Το ανέκδοτο της ευωχίας

Από τον Κων/νο Ι. Παπακωνσταντίνου

Ενα ανέκδοτο ή και μια γελοιογραφία, έχουν τη δύναμη να δημιουργούν μια ευχάριστη, ψυχοπνευματική χαλάρωση. Γι’ αυτό και η γελοιογραφία τουλάχιστον, ακόμα και στον πιο σοβαρό έντυπο τύπου δεν απουσιάζει καθημερινά. Αρκετοί μετρ του είδους

αυτού, ο Αρκάς, ο Δημητριάδης, ο Μακρής, ο Χατζόπουλος, αλλά και ο αξέχαστος συμπολίτης μας, ο Χρήστος Τζεζαϊρλίδης, πρωί, πρωί μας άνοιγε την καρδιά μας, καθώς γελούσαμε με εύστοχα σκίτσα. Οι πολιτικοί μάλιστα κολακεύονταν όταν έβλεπαν να τους σκιτσάρουν στις εφημερίδες. Θυμάστε τον Κ. Τσάτσο με την κότα, τον προγάστορα με τον μοχλό τον Κ. Ροδόπουλο, τον γέρο της Δημοκρατίας Γ. Παπανδρέου, κ.ά. Ρωτήθηκαν πολλοί, πως ανέχονται να τους παραποιούν ειρωνικά μάλιστα. Και η απάντησή τους ήταν μία απ’ όλους. Κι απαντούσαν «Ά, όχι. Καλύτερα είναι να βλέπω το σκίτσο μου, παρά όχι. Έτσι δεν χάνουμε την επαφή μας με τον λαό».
Αλλά και το ανέκδοτο πόση χάρη φέρει στις παρέες. Κυκλοφορούν χιλιάδες βιβλία με ανέκδοτα. Μια τέτοια συλλογή ανεκδότων έκανε ο Ρέηγκαν, για τη Σοβιετική Ένωση. (Πρόεδρος των ΗΠΑ) χαρακτήρισε τους Ρώσους, οι Ρώσοι έχουν μια φοβερή αίσθηση του χιούμορ. Βέβαια στη Σοβιετική Ένωση, ποιος είχε όρεξη για ανέκδοτα. Η κυνική όμως στάση τους στο σύστημα, τους οδήγησε να κρυφολένε χιλιάδες ανέκδοτα, σχετικά με το απάνθρωπο καθεστώς. Η αυταρχική εξουσία του Κομμουνισμού, καταδίκαζε σκληρά τα όσα γράφονταν για τον Στάλιν και την Κυβέρνησή του, με ποινές 2-5 χρόνια εξορία. Εμείς βέβαια δεν το νιώθουμε έτσι γιατί σαν ελεύθεροι άνθρωποι, με απόλυτο δικαίωμα στην Ελευθεροτυπία και την Ελευθεροσύνη, να φθάνουμε ακόμα και στο άλλο άκρο, δηλαδή σε ύβρεις απρεπείς για τους Πολιτικούς. Δεν λέω πως και σήμερα πολλοί προσπαθούν να μειώσουν την ελευθεροτυπία μας, αλλά απλώς γελοιοποιούνται. Η πίπα του Στάλιν. Να ένα όμορφο ανέκδοτο. Κάποιοι βιομηχανικοί εργάτες από τα Ουράλια, επισκέφθηκαν τον Στάλιν και του ζήτησαν ορισμένες βελτιώσεις στον βιομηχανικό τομέα. Αφού τους άκουσε, πήρε το υπόμνημά τους, και τους χαιρέτησε, έβαλε το υπόμνημά τους στο τέταρτο συρτάρι. Εκεί πετούσε όσα δεν επρόκειτο να δουν το φως της ημέρας, Δηλ. στη λήθη. Μετά έψαξε να βρει την πίπα του, για να καπνίσει. Έψαξε παντού, αλλά, πουθενά να βρει την πίπα του. Άδικα την έψαχνε. Τη λύση του θα δώσει, ο αιμοσταγής σφαγέας υπουργός Ασφαλείας ο Μπέρια. Τον παίρνει στο τηλέφωνο ο Στάλιν και του λέει: «Σύντροφε Λαυρέντι, ήλθε πριν λίγο μία ομάδα εργατών από τα Ουράλια. Θέλησα να καπνίσω μόλις έφυγαν αλλά δεν βρίσκω την πίπα μου, Λαυρέντι μου τι να κάνω; Ο Μπέρια χωρίς καθυστέρηση, βρίσκει την ομάδα εργατών από τα Ουράλια και τους μπαγλαρώνει. Παράλληλα ο Στάλιν αρχίζει την έρευνα, και, όντως βρίσκει την πίπα του ξεχασμένη στο τέταρτο συρτάρι. Ήταν όμως δεισιδαίμονας. Κοιτάζει μια δυο φορές την πίπα και με απέχθεια την πετά στο τζάκι. Σκέφθηκε ο δυστυχής, πως αφού ό,τι μπαίνει στο τέταρτο συρτάρι, δεν έχει ζωή, λες να την πάθω και με πάρει κάποια μέρα μαζί της; Και καθώς η πίπα καιγόταν, παίρνει τον Μπέρια και του λέει πως βρήκε την πίπα του. Και ο Μπέρια απαντά: «Α’, ναι; Όχι που θα με γλίτωναν. Τους έχω όλους εδώ και ομολόγησαν όλοι τους πως είναι ένοχοι. Άστους, δική μου δουλειά». Αυτό μάλιστα ήταν και το ανέκδοτο που άρεσε πολύ στον Στάλιν. Επαιρόμενος για την αποτελεσματικότητα των Υπηρεσιών Ασφαλείας. Η κρίση δική σας. Φανταστείτε την τύχη των εργατών…. αλλά και με ποια ελευθερία και δικαιοσύνη αντιμετώπιζαν οι Ρώσοι το δίκιο τους.
Οι Ρώσοι αγαπούσαν πολύ τα ανέκδοτα, γιατί αισθάνονταν μία ανακούφιση και ανταπόδοση σε όσα υπέφεραν από το απάνθρωπο καθεστώς του Πατερούλη.
Μόνο το 1935, τότε που άρχισαν, οι μεγάλες εκκαθαρίσεις των μειονοτήτων, η Κα-Γκε-Μπε προβαίνει σε εκτελέσεις 43.648 πολίτες, βάσει Νόμου. Και τότε σκωπτικά και μ’ ένα αγκάθι στην καρδιά, έλεγαν στη Ρωσία. «Υπάρχουν άνθρωποι, που συλλέγουν ανέκδοτα. Αλλά και άνθρωποι, που συλλέγουν ανθρώπους». Και τώρα ένα πάλι ανέκδοτο. Τρεις άνθρωποι κρατούμενοι στη φυλακή. «Εσένα γιατί σε πιάσανε»; «Εμένα με πιάσανε γιατί έγραψα εναντίον του Κάρλ Ράντεκ». «Εσένα»; «Εμένα μ’ έπιασαν γιατί έγραφα υπέρ του Κάρλ Ράντεκ». Ο τρίτος καθόταν στη γωνιά, αμίλητος. Τον ρώτησα, εσένα γιατί; «Γιατί εγώ είμαι ο Κάρλ Ράντεκ». Εδώ εύκολα καταλαβαίνει κανείς, πόσο στοίχιζε η ζωή του πολίτη κατά τον Κομμουνισμό.
Κάποιος κρατούμενος επιστρέφει στο χωριό του, μετά την κατάρρευση του Κομμουνισμού. Τον ρώτησαν λοιπόν. «Αφού ο Νόμος εξύβρισης κατά του Στάλιν προβλέπει φυλάκιση ενός έτους, εσένα γιατί σε κράτησαν 15 χρόνια; Α’, γιατί έφαγα άλλα 14 χρόνια για αποκάλυψη Κρατικού Μυστικού».
Και τέλος. Ένας τίμιος και συνεπής πολίτης, υπέβαλε αίτηση για αγορά αυτοκινήτου. Λέει στον αντιπρόσωπο τον τύπο αυτοκινήτου που του αρέσει, τάδε χρώμα τόσων ίππων κ.λ.π. Ο αντιπρόσωπος παίρνει προκαταβολικά όλα τα χρήματα και του λέει να περάσει σε 10 χρόνια. Ο αγοραστής, του λέγει: Α! κατάλαβα πάλι λόγω αποτυχίας του Πέμπτου Σταδίου Παραγωγής. Εντάξει λέει ο αγοραστής. Μόνο να μου πείτε, πρωί να έλθω ή απόγευμα; για να το παραλάβω. Και έχει σημασία αυτό; Βεβαίως λίγα έγιναν; Αν δεν είμαι εκεί εσείς θα μεταπωλήσετε το αυτοκίνητο σε καλή προφανώς τιμή και θα χάσω τα χρήματά μου. Α και αυτό είναι προφανές είπε ο δίπλα καθήμενος Ινστρούχτορας μιας κρατικής βιομηχανίας αυτοκινήτων.
Τα αντικομμουνιστικά ανέκδοτα, όμως λειτουργούσαν ως βαλβίδα εκτόνωσης. Ένα ευοίωνο σημάδι για την κατάρρευσή του. Ήταν μια στιγμή ευωχίας, ανακούφισης, ίσως και κρυφής εκδίκησης για την απάνθρωπη σκληρότητα του Κομμουνισμού.