Αθήνα. Αλλά και η τελευταία έχει τις χαμηλότερες κατά μέσο όρο αμοιβές των δικηγόρων τόσο της έμμισθης, όσο και της ελεύθερης δικηγορίας. Υπάρχουν οι λίγες εξαιρέσεις, που δεν αφορούν κατά το πλείστον στο πρόσωπο αξιόλογων επιστημόνων. Όμως η αξιοκρατία στην Ελλάδα, όπου περισσεύουν οι μαϊμούδες που χορεύουν, είναι μονολεκτικό ανέκδοτο. Αιτία της υποβάθμισης είναι ο δικηγορικός υπερπληθυσμός (που παράγει τον αθέμιτο ανταγωνισμό), αφού η χώρα μας εν σχέση με το ΑΕΠ της έχει τους περισσότερους ανά κάτοικο δικηγόρους στην Ε.Ε. και την Ευρώπη (το 2016 είχε 390 ανά 100.000 κατοίκους. Και ναι μεν προηγείται το Λουξεμβούργο με 403 ανά 100.000, αλλά το παγκόσμιο αυτό οικον. κέντρο είναι το πλουσιότερο παγκοσμίως Κρατίδιο με τριπλάσιο κατά κεφαλή ΑΕΠ από την Ελλάδα. Η δικηγορία στη χώρα μας -ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια της κρίσης- δεινοπαθεί με δυσμενή αποτελέσματα στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Το επαρχιακό διαμέρισμα της Λάρισας λ.χ. δεν αντέχει περισσότερα από 150 καλά οργανωμένα δικηγορικά γραφεία για παραγωγή άρτιων και με επάρκεια αμειβόμενων υπηρεσιών. Έχει όμως οκταπλάσιο αριθμό υποαμειβόμενων στη συντριπτική πλειοψηφία δικηγόρων, ενώ οι τρεις Νομικές μας Σχολές (που η προηγούμενη Κυβέρνηση ήθελε να τις αυξήσει!) παράγουν διαρκώς νομικούς. Ό,τι πλεονάζει όμως, φτηναίνει μέχρις εκεί, που ο πελάτης προσποιείται πως πληρώνει τον συνήγορό του, που συνήθως κάνει, πως δουλεύει. Εδώ παρεμβαίνει το φιλότιμο του/της νέου/νέας δικηγόρου, που πρέπει να ζήσουν από το επάγγελμα (όπου τους ανταγωνίζονται οι ερασιτέχνες) και κάνουν ό,τι καλύτερο, για τα ελάχιστα έως ευτελή, που αποκομίζουν. Κάπως έτσι συνδιαμορφώνεται η υποτίμηση των νομικών υπηρεσιών. Συγκλίνει και η έλλειψη κουλτούρας. Οπότε ο μέσος πολίτης, που λέει πάντα στον γιατρό του "τι οφείλω;" δεν το λέει σχεδόν ποτέ στον δικηγόρο του. Είναι η περιγραφή της δυστοπίας.
Ας δούμε σ' αυτό το τοπίο, πώς παρεισφρύει και η έλλειψη φιλότιμου με λίγα ακόμα (μετά το 4ο) παραδείγματα. 5) Εύπορος μηχανικός της Λαμίας αναθέτει στο γραφείο μας εργολαβικά προς 20% (μαζί με τα έξοδα και εάν ληφθούν χρήματα) υπόθεση αξίωσής του εναντίον εργοληπτικής κοινοπραξίας. Ανεξάρτητα από την πραγματική αιτία της αξίωσης, που δεν είχε μυρωδιά κολώνιας, η τελευταία αυτή εμφανιζόταν νομότυπη. Έγινε λοιπόν η αγωγή, κοινοποιήθηκε και η Κοινοπραξία ήρθε σε απ' ευθείας επαφή με τον ενάγοντα, για να λυθεί η διαφορά τους. Ήταν μιά ακόμα φορά, που αντιμετώπιζα παρόμοιο θέμα. Ότι δηλαδή σε εργολαβικές υποθέσεις με ποσοστό ανάθεσης έως 20% (όπου ουσιαστικά και τυπικά πελάτης και δικηγόρος είναι συνδικαιούχοι κατά το ποσοστό τους), ο πελάτης παρά την έγγραφη συμφωνία, κάνει ό,τι μπορεί, για να παρακάμψει τον δικηγόρο του. Τέτοιες συμπεριφορές είναι αδιανόητες σε πολιτισμένες χώρες. Είπαμε όμως. Εδώ κατοικούν οι "φιλότιμοι" Έλληνες!
Ποια ήταν η εξέλιξη αυτής της ιστορίας; Ήρθε λοιπόν ο φίλος και πελάτης μου και με ρωτά, ποια ήταν η αμοιβή μου μέχρι τώρα."Ό,τι γράφει το εργολαβικό μας" του απαντώ. Οπότε τον ακούω να λέει."Μα, για μια αγωγή που έκανες, ζητάς τόσα χρήματα;". Ψύχραιμα του εξηγώ αυτό που δεν χρειαζόταν εξήγηση, και το γνώριζε. Ότι η υπόθεση είχε ανατεθεί χωρίς χρήματα και εάν οποτεδήποτε με κοινή συμφωνία ή με απόφαση επιδικαζόταν κάποιο ποσό, τότε και μόνο θα έπαιρνα 20%. Αν χανόταν η αγωγή, έπρεπε να την οδηγήσω με έξοδά του μέχρι και τον Αρειο Πάγο. Δύο, πέντε ή περισσότερα χρόνια. Αν χανόταν, θα έμενα με τα χαρτιά μου. "Τώρα που οι αντίδικοι θέλουν να πληρώσουν - συνέχισα- τα λίγα που μου λες πως συμφώνησες, η δική μας συμφωνία πρέπει να τηρηθεί. Η αμοιβή μου είναι 20% στο συνολικό ποσό που ζητάμε, επειδή δεν ρωτήθηκα για την όποια συμφωνία σου με την Κοινοπραξία". Δεν είχα και απόδειξη της συμφωνίας. Σε ανάλογες περιστάσεις αναδεικνύεται ο χαρακτήρας κάποιων. Αν ρωτάτε τι συνέβη τελικά, θα σας πω, ότι για ν' αποφύγω την ψυχική μου φθορά και να συνεχίσω την "καλημέρα" (δεν ξεκόβεις -όσο κι αν έχεις δίκιο- δίχως συνέπειες από την Κοινωνία, που σε περιβάλλει) με πολύ γνωστό μου άνθρωπο, δέχτηκα να ζημιωθώ, παρά να γίνω ο "κακός" της υπόθεσης. Είμαι βέβαιος, πως με πέρασε για ανόητο, και τον εαυτό του για "έξυπνο" διαπραγματευτή.
Μέχρι τώρα μνημονεύτηκαν μερικές (5 για την ακρίβεια) δικαστικές ιστορίες από τις μαύρες τρύπες στη δικαστηριακή πρακτική, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των δικαστικών διαφορών σχετίζεται με το χρήμα. Το Ελεγκτικό Συνέδριο λ.χ. ασχολείται με τις δημόσιες συμβάσεις, τις συντάξεις, τους προϋπολογισμούς του Κράτους, το μισθολόγιο, κ.λπ. Το Συμβούλιο Επικρατείας (ΣτΕ) ασχολείται με όλες τις διοικητικές διαφορές, που το 95% έχει οικονομικό περιεχόμενο. Τα Εφετεία κακουργημάτων δικάζουν υποθέσεις που το 60%-70% αφορούν ναρκωτικά. Πάλι το χρήμα και η λαθρεμπορία.
Μια παρένθεση για τη ναρκονομοθεσία. Αν η εγκρινόμενη από τον ΕΟΦ και συνταγογραφούμενη διάθεση παραισθησιογόνων σε εξαρτημένους επιτρεπόταν, το λαθρεμπόριο ναρκωτικών θα είχε δεχθεί καίριο πλήγμα, καθώς η τιμή τους θα έπεφτε κατακόρυφα. Αυτό που εξακοντίζει τις τιμές των εξαρτησιογόνων ουσιών είναι η απαγόρευση, που γεννά το λαθρεμπόριο. Οι δίκες θα ελαχιστοποιούνταν, όπως και τα ...βαποράκια, που για τη δόση τους γίνονται λιανέμποροι κοκαΐνης, ηρωίνης, l.s.d., κ.ά. Είμαι υπέρ της απελευθέρωσης των ουσιών και της ιατρικά ελεγχόμενης διάθεσης με συνταγογράφηση. Το οινόπνευμα και το τσιγάρο που είναι επικίνδυνα και για τους άλλους, επιτρέπονται. Γιατί όχι τα παραισθησιογόνα με ιατρικό έλεγχο; Η απελευθέρωση -έστω και βαθμιαία- θα καθηλώσει τις τιμές και σε λίγο θα εξαφανίσει το λαθρεμπόριο, που δημιουργεί πλημμυρίδα δικών στα Εφετεία κακουργημάτων. Θα αδειάσουν σιγά-σιγά οι φυλακές, θα αποσυμφορηθούν τα ειδικά αστυνομικά τμήματα, θα μειωθεί το τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος και η διαφθορά στις ειδικές μονάδες δίωξης ναρκωτικών. Θα μειωθούν και τα παράγωγα εγκλήματα, που έχουν αφετηρία τα ναρκωτικά, όπως οι ληστείες, οι διαρρήξεις, κ.ά., με την αντίστοιχη δικαστηριακή επιβάρυνση. Αν δείτε τα πινάκια των Εφετείων κακουργημάτων, οι έξι στις δέκα υποθέσεις αφορούν ναρκωτικά. Και αν ρωτήσετε έναν διευθυντή φυλακών, θα σας πει, πως οι μισοί και πλέον φυλακισμένοι έχουν καταδίκες για ναρκωτικά και παράγωγα εγκλήματα. Θα έρθει η ώρα, που αυτή η ανωμαλία θα διορθωθεί. Στο μεταξύ όμως και η ελληνική Κοινωνία δεινοπαθεί, με ό,τι θεωρώ ως παραλογισμό των απαγορεύσεων. Οι πολιτικοί δεν τολμούν να αποποινικοποιήσουν τα ναρκωτικά, όπως δεν τολμούσαν στο παρελθόν τη μοιχεία, τη διακοπή της κύησης, κ.ά., ή να καθιερώσουν τον πολιτικό γάμο, την απάλειψη του θρησκεύματος από τις ταυτότητες, κ.λπ. Θυμάστε ποιοι αντιδρούσαν λυσσαλέα; Όλοι οι "προοδευτικοί" άνθρωποι!