Σε αυτήν την περίοδο οι έννοιες υπευθυνότητα της Πολιτείας, ατομική και κοινωνική υπευθυνότητα, κοινωνική αλληλεγγύη, συνεργασία και τήρηση κανόνων για την επίτευξη υπέρτατου κοινού σκοπού αποκτούν, πρέπει να αποκτούν ουσιαστικό νόημα και περιεχόμενο. Οι πάσης φύσης ηγεσίες πολιτικές, πνευματικές, αυτοδιοικητικές οφείλουν να στέκονται στο ύψος των περιστάσεων με πλήρη σεβασμό στην επιστημονική γνώση, με λόγια καθαρά και σταράτα και κυρίως με έργα και πράξεις που στοχεύουν στην επίτευξη του κεντρικού στόχου που είναι η αποτελεσματική και με τις λιγότερες δυνατές επιπτώσεις αντιμετώπιση της κρίσης.
Ορισμένα συμπεράσματα από τη μέχρι τώρα εμπειρία, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και στις άλλες χώρες που έχουν δεχθεί την πρωτοφανή επίθεση του κορονοϊού είναι πολύ χρήσιμα. Καταρχήν είναι φανερό ότι απαιτείται συνεργασία και αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών και σε αυτήν την κατεύθυνση οφείλει να κινείται με αποφασιστικότητα και η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με την ίδια λογική πρέπει να κινείται και η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Εάν σε αυτήν τη μεγάλη κρίση η ηγεσία της Ευρώπης και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα επαναλάβουν λάθη του παρελθόντος, καθυστερήσουν να ολοκληρώσουν έγκαιρα τις διαδικασίες εφαρμογής των αποφάσεων που έχουν ληφθεί, το οικονομικό και κοινωνικό κόστος θα είναι πολύ μεγάλο, το πλήγμα για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα είναι πολύ ισχυρό και η εδώ και χρόνια δοκιμαζόμενες σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πολίτες και τους λαούς θα κινδυνεύσουν με κατάρρευση.
Για αυτό όλες οι χώρες και η Ευρώπη συλλογικά οφείλουν να δημιουργήσουν θεσμούς, να κινητοποιήσουν μηχανισμούς και να διαθέσουν επαρκείς πόρους για τη στήριξη των νοικοκυριών, των εργαζομένων, των επιχειρήσεων, των αγροτών, των ανέργων.
Το αδιαμφισβήτητο βέβαια συμπέρασμα αυτής της περιόδου είναι η επιβεβαίωση της ανάγκης ύπαρξης και λειτουργίας ισχυρών συστημάτων δημόσιας υγείας ως βασικών πυλώνων στήριξης των κοινωνιών. Για τη χώρα μας είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία η στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας με πράξεις και έργα και όχι με μεγάλα λόγια και εφήμερες υποσχέσεις που περισσεύουν και αυτήν την περίοδο. Η αναγνώριση της ηρωικής προσπάθειας των γιατρών, του νοσηλευτικού και όλου του προσωπικού για να έχει αντίκρυσμα πρέπει να συνοδευθεί από ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα βελτίωσης των συνθηκών περίθαλψης των ασθενών και εργασίας των εργαζομένων με στήριξη των αγροτικών ιατρείων, των δημοτικών ιατρείων, των κέντρων υγείας και των νοσοκομείων με ανθρώπινο δυναμικό, τεχνολογικό εξοπλισμό και ΜΕΘ.
Κρίσιμης σημασίας ζήτημα για την προστασία των οικογενειακών εισοδημάτων είναι η κινητοποίηση των αρμόδιων υπηρεσιών για την πάταξη της αισχροκέρειας στην αγορά ακόμα και για προϊόντα που είναι απολύτως απαραίτητα για την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Όταν η κοινωνία δοκιμάζεται, η Πολιτεία με τα όργανά της πρέπει να είναι πανταχού παρούσα δίπλα στους πολίτες. Εμείς βέβαια οι πολίτες οφείλουμε να λειτουργούμε με βάση τους κανόνες που είναι απαραίτητοι γιατί με αυτόν τον τρόπο υπερασπιζόμαστε την ανθρώπινη ζωή και τη δημόσια υγεία που είναι υπέρτατα αγαθά. Μακάρι η καταιγίδα να περάσει το συντομότερο δυνατόν, πολλά όμως έχουν αλλάξει και θα αλλάξουν στη ζωή μας. Πολλά πρέπει να ξαναδούμε από την αρχή ως άτομα και ως κοινωνία. Οφείλουμε να σχεδιάσουμε το μέλλον με όραμα ζωής, με αναστοχασμό του παρελθόντος, με διαρκή εγρήγορση και δίχως εφησυχασμό. Η κυβέρνηση που υπό την επήρεια των ευνοϊκών για αυτή δημοσκοπήσεων, που δεν θα κρατήσουν όμως για πάντα έχει την αυταπάτη ότι όλα είναι καλώς καμωμένα, οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι με πολλά λόγια στα τηλεοπτικά παράθυρα δεν αντιμετωπίζεται η κρίση. Η αντιμετώπιση της κρίσης απαιτεί λιγότερα λόγια, χωρίς αυταρέσκεια και αλαζονεία και περισσότερα έργα και πράξεις, απαιτεί διάθεση συνεννόησης με την αντιπολίτευση που με την κριτική της και τις δημιουργικές της προτάσεις μπορεί να έχει τη δική της θετική συμβολή.
Με συναίσθηση ευθύνης Πολιτείας και Κοινωνίας πρέπει να αντιμετωπιστεί η υγειονομική και οικονομική κρίση, εάν δεν θέλουμε οι επιπτώσεις να είναι πολύ οδυνηρές για τη χώρα και τους πολίτες, ιδιαίτερα τους αδύναμους.
Από τον Βασίλη Έξαρχο*
* Ο Βασίλης Έξαρχος είναι πρώην βουλευτής ΠΑΣΟΚ
