Στατήρης και Στατήρω, δύο σπάνια θεσσαλικά βαφτιστικά

Ο Στατήρης, λησμονημένο από χρόνια ως βαφτιστικό όνομα, επιβιώνει ως επώνυμο στην επαρχία της Ελασσόνας, με τις περισσότερες οικογένειες, στον Βόλο, στην Καλαμπάκα και στην Καρδίτσα, ως Στατήρας, με λιγοστές οικογένειες. Ως βαφτιστικό, καταχωρισμένο στις προθέσεις των θεσσαλικών μοναστηριών αναφέρονται ήδη από το έτος 1592/1593 από 1 Στατήρης στην Ελασσόνα, στην Καλαμπάκα, στα Τρίκαλα και στον Τύρναβο. Ακολούθως αναφέρονται 2 στην Ελασσόνα τον 16ο αι., 4 στα Τρίκαλα το 1613/1614 και άλλοι 2 τον 16ο-17ο αι., 2 στην Ελασσόνα το1658, 4 το 1633-1674 και 1 το 1714, 1 στα Τρίκαλα το 1731, 1 στη Λάρισα το 1714-1784, από 1 στην Ελασσόνα και στα Τρίκαλα το 1798, 4 στον Όλυμπο τον 17ο-18ο αι., 4 στην Ελασσόνα και 3 στον Τύρναβο τον 18ο αι., 4 στην Ελασσόνα το 1725-1803 και 1 στα Τρίκαλα, τον 18ο/19ο αι.

Εκτός από τη μορφή Στατήρης, η οποία είναι η πολυπληθέστερη, εντόπισα και άλλες 3 μορφές: α) Στατήρας, 1 Ελασσονίτης (18ος αι.). β) Στάτιος, 1 Καλαμπακιώτης (1613/1614) και 1 Αλμυριώτης (1774). γ) Στάτης. 1 Ελασσονίτης (1602-1798).    
Η Στατήρα έχει πολύ περισσότερες προτιμήσεις από τον Στατήρη. Η αρχαιότερη αναφορά αυτού της Στατήρας στο 1570 (1 Παλαμιώτισσα). Ακολουθούν, το 1592/1593,4 Ελασσονίτισσες, 1 Καλαμπακιώτισσα και 1 Τρικαλινή, 4 Καλαμπακιώτισσες και 1 Τυρναβίτισσα το 1613/1614, 1 Ελασσονίτισσα το 1633-1674, 3 Καλαμπακιώτισσες, 8 Καρδιτσιώτισσες, 15 Τρικαλινές, και 1 Τυρναβίτισσα τον 16ο-17ο αι., 1 Καρδιτσιώτισσα τον 17ο αι., 1 Λαρισαίατο 1724, 4 Αλμυριώτισσες το 1774 και 1 Τυρναβίτισσα τον 18ο αι.
Εκτός από τη μορφή Στατήρα αναφέρονται και οι μορφές Στατήρω, Στατήρου (κατά τον ιδιωματικό, θεσσαλικό τρόπο εκφοράς των γυναικείων ονομάτων με κατάληξη -ω), Στατηρώ και Στατή. Από αυτές, μόνο η Στατήρω αναφέρεται πολλές φορές: 1 στη Λάρισα (1658), 2 στα Τρίκαλα (16ος-17ος αι.), 4 στον Αλμυρό (1740), 1 στη Λάρισα (1714-1777), 1 στα Τρίκαλα και 1 στην Καλαμπάκα (1778), 1 στη Δεσκάτη και 1 στα Τρίκαλα (17ος-18ος αι.),2 στην Ελασσόνα (1804, 1815).
Με την ιδιωματική μορφή Στατήρου αναφέρονται 5 γυναίκες: 1 στη Λάρισα (1777), 2 στην Καλαμπάκα και 2 στα Τρίκαλα (1798).
Μία Ελασσονίτισσα το 1803-1804 αναφέρεται ως Στατηρώ και άλλη 1, συγχωριανή της, ως Στατή, το 1592/1593.
Τα ονόματα αυτά δεν αναφέρονται στο έργο του Αθανασίου Μπούτουρα (Τα νεοελληνικά κύρια ονόματα, Αθήνα 1912), γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει ότι απαντούσαν μόνο στη Θεσσαλία. Στον νομό της Μαγνησίας αναφέρονται μόνο στον Αλμυρό. Με βάση τα προαναφερόμενα, συχνότερη χρήση τους γινόταν στην περιοχή των Τρικάλων (10 άνδρες και 23 γυναίκες), της Ελασσόνας (21 άνδρες και 9 γυναίκες), της Καλαμπάκας (2 άνδρες και 11 γυναίκες), του Αλμυρού (1 άνδρας και 8 γυναίκες), της Καρδίτσας (9 γυναίκες), του Τυρνάβου (3 άνδρες και 3 γυναίκες), της Λάρισας (1 άνδρας και 4 γυναίκες), του Ολύμπου (4 άνδρες), της Δεσκάτης (1 γυναίκα) και του Παλαμά (1 γυναίκα). Συνολικά αναφέρονται 111 άτομα, από τα οποία 42 είναι άντρες 68 και γυναίκες.

Από τον Κώστα Σπανό εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου»
www.thessaliko.gr