* Από τον Γιώργο Μακρή
Η ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΟΥ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ
Ο... ΠΡΟΓΟΝΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ – ΑΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΝΦΙΑ
Φόρος στα... παράθυρα!
* Αρχικά ειπώθηκε ότι θα επιβληθεί για τρία χρόνια και τελικά ίσχυσε επί 150!
ΤΟ 1696 ο Βρετανός μονάρχης Γουίλιαμ ο 3ος επέβαλε έναν από τους χειρότερους φόρους στην ιστορία του Δυτικού Πολιτισμού, έναν φόρο που θεωρείται κατά μία έννοια ο... πρόγονος των φόρων περιουσίας, άρα και του ΕΝΦΙΑ που δεσπόζει τώρα στην ελληνική επικαιρότητα: τον φόρο ανάλογα με τα παράθυρα που έχει ένα σπίτι!
Το εντυπωσιακό της ιστορίας είναι ότι ο εν λόγω φόρος επεβλήθη επειδή στη Βρετανία του 17ου αιώνα, δηλαδή πριν 350 χρόνια, υπήρξε μεγάλη κοινωνική αντίδραση στο να εισέρχονται οι εφοριακοί της εποχής (συλλέκτες φόρων) στα σπίτια – θέμα που επίσης δεσπόζει τις ημέρες αυτές στην ελληνική επικαιρότητα.
***
Αυτό γινόταν επειδή από το 1662 είχε επιβληθεί ένας άλλος φόρος: ο φόρος με βάση τα τζάκια και τις σόμπες (!) που είχε κάθε κατοικία (hearth tax) . Για να τον βεβαιώσουν οι εφοριακοί της εποχής έπρεπε να μετρήσουν ένα προς ένα τζάκια και σόμπες, άρα έπρεπε να εισέλθουν στο σπίτι.
Λόγω της έντονης κοινωνικής αντίδρασης, όπως προαναφέρθηκε, οι ιθύνοντες της εποχής σκέφτηκαν ότι έπρεπε να βρουν ένα φόρο που να βεβαιώνεται από το... εξωτερικό του σπιτιού. Κατέληξαν, λοιπόν, στον φόρο με βάση τα παράθυρα που ως γνωστόν δεν είναι δυνατόν να... κρυφτούν.
***
Έτσι, από τη μια σταμάτησαν να εισέρχονται οι εφοριακοί στα σπίτια, από την άλλη όμως ο φόρος στα παράθυρα (Window Tax) αποτέλεσε βαρύτατο πλήγμα για τους φτωχούς ενοικιαστές (αυτοί πλήρωναν, όχι οι ιδιοκτήτες) καθώς αν για παράδειγμα, σε μια κατοικία, νοικιάζονταν δύο διαμερίσματα των 6 παραθύρων έκαστο, κάθε ενοικιαστής πλήρωνε φόρο και για τα 12!
Ο φόρος ήταν οριζόντιος (flat rate) σε κάθε κατοικία (δύο σελίνια), ανεξαρτήτως περιοχής, κι αν το οίκημα είχε από 10 – 20 παράθυρα επιβάλλονταν άλλα τέσσερα σελίνια, ενώ αν τα παράθυρα ήταν περισσότερα από 20 άλλα 8 σελίνια (την εποχή εκείνη το μέσο ετήσιο εισόδημα ήταν περίπου 20 λίρες, 1 λίρα=20 σελίνια).
Αποτέλεσμα της επιβολής του εν λόγου φόρου ήταν σταδιακά να χτίζονται τα παράθυρα (έχουν καταγραφεί ολόκληροι όροφοι με πολλά διαμερίσματα χωρίς ούτε ένα παράθυρο!) γεγονός που με τη σειρά του επιδείνωσε σημαντικά τις συνθήκες υγιεινής και ακριβώς λόγω της έλλειψης επαρκούς φωτισμού και αερισμού, «θέριεψαν» μεταδοτικές ασθένειες όπως δυσεντερία και τύφος.
***
Το πιο εντυπωσιακό με τον φόρο στα παράθυρα που αποδεικνύει ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, είναι ότι ενώ αρχικά ειπώθηκε ότι θα ισχύσει για τρία χρόνια, τελικά ίσχυσε ακριβώς 150 χρόνια (καταργήθηκε το 1851) αφού στην πορεία αναθεωρήθηκε ουκ ολίγες φορές.
ΠΟΙΟΙ ΩΦΕΛΟΥΝΤΑΙ
Κι όμως,
«λεφτά υπάρχουν»
και στον φετινό
προϋπολογισμό
ΜΕ δεδομένη την οικονομική κατάσταση της χώρας και την αυστηρή εποπτεία των εταίρων στον προϋπολογισμό, τα περιθώρια που έχει η κυβέρνηση να κινηθεί είναι ασφυκτικά περιορισμένα, όχι όμως ανύπαρκτα.
«Εργαλείο» της το αποθεματικό του προϋπολογισμού, από το οποίο και απορροφά πόρους για να κάνει πολιτική.
***
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε προχθές ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, στο πρώτο 7μηνο του 2014 έχουν διατεθεί 374 εκατ. ευρώ ή το 33,3% (1/3) του αποθεματικού που προβλέπονταν στον προϋπολογισμό (αρχική πίστωση 1,12 δισ. ευρώ, υπόλοιπο προς χρήση 746 εκατ. ευρώ).
Αυτό έχει χρησιμοποιηθεί φέτος, εκτός από την κάλυψη ανελαστικών δαπανών για εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων (130 εκατ. ευρώ), κυρίως για την αντιμετώπιση έκτακτων δαπανών της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος (18 εκατ. ευρώ), τη λειτουργία του έργου ΣΥΖΕΥΞΙΣ Ι (15 εκατ. ευρώ), την επιχορήγηση των «Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων – ΕΑΣ ΑΕ» και της «ΕΛΒΟ ΑΕ» (25 εκατ. ευρώ), την ενίσχυση των πιστώσεων για προμήθεια καυσίμων στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας (8 εκατ. ευρώ), την αντιμετώπιση δαπανών που αφορούν στην ασφάλεια των καταστημάτων κράτησης της χώρας (υπερωρίες σωφρονιστικών υπαλλήλων 2,5 εκατ. ευρώ), την κάλυψη δαπανών εισιτηρίων εξετάσεων στο Υπουργείο Παιδείας (7,8 εκατ. ευρώ), την ενίσχυση αθλητικών ομοσπονδιών και σωματείων (11 εκατ. ευρώ), αποζημιώσεις του προσωπικού της «ΕΡΤ ΑΕ» (32 εκατ. ευρώ), επιχορήγηση στον Δήμο Κεφαλλονιάς λόγω του σεισμού (10 εκατ. ευρώ), επιχορήγηση στον «ΟΑΣΘ ΑΕ» (20 εκατ. ευρώ), επιδοτήσεις άγονων γραμμών (15 εκατ. ευρώ) και τη μίσθωση επιπλέον εναέριων μέσων του Πυροσβεστικού Σώματος για την αντιπυρική περίοδο 2014 (5 εκατ. ευρώ).
«ΚΡΥΒΟΝΤΑΣ» ΤΗΝ ΤΡΟΪΚΑ
Από την απαγόρευση
δηλώσεων στην Αθήνα
έως τη συνάντηση
στο... Παρίσι
Ο ορισμός της πρωτεύουσας της Γαλλίας ως του τόπου στον οποίο θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνάντηση (3 Σεπτεμβρίου) της κυβέρνησης με την τρόικα είναι η πιο εντυπωσιακή αλλά όχι η μοναδική κίνηση στο πλαίσιο της από ετών εξελισσόμενης επιχείρησης «κρύβοντας την τρόικα».
Το πρώτο βήμα είχε γίνει από την κυβέρνηση του κ. Γ. Παπανδρέου, η οποία είχε ζητήσει από την ηγεσία ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ να απαγορέψουν τις συνεντεύξεις Τύπου των επικεφαλής της τρόικας στην Αθήνα. Αφορμή γι’ αυτό ήταν η αποκάλυψη τον Φεβρουάριο 2011 από τον κ. Σερβάς Ντερούζ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι είχε συμφωνηθεί με την ελληνική κυβέρνηση πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας ύψους 50 δισ. ευρώ.
Το αίτημα της κυβέρνησης έγινε δεκτό κι έτσι, ενώ οι πρώτες δύο επισκέψεις της τρόικας είχαν ολοκληρωθεί με συνέντευξη Τύπου των επικεφαλής της (είχε γίνει μάλιστα και σύμβαση με γνωστή εταιρία επικοινωνίας για να διοργανώνει τις συνεντεύξεις), από εκεί και μετά επικράτησε... σιγή ασυρμάτου. Κατά καιρούς, βέβαια, στελέχη της τρόικας δίνουν μεμονωμένες συνεντεύξεις σε εφημερίδες και τηλεοπτικούς σταθμούς αλλά όχι στη συχνότητα που γινόταν αυτό αρχικά.
***
Το δεύτερο βήμα στην επιχείρηση «κρύβοντας την τρόικα» έγινε στον προτελευταίο έλεγχο όταν αποφασίστηκε όλες οι συναντήσεις να γίνονται στο υπουργείο Οικονομικών κι όχι σε κάθε υπουργείο χωριστά. Οι λόγοι γι’ αυτό ήταν κυρίως δύο:
-Ασφαλείας αλλά και αποθάρρυνσης συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας όπως γινόταν για παράδειγμα σε επισκέψεις της τρόικας στο υπουργείο Εργασίας,
-Επικοινωνιακοί για να μην δίνεται η αίσθηση ότι οι επικεφαλής της τρόικας «συμπεριφέρονται ως μικροί πρωθυπουργοί επεμβαίνοντας στο σύνολο της κυβερνητικής πολιτικής».
***
Παράλληλα, έγινε και το τρίτο βήμα: αποφασίστηκε να μην ξανασυναντήσουν τους επικεφαλής της τρόικας ο πρωθυπουργός κ. Αντ. Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ελάσσονος εταίρου του κυβερνητικού συνασπισμού κ. Ε. Βενιζέλος προκειμένου να σταλεί το μήνυμα στην ελληνική κοινωνία ότι «συζητούν μόνο με τους πολιτικούς προϊσταμένους της τρόικας» (πολιτική διαπραγμάτευση).
***
Το επόμενο και ίσως τελευταίο μέτρο πριν την τυπική κατάργηση της τρόικας (ο έλεγχος θα παραμείνει αλλά θα γίνεται με άλλη μορφή) είναι φυσικά η συνάντηση σε ουδέτερο έδαφος, στο Παρίσι.
Στην Κύπρο, πάντως,
η τρόικα κάνει
απευθείας διάλογο
με τα κόμματα
ΤΕΛΕΙΩΣ διαφορετικός είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζει την τρόικα το πολιτικό σύστημα στην Κύπρο, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, έχει κάνει πολύ μεγαλύτερη πρόοδο στην οικονομική πολιτική από την Ελλάδα παρότι εντάχθηκε μεταγενέστερα σε Μνημόνιο.
Μία από τις διαφορές, λοιπόν, είναι ότι στην Κύπρο όχι μόνο δεν προσπαθούν να... κρύψουν την (εκεί) τρόικα αλλά της δίνουν τη δυνατότητα να κάνει διάλογο με όλα τα πολιτικά κόμματα μέσω της Βουλής των Αντιπροσώπων της Δημοκρατίας.
***
Τις τελευταίες ημέρες συζητείται στη Βουλή της Κύπρου νομοσχέδιο περί εκποιήσεων υποθηκευμένων στις τράπεζες περιουσιών (ανάλογο αυτού στην Ελλάδα), η ψήφιση του οποίου αποτελεί προαπαιτούμενο για αποδέσμευση της επόμενης δόσης ύψους 436 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.
Αξιολογώντας τις θέσεις που ανέπτυξαν στη Βουλή τα κόμματα της αντιπολίτευσης, η τρόικα διένειμε μέσω της κυπριακής κυβέρνησης σημείωμα με τις θέσεις της επί οκτώ συγκεκριμένων σημείων.
***
Επί της ουσίας η τρόικα απέρριψε μία προς μία τις τροπολογίες των κομμάτων της αντιπολίτευσης και επισήμανε τη σημασία της τήρησης του Μνημονίου, καθώς και των συμβατικών υποχρεώσεων των χρεωστών προς τους δανειστές.
Τα κόμματα από την πλευρά τους ζήτησαν από την κυβέρνηση να συνεχίσει τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές αν και τα περιθώρια είναι περιορισμένα (η συζήτηση επί του νομοσχεδίου συνεχίζεται την ερχόμενη εβδομάδα).
