σοσιαλδημοκρατική θέση. Οι πρώτοι, χλεύαζαν την Κεντροαριστερά για κρατισμό και οι δεύτεροι, απαξίωναν τη βασική αντίληψη των συμβιβασμών. Έρχεται όμως η ίδια η ζωή και αλλάζει πολλά από τα δεδομένα στη δημόσια αντιπαράθεση. Η περιπέτεια με τον Covid-19 ανέδειξε τη σημασία των δημόσιων συστημάτων υγείας και του κοινωνικού κράτους. Οι θιασώτες της συρρίκνωσης των κρατικών πολιτικών υγείας κρύφτηκαν στα λαγούμια τους και πολλοί από αυτούς έτρεξαν για προφύλαξη στα δημόσια νοσοκομεία. Οι αεροπορικές εταιρείες που γεννιούνται πολυεθνικές ή προέρχονται από πολύ-διαφημισμένους «έξυπνους» ιδιοκτήτες θέλουν τώρα πια να συνεχίσουν με τη συμπόρευση και τη στήριξη τού μέχρι σήμερα «ανίκανου» και «ηλίθιου» εθνικού κράτους. Και στις ΗΠΑ που μέχρι πρόσφατα οι οπαδοί της Ριζοσπαστικής Αριστεράς υποτιμούσαν τις διαφορές των Ρεπουμπλικάνων με το Δημοκρατικό Κόμμα τώρα ανακαλύπτουν τις διαφορές του συντηρητικού Τραμπ με τον προοδευτικό Μπάιντεν. Η πανδημία άλλαξε πολλούς από τους κανόνες του παιχνιδιού. Στο επίκεντρο μπήκαν οι προτεραιότητες για ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος, για τα θύματα της κρίσης στη ζώνη του κοινωνικού αποκλεισμού, για τη χρησιμότητα των Κεϋνσιανών πολιτικών.
Η ίδια η πορεία της Παγκοσμιοποίησης ανέδειξε την αξία της πολιτικής διαχείρισης. Η οποία ξεκινά από την υπόθεση του Περιβάλλοντος και τις δραματικές συνέπειες στον πλανήτη και συνεχίζει στα σοβαρά ζητήματα των θεμάτων Υγείας με τις επιλογές συντονισμού για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Ακόμα και στο φιλοσοφικό επίπεδο η ισχυροποίηση στην έννοια ενός σύγχρονου εγωκεντρισμού που είχε προσαρμοστεί σε πρόχειρα φιλελεύθερα στερεότυπα με την περιχαράκωση στα σύνορα του «Ατομικού» βρήκε αμφισβήτηση με μία παράξενη επαναφορά στην αξία της Κοινότητας. Ήταν οι στιγμές που η ατομική απομόνωση της καραντίνας και μετά ο μαζικός εμβολιασμός έγιναν μια νέα συλλογική δύναμη.
Προφανώς τα υπόγεια του χρηματοπιστωτικού καζίνο-καπιταλισμού θα αναζητήσουν λύσεις με στόχο να πληρώσουν το μάρμαρο από αυτήν την περιπέτεια οι συνήθεις ύποπτοι. Τα αδύναμα στρώματα και η μεσαία τάξη. Αυτό ήδη φάνηκε στην Ελλάδα που η ΝΔ δεν διάβασε όλα τα μαθήματα των Κεϋνσιανών πολιτικών για την αντιμετώπιση των κρίσεων και επανήλθε στην «κανονικότητα» με τον νόμο για τα εργασιακά όπου εδραιώνεται η δυνατότητα της εργοδοτικής αυθαιρεσίας.
Από την άλλη πλευρά οι φανατικοί της Ριζοσπαστικής Αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ θα ποντάρουν σε σενάρια για νέες πλατείες αγανακτισμένων. Είναι ανελαστικοί σε αναγκαίες συναινετικές λύσεις και μερικοί μάλιστα «κλείνουν το μάτι» στους αρνητές των εμβολίων. Η περίπτωση Πολάκη είναι η πιο εμβληματική. Οι πρώτοι θα προσγειωθούν και θα συνειδητοποιήσουν ότι η πολιτική για τα συμφέροντα των ολίγων έχει πια μεγάλη ορατότητα και προκαλεί λαϊκή δυσφορία και οι δεύτεροι θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν επιτέλους αν θέλουν να παραμείνουν σε μια παλαιολιθική εκδοχή της Αριστεράς που στηρίζεται στη διαμαρτυρία, που «λέει πολλά και κάνει λίγα».
Η σοσιαλδημοκρατία επομένως μπορεί να ξαναγυρίσει δυναμικά. Γιατί οι κοινωνικές πολιτικές, η κουλτούρα του κοινοτικού, η ανάγκη της πολιτικής συνεννόησης έχουν μπει στο προσκήνιο. Απέναντι σε αυτές τις προτεραιότητες οι βεβαιότητες του νεοφιλελευθερισμού για την πανίσχυρη αυτορρυθμιζόμενη αγορά πέφτουν σαν χάρτινοι πύργοι. Αλλά και στη λαλίστατη Ριζοσπαστική Αριστερά η υποτίμηση των συναινέσεων πήγε περίπατο όταν φάνηκε η μεγάλη ανάγκη της διακομματικής συμφωνίας για την προστασία της δημόσιας υγείας ακόμα και με την προσωρινή περιστολή κάποιων δικαιωμάτων. Τα στερεότυπα ηττήθηκαν.
Η σοσιαλδημοκρατία ως μια συνεχής προοδευτική αναζήτηση έξω από περιχαρακωμένα δόγματα, ως μια αφετηριακή αρχή των συμβιβασμών, είναι εδώ! Ορίζει τα χρήσιμα πεδία πολιτικής. Το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ απέδειξε όλο αυτό το διάστημα ότι ξέρει να κάνει σοβαρή αντιπολίτευση. Να στηρίζει δηλαδή την κυβέρνηση σε κρίσιμες ώρες –όπως η πρώτη καραντίνα- και να ασκεί αυστηρή κριτική σε ταξικές πολιτικές –όπως τα εργασιακά- διατυπώνοντας πάντοτε εναλλακτικές προτάσεις. Το πλεονέκτημα του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ είναι η ίδια η σοσιαλδημοκρατική του ταυτότητα. Η οποία αρνείται τις ακραίες επιλογές. Στηρίζει τον κόσμο της εργασίας, δεν ξορκίζει όμως την επιχειρηματικότητα. Υποστηρίζει την «Ανοιχτή κοινωνία» με τα ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρο χωρίς να υποτιμά τα ζητήματα δημόσιας ασφαλείας και ομαλής λειτουργίας της καθημερινής ζωής. Έχει ευαισθησία για την κλιματική αλλαγή, αλλά δεν αρνείται τις τεχνολογικές αλλαγές.
Η σοσιαλδημοκρατία είναι η απάντηση στην υγειονομική και οικονομική κρίση που περνάμε. Δεν υπάρχει κάποια άλλη αξιόπιστη εναλλακτική λύση.
*Ο Θόδωρος Μαργαρίτης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ και της Γραμματείας της πολιτικής Κίνησης «Ανανεωτική Αριστερά».
