Τι σημαίνει «βάση»; «Βάση» μιας σχολής μία δεδομένη χρονιά ονομάζονται τα μόρια του τελευταίου (σε φθίνουσα βαθμολογική κατάταξη) που εισήχθη στη σχολή αυτή τη συγκεκριμένη χρονιά. Αν δηλαδή υποθέσουμε ότι το Χ τμήμα είχε το 2019 βάση 14000 μόρια και 100 εισακτέους, αυτό σημαίνει ότι τα μόρια του 100στού ήταν 14000, ότι οι υπόλοιποι 99 που μπήκαν στη σχολή είχαν πάνω από 14000 μόρια και ότι αυτός που είχε 13999 δεν κατάφερε να εισαχθεί στη σχολή, διότι είχε λιγότερα μόρια από τον τελευταίο, δηλαδή από τη βάση της.
Επίσης, η βάση είναι μοναδική, ισχύει δηλαδή για ένα μόνο έτος. Οι φετινοί υποψήφιοι των Πανελληνίων Εξετάσεων θα εισαχθούν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σύμφωνα με τις βάσεις που θα ανακοινωθούν τέλη Αυγούστου. Οι βάσεις αυτές, όμως, δε θα έχουν παρά μόνο ενδεικτική αξία για τους υποψηφίους των επομένων ετών.
Το δεύτερο στοιχείο που θα πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνονται οι βάσεις, και κατ’ επέκταση γιατί είναι ακόμα νωρίς να μας απασχολήσει σοβαρά η διακύμανσή τους. Οι βάσεις διαμορφώνονται από: α) τα εξεταζόμενα μαθήματα, β) τη ζήτηση των σχολών, γ) τον αριθμό των εισακτέων, δ) τον τρόπο υπολογισμού των μορίων και ε)την επίδοση των μαθητών.
α) Τα εξεταζόμενα μαθήματα: Φέτος υπήρξε διαφοροποίηση στην εξέταση της Νεοελληνικής Γλώσσας με τη συνεξέταση της Λογοτεχνίας. Η αλλαγή αυτή αναμένεται να επηρεάσει τις βαθμολογίες στις εξετάσεις και κατά συνέπεια θα αποτελέσει παράγοντα που θα επηρεάσει την κινητικότητα των βάσεων. Στην ίδια μοίρα βρίσκεται και το μάθημα της Κοινωνιολογίας της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών. Φέτος για πρώτη φορά εξετάστηκε αντί των Λατινικών και το εύρος των βαθμολογιών που θα παρατηρηθεί, αλλά και η σύγκρισή του με τις αντίστοιχες βαθμολογίες των Λατινικών των προηγουμένων ετών αναμένεται να δείξει το κατά πόσο θα επηρεάσει και σε ποια κατεύθυνση τις βάσεις.
β) Η ζήτηση των σχολών: Δεν αναμένεται να υπάρξει κάποια δραστική μεταβολή της ζήτησης των σχολών τη φετινή χρονιά. Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου θα κινηθεί στα ίδια με πέρυσι επίπεδα.
γ) Ο αριθμός των εισακτέων: Ο αριθμός εισακτέων στις Σχολές, στα Τμήματα και στις Εισαγωγικές Κατευθύνσεις Τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης για το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021 ανέρχεται σε 77.970. Ο αριθμός αυτός είναι ίδιος με τον αντίστοιχο περσινό. Συνεπώς ο αριθμός των εισακτέων δεν αναμένεται να αποτελέσει παράγοντα που θα επηρεάσει ανοδικά ή πτωτικά τις βάσεις. Δε συμβαίνει το ίδιο με τις Σχολές Αστυνομικής Ακαδημίας. Οι εισακτέοι τη φετινή χρονιά θα είναι 800 σε αντίθεση με τους 350 που εισήχθησαν πέρυσι. Η σημαντική αυτή αύξηση των εισακτέων αναμένεται να αποτελέσει παράγοντας που θα προκαλέσει πτώση των βάσεων στις σχολές αυτές.
δ) Ο τρόπος υπολογισμού των μορίων: Είναι οι περσινές βάσεις ενδεικτικές; Φυσικά και όχι. Ο λόγος; Ο τρόπος που υπολογίζονται τα μόρια φέτος είναι πολύ διαφορετικός σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό. Πέρυσι υπήρχαν συντελεστές βαρύτητας, ενώ φέτος όχι. Ας παρουσιάσω ένα παράδειγμα για να δείξω τι ακριβώς εννοώ. Έστω μαθητής Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής ο οποίος έγραψε 15,6 Νεοελληνική Γλώσσα, 12,4 Μαθηματικά, 16,7 ΑΟΘ και 18 Πληροφορική. Ο ίδιος μαθητής, με τους ίδιους βαθμούς θα έπαιρνε με το παλιό σύστημα 15.321 μόρια, ενώ με το καινούριο 15.675. Διαφορά +354 μόρια.
ε) Επίδοση των μαθητών: Φέτος δεν ήταν μία κανονική χρονιά. Υπήρξε καραντίνα λόγω COVID-19, φόβος, αβεβαιότητα. Όλα αυτά είναι φυσικό να έχουν επηρεάσει σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, θετικά ή αρνητικά τους μαθητές. Άλλοι μαθητές βγήκαν εκτός προγράμματος και τους φάνηκε εξαιρετικά δύσκολο να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα, ενώ άλλους -σύμφωνα με προσωπικές μαρτυρίες- τους ευνόησε, καθώς η απουσία από το σχολείο (από τον Μάρτιο και μετά) ξαφνικά δημιούργησε ελεύθερο χρόνο, και η μείωση της ύλης τους πρόσφερε μία ευελιξία, την οποία εκμεταλλεύτηκαν, και εν τέλει ευνοήθηκαν. Αλήθεια ή ψέματα το αποτέλεσμα θα το δείξει. Η ανακοίνωση των βαθμολογιών που θα πραγματοποιηθεί τις επόμενες εβδομάδες και κυρίως τα στατιστικά στοιχεία των βαθμολογιών σε πανελλήνιο επίπεδο θα μας δείξει τον βαθμό στον οποίο ανταποκρίθηκαν οι μαθητές στη φετινή δοκιμασία των Πανελληνίων Εξετάσεων.
Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν το πόσο πολυσύνθετο εγχείρημα αποτελεί η προσπάθεια πρόβλεψης της κινητικότητας των βάσεων. Ας είμαστε λοιπόν επιφυλακτικοί και ας έχουμε υπόψη μας ότι πολλές φορές οι προβλέψεις πέφτουν έξω, πολλώ δε μάλλον όταν ο υπολογισμός της πρόβλεψης γίνεται λαμβάνοντας υπόψη τόσους πολλούς παράγοντες όσο φέτος.
* Από τον Πέτρο Κ. Κάσσα
* Ο Πέτρος Κ. Κάσσας είναι φιλόλογος, σύμβουλος Εκπαίδευσης
