Τα ακραία φαινόμενα η «νέα κανονικότητα»

Από τον Δημήτρη Κωνσταντακόπουλο

Τα προηγούμενα επτά χρόνια ήταν τα θερμότερα στην ιστορία, σύμφωνα με την προσωρινή έκδοση της έκθεσης για την Κατάσταση του Παγκόσμιου Κλίματος του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού WMO (Global Climate Report) για το 2021, που βασίζεται στα στοιχεία για τους πρώτους εννιά μήνες του έτους. Η έκθεση έχει συνταχθεί επί τη βάση των δεδομένων που συνεισέφεραν διάφορες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, οι εθνικές μετεωρολογικές και υδρολογικές υπηρεσίες και εμπειρογνώμονες.
Σύμφωνα με την έκθεση, η άνοδος του επιπέδου των θαλασσών έχει επιταχυνθεί μετά το 2013, καθώς συνεχίζεται η θέρμανση και η οξείδωση των ωκεανών.
Η έκθεση υπογραμμίζει τις καταστρεπτικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στη διατροφική ασφάλεια και τις μετακινήσεις πληθυσμών, στη βιωσιμότητα κρίσιμων οικοσυστημάτων και ανθρώπινων κοινοτήτων και στην επιβράδυνση των προόδων προς την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του 2030.
Σχολιάζοντας την έκθεση, ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών υπογράμμισε ότι εμφανίζει τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα που δείχνουν ότι ο πλανήτης αλλάζει μπροστά στα μάτια μας. «Από τα βάθη των ωκεανών στις κορυφές των βουνών, από τους παγετώνες που λιώνουν έως τα αδιάκοπα ακραία καιρικά φαινόμενα, οικοσυστήματα και κοινότητες στον πλανήτη καταστρέφονται», δήλωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες, καλώντας την COP26 να γίνει το σημείο καμπής για τους ανθρώπους και για τον πλανήτη: «Οι επιστήμονες είναι σαφείς ως προς τα γεγονότα. Τώρα οι ηγέτες πρέπει να είναι το ίδιο σαφείς στις δράσεις τους».
Στην έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού περιλαμβάνεται μια σειρά ακραίων εκδηλώσεων της κλιματικής αλλαγής που είχαμε εντός του 2021:
- Για πρώτη φορά στην κορυφή της Γροιλανδίας έβρεξε φέτος αντί να χιονίσει.
- Οι καναδικοί παγετώνες υπέστησαν φέτος γρήγορο λιώσιμο. Καύσωνας έπληξε τον Καναδά και τμήματα των ΗΠΑ σπρώχνοντας τις θερμοκρασίες σε σχεδόν 50°C, ενώ σε μια περιοχή της Καλιφόρνια μετρήθηκε θερμοκρασία 54.4°C.
- Πολλές περιοχές της Μεσογείου αντιμετώπισαν θερμοκρασίες ρεκόρ το καλοκαίρι και καταστρεπτικές πυρκαγιές.
- Στην Κίνα και σε ευρωπαϊκές χώρες έπεσε σε διάστημα ωρών ποσότητα βροχής που φυσιολογικά πέφτει σε διάστημα μηνών, προκαλώντας δεκάδες απώλειες ζωής και δισεκατομμύρια υλικές ζημιές.
- Ένα δεύτερο διαδοχικό έτος στην υποτροπική Νότιο Αμερική έπληξε τη γεωργία, τις μεταφορές και την παραγωγή ενέργειας.
Σχολιάζοντας αυτήν την αλυσίδα φαινομένων, ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού Petteri Taalas, υπογράμμισε ότι δείχνουν πως τα «ακραία φαινόμενα» είναι η «νέα κανονικότητα».
Με τον σημερινό ρυθμό αύξησης της συγκέντρωσης των αερίων θερμοκηπίου ο κόσμος θα δει μέχρι το τέλος του αιώνα μια αύξηση της θερμοκρασίας της Γης που θα ξεπεράσει κατά πολύ τα όρια της συμφωνίας του Παρισιού (1.5 - 2 βαθμοί).
Τέτοια αύξηση θερμοκρασίας θα θέσει σε κίνδυνο τη συνέχιση οποιασδήποτε μορφής ανθρώπινου πολιτισμού, πιθανώς και την επιβίωση των ανώτερων μορφών ζωής.
Ο χρόνος για τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής είναι τώρα γιατί, όπως υπογραμμίζει αριθμός προσφάτων επιστημονικών μελετών, βρισκόμαστε στο κατώφλι του σημείου που η κλιματική αλλαγή θα γίνει μη αναστρέψιμη, αυτοτροφοδοτούμενη διαδικασία και μετά δεν θα μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Η Γη θα έχει μπει σε άλλη «κλιματική τροχιά», ασύμβατη με το φαινόμενο της ζωής.