Από μικρό παιδί κάνω αυτήν την διαδρομή, παλαιότερα μαζί με τον πατέρα μου, τώρα μόνος μου. Με το μικρό μου όνομα με φωνάζουν από τα μέρη όπου περνώ. Έχω δώδεκα φορτωμένα άλογα και άλλα τόσα υποζύγια. Υφαντά από την Τσαριτσάνη, κόκκινα νήματα από το αρχοντοχώρι Αμπελάκια της Λάρισας και υφάσματα από καθαρό μετάξι από το χωριό Ρέτσιανη όπως το λέγανε παλιά, όταν πηγαίναμε με τον πατέρα μου. Σήμερα συνηθίσαμε να το λένε Μελίσσι, μα κανονικά Μεταξοχώρι θα έπρεπε να το ονομάσουνε, με τέτοια ωραία μεταξωτά που έχει. Για την προστασία μου παίρνω πάντα μαζί και πέντε πληρωμένους, αρματωμένους συνοδούς, σκληρούς Αρβανίτες, με αετίσια μάτια, με πιστόλια και μεγάλα μαχαίρια. Οι Οθωμανοί έχουν σε πολλά περάσματα στρατιωτικά φυλάκια για να φρουρούν τις στράτες από τους κλέφτες και τους ληστές, μα δεν μπορούν να φυλάξουν εύκολα ούτε τα δικά τους κεφάλια. Πάντως τα είχα καλά μαζί τους, μόνο μπαχτσίσι θέλανε αυτοί και τίποτα άλλο. Οι συνοδοί μου είναι προσεκτικοί και αψηφούν τον θάνατο. Με έσωσαν πολλές φορές και τα βγάλανε πέρα σε δύσκολες καταστάσεις. Αλλά εγώ παραμένω επιφυλακτικός με τη φάρα τους. Ποτέ δεν τους λέω αν βαστάω μαζί μου παράδες και πού τους έχω κρυμμένους• τα εμπορεύματά μου δεν τους νοιάζουν. Είναι δύσκολα, περνάμε και κακουχίες, αλλά έτσι είναι το εμπόριο. Στα μακρινά μας ταξίδια, τις νύχτες που κρύωνα μου ψιθύριζε ο πατέρας μου: «Είναι πηγή πλούτου και ευημερίας το εμπόριο, έτσι μεγαλώνει το πουγκί μας, παιδί μου!»
Γυρίζω πολλά χωριά για να πουλήσω τα εμπορεύματά μου, αλλά και για να παραδώσω μερικές παραγγελίες που έχω από τα πέρσι ακόμα. Περιμένουν οι νοικοκυραίοι, άλλοι τα υφάσματά τους για γάμο και προικιά κι άλλοι για να ράψουν καινούρια φορεσιά για το μεγάλο και λαμπρό πανηγύρι της εκκλησίας τους. Ακόμη, πολλά προικοσύμφωνα γίνονται με τον δικό μου ερχομό και με πολλά δικά μου πράγματα φτιάχνονταν προίκες. Έως τα τώρα, ποτέ μου δεν άργησα παραγγελία, είμαι πάντα τακτικός, περνώ από τα μέρη που πρέπει τον σωστό χρόνο και καιρό, μα πολλές φόρες χασομερώ. Ξενοτοπίτης είμαι και όλοι θέλουν να ρωτήσουν διάφορα και όχι μόνο να ψωνίσουν. Προσπέρασα ένα μικρό χωριό επίτηδες• συνέχεια το κάνω αυτό γιατί τους κατοίκους του τους έχω για ζαβούς. Μια δυο φορές που πήγα, άκρη με αυτούς δεν έβγαλα.
– Σιγά, σιγά τα ζωντανά! Φωνάζω. Θα περάσουμε πάνω από μια νεόκτιστη, πέτρινη μονότοξη γέφυρα και πρέπει να έχουμε το νου μας. Από ότι δείχνει είναι φτιαγμένη από καλούς τεχνίτες, τέτοια γεφύρια η αλήθεια, μόνο Χιοναδίτες μάστοροι μπορούν να φτιάξουνε. Τα ορμητικά νερά περνάνε από κάτω μας.
Ένα ερημοκλήσι τώρα πρόβαλε ξαφνικά μπροστά μας, δεν θυμάμαι να το έχω ξαναδεί. Αποφασίζω να κάνουμε μια στάση εκεί να ξεκουραστούν άνθρωποι και ζωντανά. Να ανάψουμε και ένα κερί να δούμε και σε ποιον Άγιο είναι αφιερωμένο τούτο το καινούριο εκκλησάκι. Έχει ξυλόγλυπτο όμορφο τέμπλο και το χαζεύω για λίγο. Στο εικονοστάσι του έχει πολλά φτηνά αλλά και ακριβά αφιερώματα. Οι Αρβανίτες συνοδοί μου, πάντα μένουν αμήχανοι. Μαθημένοι από μικροί διαφορετικά, πιστεύουν μόνο στον εαυτό τους. Και λεφτά τους έδινα και κερί δεν άναβαν. Παρατηρούσαν πάντα ανέκφραστοι που προσκυνούσα. Εκεί που φούντωναν πολύ, ήταν άμα άφηνα κανένα τάμα μεγάλο σε κανένα Άγιο μετά από καμιά επίθεση που δεχόμασταν απρόοπτα.
– Εμείς σε σώσαμε, αλλού δίνεις τα χρυσαφικά και τα μπακίρια; Με ρωτούσανε.
Δεν καταλάβαιναν. Πολλές φορές πιστεύω πως γυρνούσαν κρυφά τα βράδια και παίρνανε τα τιμαλφή που άφηνα για τάμα.
Γύρω στο απόγευμα και ενώ είχε καλοκαιρία, ξαφνικά ο καιρός άλλαξε, μαύρισε πολύ ο ουρανός, μας έπιασε ένα δυνατό ανεμόβροχο προτού φτάσουμε στο χάνι, στο Καρβασαράν που θέλαμε, σταθήκαμε άτυχοι. Καλά που είχα τα εμπορεύματά μου προστατευμένα. Αγριεύτηκαν όμως τα άλογα από τις αστραπές, τις λάμψεις και τις βροντές, είδαμε και πάθαμε να τα ηρεμήσουμε.
Κοιμηθήκαμε το βράδυ κατάκοποι κι όταν σηκωθήκαμε μάθαμε τα κακά μαντάτα: οι Τούρκοι που κατοικούσαν στην περιοχή των Τεμπών στην Λάρισα, στα καλά καθούμενα επιτέθηκαν αρματωμένοι στα Αμπελάκια για πλιάτσικο. Ευτυχώς δεν κατάφεραν και πολλά πράγματα γιατί φυλαγόταν καλά το χωριό. Οι τουρκικές αρχές μάλιστα, για τα μάτια του κόσμου, τιμώρησαν αρκετούς Τούρκους που επιτέθηκαν έτσι, χωρίς καμιά αφορμή.
Φύγαμε πάλι πολύ πρωί. Βαδίζουμε ευτυχώς με ηλιόλουστη μέρα. Ταξιδεύουμε σιωπηλοί για να προλάβουμε να ακούσουμε τον κίνδυνο πρώτοι, δεν υπάρχουν πια γύρω ούτε κατοικήσιμες περιοχές, ούτε στρατιωτικά φυλάκια. Μόλις μπήκαμε σε ένα μεγάλο δάσος που κυριαρχούν οι οξιές, οι σημύδες και οι φλαμουριές αλλά πολλές φορές και οι ληστές. Έπρεπε να έχουμε περισσότερο το νου μας, το
επόμενο κεφαλοχώρι ήταν μακριά ακόμη.
Γαϊτανίδης Δ. Ευστάθιος
