πρόσφατο ρεπορτάζ της «Ε» (Κυριακή, 19.07.2020, σελ. 6) μελαγχόλησα και προβληματίσθηκα. Μελαγχόλησα γιατί κάποιες ημέρες πριν είχα διαβάσει - πάλι στην «Ε» (01.07.2020, σελ. 20) - την εξαγγελία του γείτονά μας Ερντογάν ότι στα τέλη Αυγούστου θα ξεκινήσουν πάνω στις ράγες της ...υπανάπτυκτης Τουρκίας οι δοκιμές του ηλεκτροκίνητου made in Turkey σιδηροδρόμου (κρατικών συμφερόντων, παρακαλώ – κερδοφόρου Οργανισμού Σιδηροδρόμων Τουρκίας [«ΟΣΤ»], αντίστοιχος του δικού μας μπατιρημένου, απαξιωμένου και ήδη [ξε-] πουλημένου στους Ιταλούς «ΟΣΕ»...).
Λίγες εβδομάδες πριν - αρχές του περασμένου Ιουνίου, θαρρώ – την ώρα που εμείς εδώ στην Ελλάδα τσακωνόμασταν για το... ζωτικής σημασίας για το μέλλον της χώρας μας διλημματικού χαρακτήρος ζήτημα «Λατινικά ή Κοινωνιολογία;» (ως εξεταζόμενο μάθημα στις Πανελλαδικές), ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν προχωρούσε στην εξαγγελία του σχεδίου και την παρουσίαση του προγράμματος που έχει δρομολογήσει το Υπουργείο Βιομηχανίας και Τεχνολογίας της... υπανάπτυκτης χώρας του για την κατασκευή/παραγωγή -επίσης, made in Turkey- (και) ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων και (ηλεκτροκίνητων) τρακτέρ. Κοίτα να δεις φίλε μου... Η Τουρκία όχι απλώς με βαριά βιομηχανία, αλλά (και) με προηγμένη τεχνολογία... Tι ηλεκτροκίνητα τραίνα... Τι αυτοκίνητα... Τι τρακτέρ... Μέχρι τανκς και βαλλιστικούς πυραύλους! Κι εμείς, τι; Ούτε ποδήλατα... Τι να φταίει; Συνωμότησε το σύμπαν εις βάρος μας, εις βάρος της χώρας μας; Δεν νομίζω!
Την οικονομική, τεχνολογική ανάπτυξη σε κάθε οργανωμένο/προηγμένο κράτος τη δρομολογούν οι Κυβερνήσεις βάζοντας (άμεσους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους) στόχους με κύριο εργαλείο υλοποιήσεώς τους την Εκπαίδευση που θεωρείται σ’ όλα τα κοινωνικοπολιτικά συστήματα η καλύτερη επένδυση για την ανάπτυξη. H οποία ανάπτυξη, καθώς λένε οι ειδήμονες, είναι ένα διανυσματικό μέγεθος που έχει διεύθυνση και φορά (α, ρε Μαθηματικά με τα μοντέλα σας...) – έχει και ορμή (να ’σου και Φυσική...) κι αν η κατεύθυνση που έχεις δώσει, ως κράτος, στην Εκπαίδευση είναι η σωστή, τότε να οι θέσεις εργασίας, να οι εξαγωγές, να ο πλούτος, να η κοινωνική ευημερία. Γίνεσαι κράτος ισχυρό - και τότε (φίλοι κι εχθροί – κυρίως οι τελευταίοι) αλλιώς σε υπολογίζουν.
Έλεγε, λοιπόν, στις αρχές της 10ετίας του 2000 ένα πολύ ωραίο σλόγκαν που είχε καθιερώσει ο τότε υπουργός Παιδείας Ευριπίδης Στυλιανίδης - και είχε γίνει σήμα κατατεθέν στις αφίσες και τα έγγραφα του Υπουργείου - ότι «Όλα είναι θέμα Παιδείας» - αμ, δεν είναι; Πώς να παραγάγεις έστω ποδήλατα κύριέ μου (για την παραγωγή made in Greece ηλεκτροκίνητων τραίνων, αυτοκινήτων, τανκς και βαλλιστικών πυραύλων, μάλλον είναι νωρίς να ξεκινήσει συζήτηση...), όταν επιλέγεις, ως κράτος, να γιομίσεις τη χώρα με πανεπιστημιακά τμήματα, αλλά αδιαφορείς να καλύψεις το κενό που υπάρχει στη ραχοκοκκαλιά της οικονομίας, λόγω της ελλείψεως των μεσαίων στελεχών παραγωγής, «εργοδηγών» όπως ονομάζονταν παλιά, εκείνων των εξειδικευμένων τεχνικών που κάλυπταν τις πραγματικές ανάγκες σε βιομηχανία και (δημόσιες και ιδιωτικές) επιχειρήσεις; Που έπιαναν τα χέρια τους. Που περισσότερο έφτιαχναν και λιγότερο μιλούσαν. Ήταν οι απόφοιτοι/πτυχιούχοι των πάλαι ποτέ μέσων Σχολών Εργοδηγών (στο ωρολόγιο πρόγραμμα των οποίων κυριαρχούσαν έως 90% τα τεχνικά μαθήματα με τα αντίστοιχα εργαστήριά τους).
Οι Σχολές αυτές στις αρχές της 10ετίας του ‘80 καταργήθηκαν μετεξελιχθείσες σε Τεχνικά Λύκεια (ΤΕΛ - με λιγότερα εργαστήρια, λιγότερα τεχνικά μαθήματα και περισσότερα μαθήματα γενικής παιδείας). Έδιναν, όμως, το δικαίωμα της πρόσβασης στα ΑΕΙ λες και αυτός έπρεπε να είναι ο σκοπός υπάρξεως της Β/θμιας Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΤΕΕ)... Να γίνει κι αυτή (δεν μας έφτανε η Β/θμια Γενική;) προθάλαμος για τα ΑΕΙ... Η αλλαγή προσανατολισμού στη Β/θμια ΤΕΕ, μέσω της απομακρύνσεως εκ του (πρωταρχικού – στα λόγια...) σκοπού της παραγωγής μεσαίων τεχνικών στελεχών και της δημιουργίας εν αυτή ενός νέου προθαλάμου για την εισαγωγή στα ΑΕΙ έχει ολοκληρωθεί εν μέσω... πανηγύρεων των τελευταίων χρόνων για την εισαγωγή αποφοίτων των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ - η μετεξέλιξη των ΤΕΛ) στα Πανεπιστήμια και στα Πολυτεχνεία και μάλιστα με ευνοϊκότερους όρους (ειδική ποσόστωση) σε σχέση με τους αποφοίτους των Γενικών Λυκείων (ΓΕΛ). Βλέπουμε, δηλαδή φαινόμενα του τύπου να διαμορφώνεται η βάση εισαγωγής στην Ιατρική στα 19.000 μόρια για τους αποφοίτους των ΓΕΛ, να μένουν «εκτός νυμφώνος» απόφοιτοι των 18.500 μονάδων και την ίδια στιγμή να εισέρχονται (στην Ιατρική) απόφοιτοι των ΕΠΑΛ με 16.000 μονάδες... «Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γής» (Hσ. 26,9), σου λέει μετά ο θεολόγος... (Ξεπερνώ αυτό το μεγάλο ζήτημα γιατί θα χρειαζόταν κανα δυό-τρεις σελίδες της «ΕτΔ» για ν’ αναλυθούν η παθογένεια και οι κραυγαλέες αδικίες του συστήματος).
Κι ερχόμαστε στο σήμερα, όπου η χώρα μας (μετά την - εν μία νυκτί, επί ΣΥΡΙΖΑ - «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ – άλλο «πονεμένο» ζήτημα, με πολλές παρα-πολιτικές προεκτάσεις) έχει 700 τόσα (ναι, καλά διαβάσατε: επτακόσια!) πανεπιστημιακά τμήματα (μέχρι και Τμήμα - υπό τον βαρύγδουπο τίτλο - «Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας» (!) αποκτήσαμε, στα Ψαχνά Ευβοίας, από τη μετεξέλιξη του εκεί ΤΕΙ σε πανεπιστήμιο), αλλά δεν έχει, δεν διαθέτει μεσαία στελέχη!.. Δηλ. γιομίσαμε «στρατηγούς», αλλά ξεμείναμε από «λοχαγούς»... Η εν Ελλάδι Βιομηχανία (όση, εν πάση περιπτώσει, μας απέμεινε επί ελληνικής επικρατείας) (ξανα-) χτυπάει στο κράτος το «καμπανάκι» (βλ. «Ε», 19/07): «Η Ευρώπη προχωράει ολοταχώς στην υποστήριξη του βιομηχανικού μετασχηματισμού και της μετάβασης στην ψηφιακή και πράσινη οικονομία έχοντας ως πυλώνα την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) κι εμείς δεν έχουμε μεσαία στελέχη στις ειδικότητες που έχουν ανάγκη οι επιχειρήσεις μας, η αγορά...».
Ελπίζουμε το Υπουργείο Παιδείας - το οποίο, είν’ αλήθεια εξήγγειλε την κατάθεση νομοσχεδίου για τον ερχόμενο Σεπτέμβριο - να τείνει ευήκοον ους και οι υποσχέσεις για «ριζικές τομές» στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση να έχουν ουσιαστικό περιεχόμενο, να έχουν αντίκρισμα, να πιάσουν τόπο στην αγορά εργασίας. Όχι άλλες τρύπες στο νερό...
* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής (ΠΕ01) Β/θμιας, Δρ. Eκκλησιαστικής Ιστορίας του ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr)
