Η αυλή του Χίτλερ

Από τον Σωκράτη Μποντζώρλο

Ο Αδόλφος Χίτλερ (1889-1945) είναι με διαφορά ο αγαπημένος “γρίφος” των ερευνητών του καιρού μας. Αν και αριθμεί περισσότερες από εκατό βιογραφίες και πολλαπλάσιες παρεμφερείς μελέτες ο Αδόλφος Χίτλερ εξακολουθεί να περιβάλλεται από μια αχλή μυστηρίου. Ήταν ένας αγύρτης πολιτικός, ένας ιδεολόγος ή μια δαιμονική έκρηξη του κακού στον εικοστό αιώνα. Οι τελευταίοι επιζώντες που τον γνώρισαν από κοντά καρκινοβατώντας ανάμεσα στα ογδόντα ή στα ενενήντα τους χρόνια, αδυνατούν να καταθέσουν, με τη μνήμη τους αλλοιωμένη ή εγκλωβισμένη στις άκαμπτες πεποιθήσεις τους. Τα πολυάριθμα θύματά του αρνούνται συνήθως και να προφέρουν το μιαρό του όνομα, ενώ οι ολιγάριθμοι πλέον παρατρεχάμενοί του, εκείνοι που τον υπηρέτησαν και γλίτωσαν την αγχόνη, όπως τον ερμηνεύει ο Αμερικανοεβραίος ερευνητής Ροζενμπάουμ στην “αυλή του Χίτλερ”, επιμένουν να τον ενθυμούνται σαν έναν “ευγενικό κύριο”, εκλεπτυσμένο με τις γυναίκες, αγαπητό στα κατοικίδια και προικισμένο με πρωτάκουστη ευφράδεια...
Στα είκοσι δύο αλησμόνητα χρόνια από το αποτυχημένο “πραξικόπημα της μπυραρίας” στο Μόναχο το 1923 έως το “Βαγκνερικό λυκόφως των θεών” στο Βερολίνο το 1945 η αυλή του Χίτλερ δεν άλλαξε μονάχα σύνθεση, αλλά και αποστολή. Η πρώτη λοιπόν γενιά των αυλικών, εκείνοι που επέζησαν του πραξικοπήματος, αφιέρωσαν τη ζωή τους προκειμένου να στηρίξουν τον αποτυχημένο πολιτικό, όταν όλοι οι άλλοι και ιδίως η καλή του τύχη έδειχνε να τον εγκαταλείπει, αυτοί τον επανέφεραν στην κεντρική πολιτική σκηνή παντί τρόπω -με τα λεφτά τους- με την εξουδετέρωση -ενίοτε και φυσική- των πολιτικών του αντιπάλων. Αυτή η πρώτη γενιά των λούμπεν μικροαστών και των ρεβανσιστών στρατιωτικών πίστεψε ότι με τη φασιστική ιδεολογία τους θα τον επαναφέρουν στον θρόνο και στην καγκελαρία.
Η δεύτερη γενιά αυλικών, από την ανάληψη της εξουσίας το 1933 έως το πικρό τέλος, ανταποκρινόταν πιο πιστά στο στερεότυπο των σφουγγοκωλάριων, γιατί μεσολάβησε και ο πόλεμος. Αδίστακτοι αριβίστες -όπως ο Γκέμπελς, ο Μορέλ, ο Μπόρμαν-, δεν ορρωδούσαν προ ουδενός, λιβάνιζαν κι έγλειψαν τόσο τον ηγεμόνα τους όσο και κάθε άλλο άτομο που ήταν κοντά του, ακόμη και την Εύα Μπράουν, την ερωμένη του. Με ανάλογα τσαχπίνικα αντανακλαστικά. Ορισμένοι από αυτούς τους ασπόνδυλους, παρέα με κάποιους δευτεροκλασάτους, κατάφεραν να μην καταλήξουν στην αγχόνη και μεταπολεμικά κλήθηκαν να δώσουν λόγο σε Ειδικά Δικαστήρια Αποναζιστικοποίησης, εξουσιοδοτημένα να εξακριβώσουν την “ατομική ευθύνη” και τον “βαθμό εμπλοκής” του καθενός με το ναζιστικό καθεστώς. Οι πιο τυχεροί κατάφεραν να πείσουν τους δικαστές για τις χάρες της εθελοτυφλίας, ζούσαν μαζί με τον “παρανοϊκό”, μετέφεραν νυχθημερόν τις διαταγές του, αλλά δεν είδαν, δεν άκουσαν και δεν κατάλαβαν τίποτα. Όταν το μπουρίνι της αποναζιστικοποίησης καταλάγιασε (και καταλάγιασε γρήγορα κατά τη δεκαετία του 1950), οι πιο θρασείς από τους ασπόνδυλους, όπως ο Σπέερ, ο Χόφμαν, ο Φον Σίραχ, θέλησαν να βγάλουν και λίγα λεφτουδάκια από την επιλεκτική τους αμνησία. Έγραψαν ή υπαγόρευσαν τα απομνημονεύματά τους, ενώ στα βιβλία τους δεν παρέλειπαν την εγγύτητά τους στον Φύρερ, σχολιάζει ο Ροζενμπάουμ, απομακρύνοντας όλοι αυτοί τους εαυτούς τους από την ιστορία που είχαν ζήσει με τον Χίτλερ.