Όσο και να προσπαθήσεις να κατανοήσεις το γιατί, δεν το καταφέρνεις με την κοινή λογική. Την εξήγηση μάς τη δίνει ο μάστερ θρησκειολογίας Δημήτριος Καραμάτσκος. Υποστηρίζει λοιπόν ότι τα κάλαντα αποτελούνται από στίχους θρησκευτικούς και στίχους που απευθύνονται σε μία κοπέλα εκφράζοντας καλυμμένα τα αισθήματα αγάπης του καλαντιστή προς την αγαπημένη του. Υπόψη ότι τα κάλαντα στην αρχή τα έλεγαν οι νέοι της εποχής.
Η σειρά των στίχων είναι εναλλάξ. Ένας στίχος των καλάντων, που αναφέρεται στον Άγιο Βασίλη, και στη συνέχεια ένας στίχος που εκφράζει την αγάπη και απευθύνεται στην κοπέλα, προς την οποία και για την οποία λέγονται τα κάλαντα. Στους στίχους των καλάντων που ακολουθούν οι μονοί στίχοι είναι οι στίχοι των καλάντων που αναφέρονται στον Άγιο Βασίλειο, που γιορτάζει την Πρωτοχρονιά και οι ζυγοί στίχοι είναι αυτοί που απευθύνονται στην κοπέλα. Σε παρένθεση οι επεξηγήσεις που αφορούν στην κοπέλα.
1. Αρχιμηνιά και αρχιχρονιά
2. Ψηλή μου δεντρολιβανιά (ψηλή σαν δεντρολιβανιά)
3. και αρχή καλός μας χρόνος
4. εκκλησιά με τ’ άγιο θόλος (με το καπέλο είσαι σαν εκκλησιά με τον τρούλο)
5. Αρχή που βγήκε ο Χριστός, άγιος και πνευματικός
6. στη γη να περπατήσει και να μας καλοκαρδίσει (αν βγει να περπατήσει θα ευφρανθούν οι καρδιές μας)
7. Άγιος Βασίλης έρχεται
8. και δεν μας καταδέχεται (δεν καταδέχεται η κοπέλα)
9. από την Καισαρεία
10. συ είσαι αρχόντισσα κυρία (εσύ η κοπέλα μου είσαι αρχόντισσα)
11. Βαστάει εικόνα και χαρτί
12. ζαχαροκάντιο ζυμωτή (είσαι σαν γλυκό ζυμωμένο)
13. χαρτί και καλαμάρι
14. δες κι εμέ το παλικάρι (κοίτα και μένα το παλικάρι)
15. Το καλαμάρι έγραφε
16. τη μοίρα του την έλεγε (τη μοίρα του παλικαριού)
17. και το χαρτί ομίλει
18. άγιε μου, άγιε μου καλέ Βασίλη (ο στίχος αυτός υπάρχει σε πολλές εκδοχές και είναι η ακροτελεύτια αναφώνηση του νέου προς τον Άγιο Βασίλη).
Καλή Χρονιά!
Από τον Απόστολο Παπαπαρίση
