Κρίση παγκόσμια όχι μονάχα υγειονομική και οικονομική αλλά και ηθική, κοινωνική, πολιτισμική εξαιτίας του κορονοϊού που στο διάβα του σαρώνει υφιστάμενες δομές, αναθεωρεί κοσμοθεωρίες, πιστεύω, προτεραιότητες, αξίες και αλλάζει τον κόσμο δραματικά εκ βάθρων. Σε τέτοιες έκτακτες ανθρώπινες συνθήκες λογικό είναι να ρίχνονται στη μάχη όλα τα διαθέσιμα όπλα. Εκπλήσσει η προβαλλόμενη διστακτικότητα από πλευράς των πλούσιων χωρών του Βορρά στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στην πρόταση των 9 χωρών (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) για έκδοση ευρωομολόγου. Υπόψη πως διάσημοι οικονομικοί οίκοι και οικονομολόγοι καθώς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) επισημαίνουν μετά επιτάσεως πως τα ήδη γνωστά ευρωπαϊκά και εθνικά οικονομικά εργαλεία: Ποσοτική χαλάρωση (QE), Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), διαφυγή από τη ρήτρα του πλεονάσματος (3,5%) κ.ά. αδυνατούν να ανακόψουν την επερχόμενη καταιγιστική παγκόσμια οικονομική ύφεση. Αυτό που απαιτείται, όπως ισχυρίζονται, είναι η έκδοση ευρωομολόγου και κοπή νέου χρήματος. Τεχνοκράτες και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) φοβούνται τη δημιουργία πληθωριστικών τάσεων και ότι τελικά θα πληρώσουν τον λογαριασμό οι χώρες του Βορρά. Κίνδυνος όμως πληθωρισμού δεν υπάρχει, ειδικά σε χώρες που οι κυβερνήσεις τους δεν διαθέτουν δημοσιονομικό χώρο. Αντιθέτως, εάν οι οικονομίες του Νότου οδηγηθούν σε χρεοκοπία, οι επιπτώσεις για τις χώρες του Βορρά θα είναι τεράστιες τόσο στο χαρτοφυλάκιό τους (επενδύσεις, ομόλογα, τραπεζικές οφειλές κ.ά.) όσο και στην εξαγωγή των υπηρεσιών και προϊόντων τους. Όσο για το δικό μας δημόσιο χρέος φαντάζει αμελητέο μπροστά στο παγκόσμιο που το υπολογίζουν κοντά στα 300 τρισ. δολ. και ότι από το 2008 (προηγούμενη κρίση) αυξήθηκε κατά 130 τρισ. δολ. Σήμερα αυτά που έχουν σημασία είναι η υγεία των πολιτών, η κάλυψη των βιοτικών τους αναγκών και να παραμείνει όσο είναι δυνατόν αλώβητο το παραγωγικό δυναμικό. Ακόμη και σήμερα η οικονομία μας υποβάλλεται σε crash test, ήρθε η ώρα να υποβληθεί και ο Βορράς σε ένα ακόμη crash test ευρωπαϊκής αλληλεγγύης με αφορμή την πανδημία του κορονοϊού. Ήρθε η ώρα οι οικονομικά μεγαλοσχήμονες του Βορρά με ειλικρίνεια να σταθούν μπροστά στον καθρέφτη της αλληλεγγύης και να μετρήσουν το μπόι τους χωρίς να σηκώνονται στα νύχια των ποδιών τους...Τους λέμε «Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα». Πόσο δίκαιο είχε ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου που κάθε τόσο τους επισήμανε τη διαφορετική ταχύτητα της οικονομίας μεταξύ Βορρά-Νότου. Δυστυχώς... αχνοφαίνεται μια δεύτερη ανάγνωση στις αντιρρήσεις τους που λέει πως δεν τους καίγεται καρφί για την οικονομική δυσπραγία των Ευρωπαίων πολιτών και κυρίως του Νότου αρκεί να μην χαθούν τα οικονομικά σκήπτρα τους, δηλαδή ο Μαμωνάς (το χρήμα, έστω και ανέντιμο) και η εξ αυτού απορρέουσα εξουσία. Τόσο πολύ ενδιαφέρονται για το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Η αλήθεια βέβαια είναι πως και εμείς εύκολα ξεχνάμε την αξία της επίγειας βιοτής μας και άφρονα τη σπαταλάμε. Ο Δαλάι Λάμα (πνευματικός ηγέτης του Θιβέτ) όταν τον ρώτησαν τι τον εκπλήσσει περισσότερο στον κόσμο, απάντησε: «Ο άνθρωπος... γιατί θυσιάζει την υγεία του για να βγάλει λεφτά. Μετά θυσιάζει τα λεφτά του για να ανακτήσει την υγεία του. Και είναι τόσο αγχωμένος για το μέλλον που δεν απολαμβάνει το παρόν. Το αποτέλεσμα είναι να μη ζει ούτε στο παρόν ούτε στο μέλλον. Ζει σαν να μην πρόκειται να πεθάνει ποτέ και μετά πεθαίνει χωρίς να έχει ζήσει». Καλά είναι να μην τα βλέπουμε όλα μαύρα, γιατί η Ιστορία μάς διδάσκει πως αρκετές φορές μετά από αναπάντεχες κρίσεις, πολέμους, καταστροφές σημειώθηκαν κοσμογονικές αλλαγές. Ίσως αυτή η κρίση να είναι μια ευκαιρία για να πάνε καλύτερα τα πράγματα στον πλανήτη μας. Ας ατενίζουμε και τη θετική πλευρά.
Από τον Αθανάσιο Β. Ραούλη, τ. περιφερειακό δ/ντή Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης Θεσσαλίας, οικονομολόγο
