Ο λόγος που αυτοί ήρθαν στη Λάρισα και δεν πήγαν σε κάποια άλλη πόλη της Ελλάδας ως μετανάστες, ήταν η θετική ανταπόκριση στη φιλική πρόσκληση που τους έκανε ο συγχωριανός τους Κωνσταντίνος Παππάς για βοήθεια, όταν αυτός άρχιζε να χτίζει και να λειτουργεί τον Μύλο στα Ταμπάκικα της Λάρισας.
Όσο περνούσαν τα χρόνια τόσο και περισσότεροι Σελλειώτες έπαιρναν τον δρόμο προς τη Λάρισα, για να εργαστούν στον Μύλο των Παππαδέων. Άλλωστε ήταν και είναι ακόμη και σήμερα στην πρακτική των επιτυχημένων επιχειρηματιών από την Ήπειρο, οι οποίοι πέρα από την εμπιστοσύνη και τη γνωριμία τους ή και τις συγγενικές σχέσεις, να προσλαμβάνουν στις επιχειρήσεις τους χωριανούς ή κοντοχωριανούς, με τον ευεργετικό τους σκοπό να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της ιδιαίτερης πατρίδας τους, το χωριό τους, τον τόπο τους.
Ήταν ένα σπίτι στο χωριό μου, το Σελλειό, που όλοι μας το ονομάζαμε το σπίτι της Κωτσιαπαππέσιας, παλαιό, φτωχό σπιτάκι. Το σπίτι αυτό άντεξε μέχρι τον Φλεβάρη του 1967, όταν από τον μεγάλο σεισμό εκείνης της χρονιάς γκρεμίστηκε ολοσχερώς, όπως και άλλα σπίτια στο χωριό. Χρόνια αργότερα, στη θέση αυτού του σπιτιού χτίστηκε καινούργιο σπίτι με άλλον ιδιοκτήτη από το χωριό. Ακόμη και σήμερα η τοποθεσία αυτού του σπιτιού δεν άλλαξε όνομα. Έτσι την ξέρουμε όλοι στο χωριό.
Από εκείνο το μικρό φτωχό σπιτάκι ξεκίνησε τον δρόμο της ξενιτιάς ο Κωνσταντίνος Παππάς για να φθάσει στον πρώτο σταθμό της καριέρας του, που ήταν η Κωνσταντινούπολη στα τέλη του 19ου αιώνα. Ακολούθησε κι αυτός τον άγραφο κανόνα της ξενιτιάς εκείνης της εποχής, που έφευγαν οι άντρες στα ξένα για να χρηματίσουν και οι γυναίκες έμεναν στο χωριό να προσέχουν τα σπίτια και τους παππούδες, τα πεθερικά τους και να μεγαλώνουν τις οικογένειές τους, με την ελπίδα ότι θα γύριζαν σύντομα πίσω στο χωριό, στην οικογένεια. Αυτό το «σύντομα» για πολλούς συγχωριανούς δεν έγινε ποτέ, όπως και για τον Κωνσταντίνο Παππά. Γι’ αυτό και το σπίτι στο χωριό είχε το όνομα της γυναίκας του.
Στο χωριό μας, αλλά και γενικά στην Ήπειρο, τις γυναίκες δεν τις φώναζαν με το όνομά τους, αλλά με το όνομα του άνδρα, όπως Κώσταινα, Βασίλενα, Φώταινα, Μιχάλενα, κ.ά. Πολλές φορές οι ίδιοι οι χωριανοί ξεχνούσαν και τα βαπτιστικά ονόματα των γυναικών αυτών.
Ενώ το σπίτι του Κ. Παππά βρισκόταν στον Ζαχάτικο Μαχαλά, απέναντι, νοτιοδυτικά και πάνω από την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου είναι ο Παππαδάτικος Μαχαλάς, στον οποίο ήταν χτισμένο το σπίτι του Αριστοτέλη Παππά, του Τέλη Παππά, όπως τον φώναζαν στο χωριό, πατέρας του Φώτη και Χαράλαμπου Παππά.
Λίγα ξέραμε στο χωριό για τον Μύλο του Φ. Παππά στη Λάρισα. Από τους πιο ηλικιωμένους στο χωριό μαθαίναμε πως ένας ολόκληρος μαχαλάς του χωριού, ο Ζαχάτικος, είχε μετακομίσει, πριν τον πόλεμο, στη Λάρισα και όλοι τους εργάζονταν στον Μύλο. Ακούγαμε επίσης ότι πολλά έργα στο χωριό μας προπολεμικά, όπως η συντήρηση των εκκλησιών, των δρόμων μέσα στο χωριό, των νερόμυλων και πέτρινων γεφυριών του χωριού, γινόταν με τα λεφτά που έστελνε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο ο Φ. Παππάς και υλοποιούνταν από μαστόρους του χωριού.
Στα τέλη της δεκαετίας του ογδόντα, ένας χωριανός μας, μετά από επίμονες προσπάθειες κατάφερε τελικά να έρθει ως τουρίστας στη Λάρισα όπου είχε συγγενείς. Ήταν τελείως απαγορευμένο μέχρι εκείνη την εποχή για τους κατοίκους των ελληνικών χωριών που είχαν μείνει εκτός ελληνικής επικράτειας να περνούν τα ελληνο-αλβανικά σύνορα και σαν τουρίστες να επισκέπτονται τους δικούς τους στην Ελλάδα. Ο Γολγοθάς γι’ αυτούς τους ανθρώπους δεν είχε τελειωμό. Απ’ αυτόν τον χωριανό μας, όταν γύρισε στο χωριό από το σύντομο ταξίδι του στη Λάρισα, μάθαμε (όσο του το επέτρεπαν οι Αρχές), περισσότερα για τον Μύλο του Παππά, ότι αυτός δεν ήταν ένας απλός μύλος, αλλά μια τεράστια αλευροβιομηχανία που κοσμούσε τα Ταμπάκικα της Λάρισας, και όλη αυτή η τεράστια επιχείρηση ήταν δημιούργημα του χωριανού μας Φ. Παππά, ο οποίος έφυγε από το αγαπημένο του χωριό για να γιγαντώσει την αλευροβιομηχανία που είχε ιδρύσει ο θείος του, Κ. Παππάς.
«Δεν σας το κρύβω», μας μονολογούσε τότε ο «τουρίστας» της Λάρισας, «το πόσο ενθουσιάστηκα όταν είδα για πρώτη φορά τον Μύλο. Ένιωθα περήφανος που ήμουν χωριανός του Φ. Παππά. Για όσο καιρό κάθισα στη Λάρισα, δεν ήταν μέρα που να μην αγνάντευα τον Μύλο από τον λόφο του Φρουρίου. Ένα μεγάλο μπράβο μού έβγαινε από μέσα μου γι’ αυτό που έβλεπα. Ένας Σελλειώτης από το πουθενά δημιούργησε το στολίδι που έβλεπα μπροστά μου».
Ήταν αρχές του 1993, όταν εγώ επισκεπτόμουν για πρώτη φορά τη Λάρισα, φιλοξενούμενος από τον συγχωριανό μου και κάτοικο της Λάρισας, κ. Θεόδωρο Δ. Ζάχο. Εγώ, εκείνη τη χρονιά είχα εκλεγεί από τους χωριανούς πρόεδρος του χωριού. Πρέπει να προσθέσω ότι ο κ. Ζάχος ήταν ένας από τους απόφοιτους της Εμπορικής Σχολής που είχε δημιουργήσει ο Φ. Παππάς στον Μύλο, αποκτώντας το πτυχίο του λογιστή.
Την Εμπορική Σχολή του Παππά είχαν τελειώσει και πολλοί άλλοι Σελλειώτες της Λάρισας, όπως οι Χρ. Ζάχος, Π. Ζάχος, Γ. Ζάχος και άλλοι, γεγονός που τους βοήθησε να αποκτήσουν και να ασκήσουν στη Λάρισα το επάγγελμα του λογιστή, του εμπόρου, του φαρμακοποιού κ.ά.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι πέρα από τη δουλειά που προσέφερε ο Φ. Παππάς στους συγχωριανούς του που κατέφθαναν στη Λάρισα ως ένας καλός πατριώτης, μεριμνούσε και για την πρόχειρη στέγαση και σίτισή τους στον Μύλο, μέχρι που ο καθένας απ’ αυτούς θα εύρισκε μια μόνιμη λύση. Μέχρι που άρχισε ο πόλεμος, ο Μύλος του Παππά στη Λάρισα για τους Σελλειώτες είχε μετατραπεί σε έναν ισχυρό μαγνήτη που προσέλκυε χωριανούς του για να εργαστούν στον Μύλο και ο Φώτης, ως καλός οικοδεσπότης, φρόντιζε για τη ζωή τους.
Για πολλούς Σελλειώτες της Λάρισας, η διαδρομή Λάρισα – Σελλειό είχε γίνει ένας δύσκολος, αλλά και ευχάριστος προορισμός. Νοσταλγικά ήταν τα λόγια του κ. Χρ. Ζάχου όταν επισκέφτηκε για τελευταία φορά το χωριό, όταν είχαν βγει να τον ξεπροβοδίσουν οι δικοί του: «Τώρα να είχαμε τον Φώτη (εννοούσε τον Φ. Παππά) θα το έκανε το χωριό στολίδι. Το αγαπούσε πολύ το χωριό».
Για καλή μου τύχη, όταν το 1997 εγκαταστάθηκα μόνιμα οικογενειακώς στη Λάρισα, το σπίτι που νοικιάσαμε ήταν πολύ κοντά, σχεδόν κολλητά, με το σπίτι του χωριανού μου Γεωργίου Λ. Ζάχου και της Ανθούλας Βεννέτη, από τους οποίους έμαθα πολλά για τον Φ. Παππά και τον Μύλο του.
Πριν τον πόλεμο και την επικράτηση του κομμουνισμού στην Αλβανία, ο Φώτης Παππάς επισκέπτονταν συχνά το χωριό και ας ήταν πολύ απασχολημένος με τις δουλειές του Μύλου. Στο χωριό δεν πήγαινε ως ένας απλός επισκέπτης στους δικούς του που είχε αφήσει πίσω, αλλά σαν ένας καλός πατριώτης βοηθώντας στα οικονομικά του χωριού για την επίλυση διαφόρων προβλημάτων που ταλαιπωρούσαν το χωριό.
Για τους εργαζόμενους του Μύλου, ο Φ. Παππάς οργάνωνε διάφορες εκδρομές από τις οποίες οι πιο λατρεμένες του ήταν αυτές με προορισμό τα χωριά των Ιωαννίνων και κυρίως τα χωριά που ήταν κοντά στο χωριό μας, απέναντι, όπως τα Κτίσματα, Καστανή, Χαραυγή. «Ήθελε να βλέπει από εκεί», όπως έλεγε ο Γιώργος, «τη Μουργκάνα, τον Άι Λια, το Καστρί, την Καστανιά, τον Άερα, πίσω από τον οποίο κρύβεται το χωριό μας».
«Σε μια απ’ αυτές τις εκδρομές, στις αρχές του 1960, η οποία θα οργανώνονταν με την ευκαιρία της γιορτής του Προφήτη Ηλία στα Κτίσματα, ένα χωριό του Πωγωνίου απέναντι από το χωριό μας, με είχε καλέσει κι εμένα, κι ας μη δούλευα στον Μύλο τότε», έλεγε ο Γιώργος, «όπως και άλλους συγχωριανούς μας που δεν δούλευαν στον Μύλο. Το τι χορό έριξε ο Φώτης σε αυτό το γλέντι δεν περιγράφεται. Το βλέμμα του όμως δεν το τραβούσε από τα βουνά και τις ράχες, πίσω από τις οποίες κρύβεται το χωριό μας», τελειώνει ο μπάρμπα Γιώργος, χωρίς να μας κρύβει τη συγκίνησή του.
Ήταν η τελευταία εκδρομή που διοργάνωσε ο Φώτης σε εκείνο το χωριό, ίσως και ο τελευταίος του χορός που έριξε, γιατί μετά από 2-3 χρόνια άφησε τη ζωή του μακριά από το αγαπημένο του χωριό, το Σελλειό, στο οποίο έριξε τα πρώτα βήματά του. Έφυγε, αφήνοντας τη μισή καρδιά του στο χωριό του που τόσο πολύ αγαπούσε και την άλλη μισή στη Λάρισα, τη δεύτερη πατρίδα του, στην οποία έζησε, εργάστηκε και μεγαλούργησε, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη αλευροβιομηχανία της Θεσσαλίας και όχι μόνο, οι εγκαταστάσεις της οποίας είναι ένα στολίδι για τη Λάρισα και ένα στοιχείο περηφάνιας για τους Σελλειώτες που ζούνε και πρόκοψαν στη Λάρισα, έχοντας αφετηρία τον Μύλο του Φώτη Παππά.
Από τον Σωτήρη Δ. Δήμα, κάτοικο Λάρισας
