Η Κυριακή της Πεντηκοστής και η Δευτέρα του Αγ. Πνεύματος

Η εορτή της Πεντηκοστής αποτελεί τη γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας. Το Άγιο Πνεύμα, το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος κατέρχεται στους μαθητές του Χριστού με ορατό (πύρινες φλόγες) και αόρατο (εσωτερική έλλαμψη) τρόπο και τους αγιάζει, τους συναρμόζει σε μυστικό σώμα του Χριστού που είναι η Εκκλησία. Αυτό ακριβώς είναι το μυστήριο της Εκκλησίας: η ενεργός παρουσία της Θείας Χάριτος σε όλα τα μέλη της Εκκλησίας, που την έλαβαν διά του Βαπτίσματος, αλλά κυρίως διά του Χρίσματος (άγιο Μύρο). Η Θεία Χάρη ρέει στις πνευματικές φλέβες των πιστών σε ποικίλο βαθμό, ανάλογα με την πνευματική πρόοδο του καθενός, και συγχρόνως κατανέμει τα ιδιαίτερα πνευματικά χαρίσματα του κάθε μέλους του μυστικού Σώματος του Χριστού. Έτσι η ενότητα των μελών συνυπάρχει αρμονικά με τη μοναδικότητα του κάθε μέλους, όπως συνυπάρχουν και συλλειτουργούν στον υγιή οργανισμό τα χέρια, τα πόδια, τα μάτια, οι πνεύμονες κ.λπ., χωρίς να συγχέεται η λειτουργία τους. Ολόκληρο το δωδέκατο (ιβ’) κεφάλαιο της Α’ Προς Κορινθίους επιστολής ασχολείται αναλυτικά με τη συνύπαρξη αυτή πνευματικής ενότητας και μοναδικότητας των πιστών στο πλαίσιο του σώματος του Χριστού.

Τι προεκτάσεις έχουν όλα τα παραπάνω για τη ζωή μας;
Αρχικά, ότι κανείς δεν σώζεται ιδιωτικά, σαν μεμονωμένο άτομο. Μόνο η συνειδητή ένταξη στο Σώμα του Χριστού σώζει. Μόνο ενούμενος κανείς με τους εν Χριστώ αδελφούς και αδελφές του σώζεται. Κάθε ιδιορρυθμία, αυθαιρεσία και πεισματική ισχυρογνωμοσύνη στα θέματα της Πίστεως θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη σωτηρία μας, κίνδυνο πλάνης, σχίσματος, ακόμη και αιρέσεως. Η ιδιορρυθμία και ο φανατισμός τις περισσότερες φορές ντύνονται με το προσωπείο της “ακλόνητης προσήλωσης” στην Παράδοση, της αμετακίνητης “υπεράσπισης της αλήθειας”. Όμως σ’ αυτό ακριβώς έγκειται η μεγάλη παγίδα της πλάνης, το να θεωρεί κάποιος ότι “κατέχει” την αλήθεια καλύτερα από το υπόλοιπο Σώμα του Χριστού. Έτσι σιγά-σιγά απομονώνεται από την Εκκλησία των πιστών και ξεπέφτει στις παρασυναγωγές και τα σχίσματα.
Μια άλλη σημαντική προέκταση του θέματός μας είναι ότι η έννοια της Εκκλησίας δεν ταυτίζεται με το ιερατείο: Εκκλησία είναι το σύνολο των βαπτισμένων πιστών που αγωνίζονται να διατηρήσουν και να αυξήσουν τη φλόγα του Αγίου Πνεύματος που έλαβαν κατά το Χρίσμα τους. Αυτή η αύξηση γίνεται με τον καθημερινό αγώνα για την τήρηση των εντολών του Χριστού και με τη συνεπή συμμετοχή τους στη σύναξη των πιστών (ενορία, λατρευτική ζωή). Δυστυχώς λόγω της άκρατης ιδιώτευσης που κυριαρχεί στην εποχή μας ο τακτικός εκκλησιασμός έφτασε να θεωρείται από μεγάλο μέρος της (ορθόδοξης, υποτίθεται...) κοινωνίας σαν περιττός, δευτερεύων ή και αδιάφορος. Αυτή η στάση είναι τελείως αντίθετη στη διδασκαλία της Καινής Διαθήκης, των Αποστόλων και των Πατέρων: η συμμετοχή στην κοινή λατρεία που το Σώμα της Εκκλησίας προσφέρει στην Κεφαλή της, τον Χριστό, είναι εξίσου σημαντική με την αναπνοή του βιολογικού σώματος. Χωρίς αυτήν τη συμμετοχή το πνεύμα μας σβήνει, νεκρώνεται. Γινόμαστε παράλυτα, ανενεργά μέλη του Σώματος.
Τέλος, μια άλλη σημαντική συνέπεια των προηγηθέντων είναι ότι η Ιερά Παράδοση των Ορθοδόξων είναι ακριβώς η ζωή του Αγίου Πνεύματος από χριστιανική γενιά σε γενιά. Η ένωση των πιστών με το Άγιο Πνεύμα δεν αποτελεί πολυτέλεια κάποιων ερημιτών και μοναχών ή έστω κληρικών. Μια θεμελιώδης ψευδαίσθηση που έχουμε μονίμως μέσα μας, όσο παραμένουμε αλύτρωτοι, είναι ότι εφόσον έχουμε υγεία, μια αρκετά καλή οικονομική κατάσταση και γενικότερα ένα πλαίσιο ζωής χωρίς ιδιαίτερες δοκιμασίες, τότε όλα πηγαίνουν καλά και δεν μάς χρειάζεται κάτι άλλο. Ακριβώς το αντίθετο είναι το μήνυμα της Καινής Διαθήκης: χωρίς το Άγιο Πνεύμα ο άνθρωπος είναι ανάπηρος, κολοβός, σαν πλοίο χωρίς πυξίδα μέσα στον ωκεανό της ζωής, δεν γνωρίζει την αυθεντική φύση του. Το αληθινό νόημα της ζωής πρέπει οπωσδήποτε να είναι τέτοιο που να υπερβαίνει τον τάφο, διότι αυτό το οποίο διψά η ύπαρξή μας είναι ζωή απερίσταλτη και υπέρβαση του χρόνου και της φθοράς.

 

 

Από τον Αρχιμανδρίτη Αθανάσιο Παραβάντσο,
Ηγούμενο Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγαλόβρυσου-Αγιάς