Οι μελέτες του προγράμματος PISA, δηλαδή του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για την αξιολόγηση των μαθητών ανέδειξαν τα άθλια αποτελέσματα της εκπαίδευσης αυτού του τύπου. Οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες καθορίζουν τη σχολική επίδοση σήμερα.
Τα μεγάλα σχολεία είναι αυτά της κοινωνικής αναπαραγωγής. Παρά την καλή θέληση ορισμένων υποδειγματικών καθηγητών, το εκπαιδευτικό μας σύστημα βρίσκεται αντιμέτωπο με μία κρίση.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι δεν είναι σε θέση πλέον να διασφαλίσει την κοινωνική κινητικότητα, δηλαδή η εκπαίδευση διαφέρει ανά σχολείο με αποτέλεσμα οι μαθητές να μην λαμβάνουν την ίδια ποιότητα εκπαίδευσης. Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρούταν πριν από 40 χρόνια.
Αν λοιπόν το σχολείο δεν είναι πλέον το σχολείο της ισότητας γιατί να μην είναι το σχολείο της μοναδικότητας, του ταλέντου, της χρυσής ευκαιρίας. Αν αδυνατεί πλέον να παρέχει σ’ όλους την ίδια ποιότητα εκπαίδευσης και τις ίδιες γνώσεις γιατί να μην επικεντρωθεί στα μοναδικά ταλέντα του εκάστοτε μαθητή και στην πρωτοβουλία.
Δυστυχώς όμως αυτό δεν μπορεί να πραγματωθεί με την υπάρχουσα μορφή του εκπαιδευτικού συστήματος καθώς περιστρέφεται γύρω από έναν βαθμοθηρικό άξονα προωθώντας τη λανθασμένη άποψη πως ένα παιδί του 20 ισοδυναμεί μ’ ένα πολιτισμένο και καλλιεργημένο παιδί.
Στη Φινλανδία, μια χώρα με λιγότερο από 6 εκατομμύρια κατοίκους, οι μαθητές στην ηλικία των 16 ετών μπορούν να διαμορφώσουν ολοκληρωτικά το σχολικό τους πρόγραμμα. Δυστυχώς, το συμφέρον των μαθητών είναι γνωστό μόνο στους ίδιους άσχετα που πολλοί στο παρελθόν ισχυρίστηκαν πως γνωρίζουν καλύτερα.
Το σχολείο τού σήμερα οφείλει να επικεντρωθεί στην εξειδίκευση, στην διαμόρφωση ενός πολίτη χρήσιμου στη κοινωνία με πολλά να προσφέρει. Σύμφωνα με τον Μοντέν, το να διδάσκεις δεν είναι σαν να γεμίζεις ένα βάζο, αλλά σαν ν’ ανάβεις μία φωτιά.
Ο Νίτσε στον δεύτερο Παράκαιρο Στοχασμό τάσσεται εναντία στη μάταιη ευρυμάθεια και μας υπενθυμίζει πως το κύριο ερώτημα δεν είναι τι ξέρω, αλλά τι μπορώ να κάνω με όσα ξέρω.
Κατά την προσωπική μου ταπεινή άποψη, μιας και είμαι μόνο 16 ετών, αυτό το σύνθημα πρέπει να αποτελέσει τον κύριο δείκτη στην πυξίδα του εκπαιδευτικού μας συστήματος με σκοπό να ανοικοδομήσουμε ένα νέο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα πιο φιλικό στον μαθητή.
Διότι σύμφωνα με τον Κικέρωνα, όπως ένα χωράφι για να καρπίσει είναι απαραίτητο να καλλιεργηθεί, έτσι και το ανθρώπινο πνεύμα απαιτεί την ανάλογη καλλιέργεια που δυστυχώς δεν μας χορηγείται με την υφιστάμενη κατάσταση του εκπαιδευτικού συστήματος.
Από τον Κωνσταντίνο Βαβλιάκη
