
-Η μεγάλη παραγωγή που δεν μπορεί να καταναλωθεί εσωτερικά και ένα μεγάλο μέρος της πρέπει να εξαχθεί.
-Ο πόλεμος, που αποστέρησε τις αγορές της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
-Τα capital controls που έχουν επιβληθεί από το Δ.Ν.Τ. στην Αίγυπτο, η οποία ήταν μία χώρα που δεχόταν μεγάλο μέρος της παραγωγής, ενώ τώρα όχι.
Δεν δραματοποιώ τα πράγματα ούτε κατά κεραία. Είναι όπως τα γράφω και ακόμα χειρότερα. Ζω μέσα στη μικρή κοινωνία της Αγιάς και γνωρίζω άριστα τι συμβαίνει.
Κάτι πρέπει να γίνει για να τα βγάλουν πέρα οι μηλοπαραγωγοί της επαρχίας. Ας εγκύψουν στο πρόβλημα άμεσα οι αρμόδιοι, για να μην υπάρξουν κοινωνικές εντάσεις.
Βέβαια, στις δύσκολες εποχές που διανύουμε και πολλοί άλλοι κλάδοι χειμάζονται και φωνάζουν για βοήθεια.
Η αλήθεια είναι ότι δόθηκε και δίνεται βοήθεια από την Κυβέρνηση, αλλά έχω τη γνώμη ότι μπορεί να γίνουν περισσότερα, αν:
-Αναγκαστούν να πληρώσουν τους φόρους τους οι κακοπληρωτές, που μπορούν να πληρώσουν και δεν το κάνουν.
-Παταχθεί η φοροδιαφυγή που ευδοκιμεί στη χώρα μας σε πολλούς κλάδους.
-Παταχθεί η διαφθορά στον δημόσιο τομέα. Ας μην εθελοτυφλούμε, επειδή υπάρχει, αλλά δεν ακούσαμε να καθίσει κανένας στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Η κατάταξή μας σε χαμηλές βαθμίδες από άποψη διαφθοράς, σύμφωνα με τη Διεθνή Επιτροπή Διαύγειας και Διαφάνειας, το πιστοποιεί.
-Να συλλέγεται κατά το μέγιστο ποσοστό του ο Φ.Π.Α. και να μη βρισκόμαστε στις τελευταίες θέσεις των κρατών της Ε.Ε.
Επιτέλους, πρέπει να εμπεδωθεί η πεποίθηση ότι το κράτος λειτουργεί με δικαιοσύνη και δεν υπάρχουν δύο κατηγορίες πολιτών: οι έξυπνοι και τα κορόιδα. Οι θεωρούμενοι ως έξυπνοι που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους – ενώ μπορούν, αλλά ξέρουν ότι δεν θα έχουν συνέπειες-, και τα κορόιδα, που πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους μέχρι δεκάρας. Το απαιτούν οι δύσκολες συνθήκες που διανύουμε, για να μην έχουμε κοινωνικές εντάσεις…
Και για να επανέλθω στο αρχικό μου θέμα, αυτό των μήλων:
Έχω μία απορία: Πώς συμβαίνει, τα μήλα να αγοράζονται σε εξευτελιστικές τιμές και να καταλήγουν στον καταναλωτή πέντε και έξι φορές ακριβότερα; Έψαξε ποτέ κάποιος αρμόδιος κρατικός φορέας το «γιατί»; Μήπως και στα άλλα καταναλωτικά προϊόντα, ένα μεγάλο μέρος των αυξήσεων οφείλεται σε κερδοσκοπικές αυξήσεις που γίνονται από επιτήδειους κερδοσκόπους; Ή ο καθένας κάνει ό,τι θέλει ανεξέλεγκτα, στο όνομα της ελεύθερης αγοράς;