Του Κώστα Λάνταβου, ιατρού
Σκέφτομαι συχνά την αναφορά του Τύπου στο ενδεχόμενο να γίνει πρωθυπουργός της χώρας ο Αλέξης Τσίπρας και αναπόφευκτα διερωτώμαι αν διαθέτει τα φόντα ( δηλαδή τα προσόντα ) για αυτό το αξίωμα, το υπευθυνότερο όλων. Αν αξίζει, κι αν μπορεί να γίνει ο Κυβερνήτης της μικρής πλην ρημαγμένης πατρίδας. Και συνειρμικά και καλοπροαίρετα, ψάχνω να βρω ποια είναι αυτά τα προσόντα. Και λέω: ενδιαφέρει κανέναν αν θα είναι νέος, ευσταλής, γοητευτικός κι ωραίος; Νομίζω πως όχι, αν θέλουμε Κυβερνήτη κι όχι ζεν-πρεμιέ του σινεμά. Ενδιαφέρει κανέναν σοβαρό άνθρωπο αν «γράφει» στην τηλεόραση, αν είναι θρασύς, επιθετικός και «τσαμπουκάς». Δεν νομίζω, γιατί θέλουμε Κυβερνήτη κι όχι κάου-μπόι της άγριας Δύσης. Ενδιαφέρει αν είναι απόφοιτος ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος;
Βεβαίως και μας ενδιαφέρει, υπό την προϋπόθεση να έχει ευδοκίμως αποφοιτήσει και να μην έχει πάρει το δίπλωμά του χάρις στην άνομη συναλλαγή που συνηθίζεται στα χρόνια της μεταπολίτευσης μεταξύ καθηγητών και των επικεφαλής των σπουδαστικών παρατάξεων. Ενδιαφέρει αν ο εν δυνάμει Κυβερνήτης έχει ασκήσει επαγγελματικά την εξειδίκευση που
έλαβε ως σπουδαστής, αν δηλαδή έχει βάλει έστω και ένα ένσημο στον εργασιακό του βίο;
Ασφαλώς και είναι στα υπέρ του, διότι μια απ’ τις παθογένειες του πολιτικού μας συστήματος αποτελεί και το γεγονός πως πολλοί, παρά πολλοί, «λαμπροί αστέρες» του πολιτικού μας στερεώματος μετά την αποφοίτησή τους κατέλαβαν ελέω Αρχηγού και Κόμματος υπουργικά αξιώματα, με μοναδικό τους προσόν την κομματική τους ταυτότητα-υποτέλεια. Ομιλώ για τους «πολιτικούς του θερμοκηπίου», οι οποίοι, δυστυχέστατα για τον τόπο, πήραν τα πάντα από τη μητέρα-Ελλάδα και δεν προσέφεραν τίποτα ή σχεδόν τίποτα ή στην καλύτερη των περιπτώσεων ελάχιστα. Πήραν υπουργικούς θώκους, πολυτελή αυτοκίνητα, αρκετά χρήματα – μερικοί κατάκλεψαν τον τόπο – και έζησαν μες στη χλιδή, περιφερόμενοι από δεξίωση σε δεξίωση κι από κότερο σε κότερο. Ακόμα και πρωθυπουργούς ανέδειξε αυτό το περίφημο «πολιτικό θερμοκήπιο» ή «εκτροφείο» ή «κομματικός σωλήνας». Και ο Γ. Παπανδρέου και ο Κ. Καραμανλής (χωρίς να παραβλέπω τη βαρύτητα του ονόματος που φέρουν και έπαιξε ρόλο στην αναρρίχησή τους) και ο Α. Σαμαράς σήμερα, «τέκνα» αυτής της μεταπολιτευτικής παράδοσης είναι. Φαίνεται πως και ο Α. Τσίπρας φιλοδοξεί να είναι ο τέταρτος κατά σειρά πρωθυπουργός του κομματικού σωλήνα. Φαίνεται πως ούτε η Αριστερά μπόρεσε να αντισταθεί σ’ αυτήν την ήκιστα αριστερή νοοτροπία. Πολλά τα μειονεκτήματα αυτού «του μεταπολιτευτικού είδους» των πολιτικών, που μάλλον προέκυψε ως συνακόλουθο αντάλλαγμα της φοιτητικής εξέγερσης εναντίον της Χούντας. Θα αναφέρω μόνον ένα, ο ενεργός πολίτης μπορεί να εντοπίσει πολλά . Κι αυτό είναι: η προκλητικά ιδιοτελής συμπεριφορά και δράση αυτού του είδους των πολιτικών. Τα πάντα για την επανεκλογή τους, που σημαίνει τα πάντα για την εξουσία (εξουσία δεν έχουν μόνον οι εκάστοτε κυβερνώντες, αλλά όλοι οι βουλευτές όλων των κομμάτων), για τη διατήρηση των προνομίων που εξασφαλίζει το βουλευτικό αξίωμα. Με μια φράση, στη μεταπολίτευση εξέλιπε Ο ΕΥΠΑΤΡΙΔΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ, ο πολιτικός της ανιδιοτελούς προσφοράς, συχνά και της θυσίας. Δέστε, στα τελευταία χρόνια της κρίσης, με πόσην ευκολία, πόσο ανερυθρίαστα, σχεδόν ξεδιάντροπα, αλλάζουν κομματικό στρατόπεδο οι διάφοροι σαλτιμπάγκοι της πολιτικής με μόνο αντάλλαγμα την επανεκλογή τους. Αποτελούν μια περιφερόμενη θλίψη που αποκαρδιώνει, όταν δεν σκοτώνει την πίστη μας στο δημοκρατικό πολίτευμα. Τι άλλο σημαίνουν τα υψηλά ποσοστά της Χρυσής Αυγής, παρά μόνον αποκαρδίωση και ενδεχομένως απόγνωση από απελπισμένους πολίτες... Γιατί αρνούμαι να δεχτώ πώς το 10% των συμπολιτών μας εν μια νυκτί έγιναν ναζιστές!
Αλλά επανέρχομαι στα ουσιαστικά προσόντα ενός υποψήφιου πρωθυπουργού. Μας ενδιαφέρει το επίπεδο της γενικότερης μόρφωσης, της καλλιέργειας και της εμπειρίας σε πλείστα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα; Ασφαλώς και μας ενδιαφέρει γιατί ένας πρωθυπουργός πρέπει να έχει σφαιρική γνώση (όχι απαραίτητα εξειδίκευση) σε πλείστα όσα θέματα της εκάστοτε πολιτικής ατζέντας. Και η εμπειρία – κυρίως αυτή – δεν αποκτάται
με την περιστασιακή συνδρομή συμβούλων, η οποία συχνά δεν μπορεί να είναι εμβριθής και σταθερή. Η εμπειρία έρχεται με τον χρόνο και πολύ προσωπικό μόχθο, με μελέτη κι όχι με πλατιά χαμόγελα και κούφια ταξίδια προς απόκτηση δήθεν διεθνούς εμπειρίας. Η ταχύρρυθμη εκπαίδευση αφήνει τον άνθρωπο εσαεί απαίδευτο και στην καλύτερη περίπτωση ημιμαθή, πράγμα που κατά τους αρχαίους ημών προγόνους είναι «χείρρον της αμαθείας». Όσον αφορά την καλλιέργεια, θα θυμίσω στον αναγνώστη πως ο γράφων άκουσε από τηλεοράσεως τον πρώην πρωθυπουργό της Ισπανίας Φελίπε Γκοντζάλεθ να απαγγέλλει Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, ενώ ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας Ζώρζ Πομπιντού έγραψε την πιο έγκυρη ανθολογία της γαλλικής ποίησης. Συνεχίζω. Μας ενδιαφέρει αν ο υποψήφιος Κυβερνήτης γνωρίζει και ποιες και πόσον επαρκώς ξένες γλώσσες, ειδικά σήμερα οι επαφές με ξένους ηγέτες είναι μια σχεδόν καθημερινή ανάγκη και πρακτική; Και μην αντιτείνει κανείς πως στις επίσημες συνομιλίες υπάρχουν διερμηνείς. Στην καθημερινότητα όμως και στην απευθείας συνεννόηση των ηγετών τι γίνεται; Συν το γεγονός πως οι αποφάσεις σε έκτακτες περιστάσεις λαμβάνονται στις διαπροσωπικές – συχνά τηλεφωνικές – επικοινωνίες. Ενδιαφέρει η ρητορική δεινότητα; Φυσικά και ενδιαφέρει. Αλλά μόνο για να απευθύνεται με καθαρότητα ειλικρίνεια στον λαό. Διαφορετικά η καλή ρητορική χρειάζεται μόνον για να παραπλανά, να εξαπατά και να χειραγωγεί τον λαό προς ίδιον όφελος. Δεν είναι τυχαίο που πάντοτε οι δημαγωγοί είναι εξαιρετικοί ρήτορες. Αυτό άλλωστε είναι και το μοναδικό τους προσόν, το επικίνδυνο όπλο τους. Μας ενδιαφέρει η καλή αγωγή και η άψογη προσωπική και κοινωνική συμπεριφορά του ηγέτη που φιλοδοξεί να υπηρετήσει ευδοκίμως τους πολίτες; Διότι πλην των άλλων ο ηγέτης αποτελεί, πρέπει να αποτελεί πρότυπο πολίτη, παράδειγμα προς μίμηση κι όχι προς αποφυγή. Μας ενδιαφέρει ο πολιτικός του πολιτισμός, που σημαίνει κόσμια συμπεριφορά απέναντι στους κομματικούς του αντιπάλους; Βεβαίως και πρέπει να μας ενδιαφέρει. Γιατί οι πολιτικοί του αντίπαλοι δεν είναι, δεν πρέπει να είναι εχθροί του, αλλά πολιτικοί με διαφορετική άποψη για τη λύση των προβλημάτων της χώρας.
Όταν οι πολιτικοί συμπεριφέρονται σαν εχθροί, η Δημοκρατία νοσεί. Και τον τόνο, το ύφος στην πολιτική αντιπαράθεση τον δίνει – εκ του αξιώματός του – ο εκάστοτε πρωθυπουργός.
Πρέπει να μας ενδιαφέρει ο χαρακτήρας, η ωριμότητα και η συγκρότηση του μελλοντικού ηγέτη της χώρας; Ασφαλώς. Γιατί αυτός – στο πρωθυπουργικοκεντρικό μας πολίτευμα – είναι
η πηγή κάθε εξουσίας, είναι αυτός που μοιράζει ρόλους και επί μέρους εξουσίες. Είναι αυτός που επιλέγει συνεργάτες. Και όπως έγραψε στον Ηγεμόνα του ο ρεαλιστής (και λίαν παρεξηγημένος) Νικολό Μακιαβέλι, ο καλός και άξιος ηγέτης φαίνεται και κρίνεται από τη σωστή επιλογή των συνεργατών του. Σ’ αυτό το σημείο θέλω να σημειώσω πως το μέγιστο προτέρημα του Κ. Καραμανλή του πρεσβύτερου ήταν η επιτυχής επιλογή των συνεργατών του, οι περισσότεροι των οποίων υπήρξαν διανοούμενοι και ευπατρίδες πολιτικοί.
Και κάτι ακόμα. Επειδή γίνεται πολύς λόγος για την είσοδο νέων ανθρώπων στην πολιτική και πως δήθεν αυτό είναι απαραίτητο για να βελτιωθούν τα πράγματα, σκέφτομαι:
Καλό ακούγεται, διότι οι νέοι έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στο μέλλον αφού σ’ αυτό θα δράσουν, θα ζήσουν, θα δημιουργήσουν. Αλλά σκέφτονται όλοι οι νέοι με όραμα ένα ελπιδοφόρο μέλλον; Πόσοι δεν έχουν μπολιαστεί από την προοπτική του «βολέματος», πόσοι προσβλέπουν σε ανοιχτούς ορίζοντες και δεν είναι εγκλωβισμένοι στην καλοπέραση του παρόντος; Πόσοι νέοι στην ηλικία δεν συμπεριφέρονται σαν γέροι στις ιδέες και πόσοι
ηλικιωμένοι δεν λειτουργούν σαν ατίθασα νιάτα; Ο πιο νέος που βλέπω σήμερα στην πολιτική είναι ο Μανώλης Γλέζος! Οι φρέσκιες ιδέες και η εφαρμογή καινοτόμων προτάσεων δεν είναι προνόμιο των νέων στην ηλικία ανθρώπων. Η ηλικία ασφαλώς και παίζει τον ρόλο της, ίσως είναι ελπιδοφόρος παράμετρος αλλά διόλου δεν είναι αρκετή. Δεν φτάνουν δηλαδή τα νιάτα, χρειάζεται φρεσκάδα στις ιδέες, στις αντιλήψεις, και κυρίως τόλμη και απεξάρτηση από το τρισκατάρατο «πολιτικό κόστος». Και δυστυχώς τα «παιδιά του κομματικού σωλήνα», όχι μόνο δεν διαθέτουν καμία φρεσκάδα αλλά αντιθέτως παρουσιάζουν πρόωρον γήρας διότι τα κομματικά θρανία από τα οποία αποφοιτούν τους προετοιμάζουν για να συντηρήσουν τα κομματικά κεκτημένα, να διαιωνίσουν το κομματικό φέουδο. Λαμπρό παράδειγμα «νέου ανθρώπου» δεν είναι ο Κώστας Καραμανλής ο νεότερος που συμπεριφέρθηκε, ως Κυβερνήτης, πιο παλαιοκομματικά απ’ τον καθένα μεταπολιτευτικά; Ή μήπως νομίζει ο καλοπροαίρετος αναγνώστης πως ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης – νεότατος στην ηλικία – πολιτεύεται ως νέος και καινοτόμος πολιτικός; Και μόνον ο άκρατος λαϊκισμός του αρκεί για να τον κατατάξει κανείς στον πιο ακραιφνή συντηρητισμό. Η φρασεολογία του, οι καθημερινές «κωλοτούμπες» του, το γεγονός ότι θυσίασε την ιδεολογική καθαρότητα του ΣΥΡΙΖΑ για να τον κάνει πολυσυλλεκτικό κόμμα, ώστε να κερδίσει αυτοδύναμα την εξουσία, η πρακτική του να μαζέψει κάθε καρυδιάς καρύδι (όλο το βαθύ και πιο ανυπόληπτο ΠΑΣΟΚ), επιστροφή στο καταστροφικό παρελθόν υπόσχονται και καμία ανατροπή στο σημερινό τέλμα δεν επαγγέλλονται. Την μόνη γλαύκα που κομίζει ο κ. Τσίπρας εις Αθήνας είναι το καλό του παρουσιαστικό και η φωτογένειά του όταν εμφανίζεται στην τηλεόραση. Και δυστυχώς, δυστυχέστατα, την πλήρη και απελπιστική ανεπάρκειά του για το υψηλό αξίωμα που ονειρεύεται – και πολλοί άλλοι γύρω του ονειρεύονται, όχι ανιδιοτελώς βεβαίως – για τον εαυτό του... Δεν έχει αντιληφθεί μάλλον πως η άσκηση της πρωθυπουργίας είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να του την αναθέσει ο πολύπαθος ελληνικός λαός που τόσο έχει ταλαιπωρηθεί από δημαγωγούς μεσσίες. Γι’ αυτό και το εκλογικό ταβάνι του ΣΥΡΙΖΑ δε λέει να ψηλώσει και έχει καθηλωθεί στο καλό μεν, ανεπαρκές δε ποσοστό του 28% εδώ και δύο χρόνια.
Κλείνοντας και προς άρσιν κάθε παρεξηγήσεως, θέλω με έμφαση να τονίσω πώς διόλου
δεν είμαι αντίθετος με την προοπτική ο ΣΥΡΙΖΑ να γινόταν ο νέος ισχυρός πόλος της κεντροαριστεράς με στόχο την άσκηση κυβερνητικής εξουσίας. Διαφωνώ όμως – και η καθήλωση των ποσοστών του μάλλον με δικαιώνει – με την πολυφωνία που τον διακρίνει, με την πολιτική Βαβέλ που εμφανίζεται, με ενσωμάτωση στον χώρο του όλων των συνδικαλιστών και αποτυχημένων στελεχών του ΠΑΣΟΚ (με υλικά κατεδάφισης δεν οικοδομείς υγιές και στέρεο κόμμα ), με την άκριτη υποστήριξη παντός είδους αιτημάτων, και κυρίως με το γεγονός πως δεν έχει ακόμα διαμορφώσει πειστική πρόταση, όχι για πισωγύρισμα στα παράλογα κεκτημένα, για ανάπτυξη και πρόοδο της χώρας πάνω σε υγιείς και σταθερές βάσεις. Διαφωνώ, όπως ήδη ανέπτυξα, με την επιλογή του αρχηγού που καθόλου δεν πείθει για τη σοβαρότητα και την επάρκειά του. Η επιλογή του με βάση την ηλικία και με επικοινωνιακά κριτήρια ουδόλως μπορεί να πείσει τη μεσαία τάξη, η οποία αν και δεινοπαθεί σοβαρά, αντιστέκεται σε αόριστες, συχνά ανεδαφικές και ουτοπικές προτάσεις.
Υ.Γ. Δεν πέρασαν παρά λίγες ώρες και μια είδηση από το πολιτικό ρεπορτάζ έρχεται να δικαιώσει – με θλίψη το επισημαίνω – τις απόψεις μου για τον λαϊκισμό και τον φαρισαϊσμό του κ. Τσίπρα. Μετέβη στο Άγιον Όρος και ζήτησε – αυτός που έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι είναι άθεος, ως γνήσιος μαρξιστής – να μείνει επί δέκα λεπτά μόνος στο ιερό του ναού μπροστά στην εικόνα ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ. Δεν γνωρίζω τι έκανε μόνος, σε περισυλλογή ευρισκόμενος. Προσευχήθηκε; Προσπαθούσε να εκτιμήσει την καλλιτεχνική αξία της εικόνας; Δεν μπορώ να κάνω έωλες υποθέσεις. Αυτό όμως που είναι βέβαιο, είναι το γεγονός πως έκλεινε πονηρά το μάτι στο χριστεπώνυμο πλήρωμα, στέλνοντάς τους το μήνυμα: μην τρομοκρατείσθε, σέβομαι την πίστη σας, η πολιτική μου δεν πρόκειται να θίξει κανένα προνόμιο της Εκκλησίας. Αν αυτό δεν είναι λαϊκίστικος φαρισαϊσμός, τι άλλο μπορεί να είναι;
Πέρα από το γεγονός που επαναλαμβάνει μια γνωστή κίνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.
