Θα πάρουν επιτέλους χαμπάρι τα χαϊβάνια εκεί στο Διαφάνι τι κουμάσι είναι αυτός ο Στάνκογλου που ως Θωμάς Κυπραίος τους δουλεύει όλους ψιλό γαζί; (Για να μην πιάσουμε καν τα ... αίσχη που κάνει με τη... «Δούκισσα», όπου δένδρο και δενδρί, πάνε και ...κρεματζουλιένται και ... όλο «κούνια – μπέλα, κούνια- μπέλα, την εκάτσαμε στ’ αμπέλια». (Α προπό, για κοντά εξηντάρα μια χαρά γυναικάρα η Διδασκάλου).
Γελάς τώρα εσύ με όλα αυτά που παρακολουθείς στις «Άγριες Μέλισσες», αλλά ...για τράβα ρώτα καμιά γιαγιά σου – αν δεν το ’χει χάσει ακόμη- να σου πει πώς είχαν τότε τα κόζα. Διότι οι γιαγιάδες της Λάρισας, τα ξέρουν καλά αυτά. Αυτές έζησαν στα χωριά μας, πριν τις κατεβάσουν κατ’ ανάγκην στις πόλεις όπου μετακόμισαν τα παιδιά τους, γιατί εκεί είχε δουλειά. Αυτές θα σου πουν ιστορίες για την «αγνή ελληνική ύπαιθρο» που δεν ήταν και τόσο αγνή, απλά είχε πέντε δράμια μυαλό ακόμη και ήξερε και τα ’κρυβε. Όχι σαν και τώρα, άιντε, όλα φόρα παρτίδα στο Facebook, πού πήγαμε, τι κάναμε, με ποιον βγήκαμε, πού τα ήπιαμε... και μετά παραπονιέσαι που σε πιάνουν στο στόμα τους.
Μόνο εγώ, για να καταλάβεις, γεννημένος στην πόλη, αλλά με γονείς που κατάγονταν από χωριά, όπως οι περισσότεροι, μπορώ να σου πω... τόσες α-διαφανείς ιστορίες που θα κάνουν το... Διαφάνι να μοιάζει με παιδική χαρά.
Που λες φιλενάδα, για παράδειγμα, η Στάμω της Βαγγέλαινας, ήταν το «μανουλομάνουλο» του χωρίου. Λίγο ευτραφής μεν, αλλά αυτές μετρούσαν τότες, οι ... «φρεγάτες». Και ...σαν πήγαινε στη βρύση για νερό, γιατί τότε ΔΕΥΑΛ δεν ύπαρχε και κάνανε τα κουμάντα τους με τις στάμνες, μαζεύονταν όλοι οι αρσενικοί οι «γάτοι» και νιαούριζαν. Και νιαρ και νιαρ, ε, στο τέλος, γατούλα ήταν, κορίτσι πράμα, αναβράζον σαν δισκίο του Ντεπόν, πάει «το ‘σπασε το ... κανάτι» η όμορφη. Αναστέναζαν το λοιπόν τα ρουμάνια και οι ρεματιές, «πού πας μωρή;» - «πάω να μάσω μούσμουλα καλέ μάνα», - τρίχες, με τον Τάσο τραβιόταν - μέχρι που την πήρε πρέφα η Βαγγέλαινα τη στρίμωξε και της (την) είπε:
- Αι μαρή, χάζεψες; Τι να το κάνεις τούτον δα τουν μπουρτζόβλαχου; Τι πας κι μπλέκ’ς και μας βάζει όλο το Διαφάνι στου στόματ’ς ; Τι να τουν καν’ ς τουν Τάσου;
- Μα είναι λιβέντης ...
- Λιβέντης κιιιι... Αϊ, θα πω τώρα. Μαρή μ’ αυτόν θα χουρτάσει του τουμάρι σ’ δ’ λια... Όρεξη έχεις ν’ αρμαθιάζεις καπνά απ’ τ’ χαραή και να μαζεύ’ς βαμβάκια ως το βράδυ;
Και κάπως έτσι η Στάμω πήρε τον μεγαλομπακάλη από τη Λάρισα, γλίτωσε από τη σκληρή ζωή της «αγνής ελληνικής υπαίθρου» κι απ’ όσο την ήξερα, σού έγινε αυτή μια μεγαλοκυρία στη Λάρισα, πολύ σπέσιαλ.
(Πήρε και ο μεγαλομπακάλης τριάντα στρεματάκια ποτιστικά προίκα, κι όλα καλά, το ζήτημα διευθετήθηκε εντός λογικών ορίων).
Αμ η άλλη φιλενάδα; Η Αννέτα; Εκεί να δεις. Αυτή έκλεισε τα μάτια και πήρε έναν «Τάσο», γιατί ήταν λέει νοικοκύρης, τρίχες, ένα... κοντό πράμα ήταν, καν τίπτας ντιπ. Σιγά μην καθόταν με τον κοντό. Τα ’φτιαξε με τον Γιάννη τον λεβέντη, τον αψηλό, και ... ε ρε μανούλα μ’ τι είδαν κι αυτά τα δέντρα στου δασάκι που τραβολογιούνταν ... Κι μετά έμεινε έγκυα κι ου άλλος ου προκομμένος, ο ψηλός ντε, τρόμαξε... Πώς νομίζεις πήγε η Γιάνν’ς άρον άρον στον θειό του στην Αυστραλία; Κι του παιδούλι; Τι έφταιγε κι του παιδούλι; Το φορτώσαν στον Τάσο κι γελούσε όλο το χωριό πονηρά που ο φουκαράς είχε ένα αγόρι πανύψηλο ενώ όλα τα άλλα, τα κατοπινά, του βγήκαν... κοντά.
Αι κι συ τι ψάχν’ς; Σάματις δεν ήξερε ούλο το Διαφάνι για την Ασημούλα τ’ Αντώνη, ένα χαζοπούλι ήταν, που πήγε κι γκαστρώθ’κε με έναν ξάδερφο, που είχε φωνή αηδόνι κι ξιλόγιαζε τα κουρίτσια; Μα, να, δεν πήραν χαμπάρι να το ρίξουν του κούτσκο, κι πάει χάθ’κε του κουρίτσι το στείλανε σε μια θειά στ’ν Αθήνα, κι πάει χαμένος κι ο ξάδερφος, τάχα λογοφέραν στο χωράφι, κι έβγαλε ο άλλος, ο αδερφός απ’ του κορίτσι την καραμπίνα και τον «ταίριαξι» καλά... Μιτά είπαν τάχατις «κτηματικές διαφορές». Μαλλιά από τσώνια... Του τη φύλαγαν στον ξάδερφο που «χάλασε» το κορίτσι... Τι τα θες μωρέ φιλενάδα, θα μας πιάσει κι μελαγχολία από πάνω τώρα που τα θυμήθηκα.
Κι τι νομίζεις μοναχά κείνος κει η Δούκας αδίκεψε τουν αδερφό τ’;Ιιιιι να σι πω ιγώ για τουν Γιώργη... Τουν πήραν τότες μαζί τα οι αντάρτες, παλικαράκι μικρό, κι μιτά που τσ’ αφήκαν κι γύρισε απ’ την Τασκένδη, δεν βρήκε ούτε κολυμπηθρόξυλο απ’ τα χωράφια. Είχε πιάσει ο μικρός η Απουστουλάκης τον παππού απ’ τον λαιμό κι του τα ’γραψε, τι να κάνει κι ο γέρος, φοβήθηκε μην τον παρατήσει κι φύγει. Κι φτιάχτηκε ο μικρός, μεγάλο μούτρο λέμε, και μια ζωή στην πείνα ο άλλος, που ήταν καλό παιδί, πονόψυχο.
* * *
Σαν πιάσεις να συζητάς για τα παλιά, ξεθάβεις και ακούς ιστορίες όπου το ψέμα, τα κρυφά και φανερά πάθη, τα ένοχα μυστικά και η συγκάλυψή τους είναι ο κοινός τους τόπος. Κοινωνίες της αυτοδιαφημιζόμενης «αγνής» -κατά τα άλλα- ελληνικής υπαίθρου, που ναι μεν σέβονταν και τιμούσαν παραδόσεις, είχαν κανόνες ηθικής, αλλά που ήταν ταυτόχρονα βουτηγμένες στην κακία, το ψέμα, τον φθόνο, το κουτσομπολιό και στη ρουφιανιά. Λογής – λογής αποκλεισμοί κάθε ατόμου που ήταν διαφορετικός... Για τον «τρελό» του χωριού, τον κρυφό ομοφυλόφιλο, τις «Βιολέτες», όλες αυτές τις λεγόμενες «εξώλης και προώλης», δεν υπήρχε κανένα έλεος, παρά μονάχα το πυρ το εξώτερον και το κράξιμο από τους – κατά τα άλλα «υγιείς».
Είναι όλοι αυτοί οι μικρόκοσμοι της παλιάς Ελλάδας που έθρεψαν μέσα τους και διαμάντια και άχυρα. Ψυχούλες και καλά ανθρωπάκια, φιλότιμους, πονετικούς μα και καθάρματα που ήξεραν να κρύβουν καλά τα κρίματά τους...
-Πάει, χάλασε ο κόσμος παιδάκι μου, μας έλεγαν και μας ξαναέλεγαν οι παλαιότερες γενιές.
Αμ δεν χάλασε. Ο κόσμος αυτός ήταν κι αυτός εξακολουθεί να είναι... Ένα μωσαϊκό από πολλά μικρά «Διαφάνια» που κάποιες τηλεοπτικές σειρές θα έρχονται πού και πού να μας τα θυμίζουν. Μια κυψέλη θυμίζει αυτός ο κόσμος. Όπου μέλισσες άγριες και ήμερες τρίβονται καθημερινά στις μυλόπετρες της ζωής...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalessis@yahoo.gr
