Δεκεμβριανά 1944: Η αιματοχυσία στο Πολυτεχνείο

Τον Οκτώβρη του 1944 οι ηττημένοι Γερμανοί εκκενώνουν την Ελλάδα έχοντας αφήσει πίσω τους ερείπια, φωτιά και αίμα. Ο λαός ξεχύνεται στους δρόμους και στις πλατείες για ν’ αναπνεύσει, επιτέλους, τον αέρα της πολυπόθητης λευτεριάς.

Και η διορισμένη από τους «συμμάχους» Άγγλους κυβέρνηση υπό τον Γ. Παπανδρέου έρχεται απ’ τη Μέση Ανατολή στην Ελλάδα, «ψυχές μαραγκιασμένες από δημόσιες αμαρτίες.... καθένας από ένα αξίωμα σαν το πουλί μες στο κλουβί του....», όπως θα σημειώσει ο Γ. Σεφέρης.
Έρχονται για να παραλάβουν και να κυβερνήσουν την «απελευθερωμένη» Ελλάδα με τις ευλογίες του Άγγλου πρωθυπουργού Τσώρτσιλ και τη συνοδεία του «αρχιστράτηγου» των ελληνικών δυνάμεων Σκόμπι.
 Τις ίδιες μέρες στη Μόσχα ο Τσώρτσιλ με τον υπουργό Εξωτερικών Ήντεν, συσκέπτονται με τους Στάλιν – Μολότωφ σχετικά με τις διεκδικούμενες σφαίρες επιρροής των! Εδώ πια αποδεικνύεται περίτρανα ότι η διπλωματία κινείται μονάχα με γνώμονα την ψυχρή λογική των συμφερόντων, απογυμνωμένη τελείως από συναισθηματισμούς και εθνικές παραδόσεις, αλλά παράλληλα ποτισμένη ως το κόκκαλο με περίσσια υποκριτική ρητορική. Ο Τσώρτσιλ δέχεται να εξυπηρετήσει τον κομμουνιστή ηγέτη σ’ όλες τις άλλες διεκδικήσεις του, φτάνει να του επιτραπεί να διαχειρίζεται κατά 90% το «γωνιακό μαγαζί» Ελλάς, και να ελέγχει έτσι, ως κοσμοκράτειρα ναυτική δύναμη, τη Μεσόγειο, αφού πρώτα καταστείλει τον κομμουνιστικό κίνδυνο που ελλοχεύει στην ερειπωμένη Ελλάδα! Όμορφος κόσμος, διπλωματικός, διαβολικά πλασμένος, που θα ‘λεγε κι ο ποιητής.....
Η Ελληνική σημαία υψώθηκε στην Ακρόπολη, αλλά ο Ελληνικός λαός πολύ γρήγορα οσμίστηκε ότι ο αέρας της λευτεριάς του μύριζε μπαρούτι! Πολύ νωρίς αντιλήφθηκε ότι οι σιδηρόφραχτοι Εγγλέζοι μέσα απ’ τα τανκς και τις κάννες των πολυβόλων τους και τα αεροπλάνα τους υπόσχονταν νέους ποταμούς αίματος, προκειμένου να εδραιώσουν την επικυριαρχία τους πάνω στο αιματοβαμμένο «προτεκτοράτο».
Όσον αφορά δε στα οικονομικά και πολεμικά τους μέσα, μπορούν να τα διαθέσουν χωρίς φειδώ. Και τα διαθέτουν.
 Σκοπός τους πλέον είναι να ξεριζωθεί εντελώς οποιαδήποτε λαϊκή αντίδραση στην πολιτική τους, όποιο κι αν είναι το τίμημα για την Ελλάδα. Ακόμα και ένας επαπειλούμενος εμφύλιος! Τη συνταγή άλλωστε τη γνωρίζουν άριστα από παλιά. Επιπλέον πρέπει να φέρουν πίσω και τον εκλεκτό τους Βασιλιά Γεώργιο.
Τις διαθέσεις τους οι Εγγλέζοι δεν άργησαν να τις φανερώσουν, απ’ τις πρώτες μάλιστα μέρες του Δεκέμβρη του ‘44. Κι ενώ στις 3 του μήνα διέλυσαν το συλλαλητήριο στο Σύνταγμα αφήνοντας στην άσφαλτο εκατοντάδες νεκρούς, μία μέρα αργότερα περικύκλωσαν με τανκς και πολυβόλα το Ε.Μ. Πολυτεχνείο. Δεν θα επεκταθούμε στα όσα δεινά έλαβαν χώρα κατ’ εκείνον τον μαύρο Δεκέμβρη, ούτε και στα όσα ακολούθησαν μέχρι και τη λήξη της φονικής δεκαετίας του ‘40. Θα σταθούμε στην αιματοχυσία που πραγματοποιήθηκε στο Πολυτεχνείο κατά την 4η προς 5η Δεκέμβρη του 1944! Γεγονότα δηλαδή που τα ξανάζησε η Ελλάδα 29 χρόνια αργότερα, ίδια ακριβώς στις 17 Νοέμβρη του 1973!
 Ενώ οι δυνάμεις του Ελλάς, που αρνήθηκε να παραδώσει τα όπλα, όπως είχαν απαιτήσει οι Άγγλοι, μάχονταν στα οδοφράγματα και υπερασπίζονταν τα πρόχειρα φυλάκιά τους, τα βρετανικά άρματα μάχης κροτάλιζαν τις ερπύστριες στους δρόμους της Αθήνας, βεβήλωσαν τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, και το πυροβολικό έριξε κάποιες «πετυχημένες» βολές στο προαύλιο του Πολυτεχνείου, που το υπερασπιζόταν ο λόχος σπουδαστών «Λόρδος Βύρων». Οι Άγγλοι στρατιώτες χτυπούν στα τυφλά αφήνοντας αμέτρητους νεκρούς και τραυματίες, εισβάλλουν στο κτίριο και απειλούν ότι δεν πρόκειται ν’ αφήσουν κανένα ζωντανό, αν δεν παραδοθούν όλοι! Στην αντίσταση πλέον των φοιτητών ένα βρετανικό τανκ πέφτει πάνω στην κεντρική πόρτα και τη συντρίβει, δείχνοντας ιστορικά τον δρόμο, τον τρόπο και τα μέσα στη χούντα των Αθηνών που θα τα ακολουθήσει 29 χρόνια αργότερα στον ίδιο χώρο....
Τη νύχτα, όσοι σπουδαστές γλίτωσαν από τις ριπές του πυροβολικού, κατάφεραν να διαφύγουν. Όταν οι Βρετανοί στρατιώτες αποσύρθηκαν, αφού διαπίστωσαν ότι τους είχαν τελειώσει τα βλήματα, πάλι επέστρεψαν οι σπουδαστές και ανακατέλαβαν το Πολυτεχνείο.
 Χρόνια αργότερα ο σκηνοθέτης Ν. Κούνδουρος, μεταξύ άλλων, θα πει «Τέσσερις Δεκέμβρη του ’44. Η πρώτη και οδυνηρή μέρα αυτού που ακολούθησε και ονομάστηκε “Κόκκινος Δεκέμβρης”. Είμαστε κάμποσοι ένοπλοι σπουδαστές του Πολυτεχνείου, μεταξύ των οποίων εγώ κι ο Γιάννης Ξενάκης, και γίναμε μάρτυρες της σύγκρουσης που έμελλε να σωριάσει εκατοντάδες νεκρούς... Ένα βαρύ βρετανικό άρμα φτάνει μουγκρίζοντας στην κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου. Ακούστηκαν κάτι φωνές στ’ Αγγλικά. Μου φάνηκε πως μας προειδοποιούσαν ότι κάτι άλλαξε, κάτι τερατώδες, καθώς λίγες ώρες πριν Έλληνες και Βρετανοί γιόρταζαν αδελφωμένοι στους δρόμους την απελευθέρωση....
Ξαφνικά το τανκ, βαρύ και αδυσώπητο, κάνει μπροστά και γκρεμίζει τη μεγάλη σιδερένια πύλη. Προχωράει μερικά μέτρα, στέκεται, ανάβει εκτυφλωτικούς προβολείς (σ.σ.: την ίδια ακριβώς παράσταση κουβαλούν στη συνείδησή τους και οι φοιτητές του ‘73! Μόνο που το τανκ ήταν ελληνικό...) και τα βουβά και σκοτεινά κτίρια του Πολυτεχνείου αστράφτουν από το φως που αντανακλούσε στα άσπρα μάρμαρα. Δευτερόλεπτα αργότερα η πρώτη και μοναδική έκρηξη. Ήταν το διαβολικό μηχάνημα με τις έξι κάννες, που εκτόξευσε ρουκέτες μ’ έναν εκκωφαντικό θόρυβο και ανάλογη καταστροφή, σε μια βεντάλια από δύναμη πυρός άγνωστη ως τότε σε μας. Δέντρα, πέτρες και κορμιά γέμισαν σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου τον χώρο!
 Εκεί, σ’ εκείνη την μπαταριά, ο Ξενάκης έχασε το μισό του πρόσωπο, το ένα του μάτι και λέω τώρα την πίστη του στον απελπισμένο αγώνα, που έμελλε να συντρίψει τη μισή Ελλάδα και να γεμίσει ενοχές την άλλη μισή».
 Απ’ τα παραπάνω μπορεί κανείς ν’ αντλήσει και τα ακόλουθα διδακτικά συμπεράσματα:
- Ας σταματήσουμε επιτέλους να πιπιλίζουμε άκριτα ως καραμέλα το ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα ή ως φαρσοκωμωδία και άλλα τοιαύτα φαιδρά!
- Η Ιστορία κινείται κυκλικά με τη δική της νομοτέλεια, παίζοντας περίεργα τραγικά παιχνίδια πάντοτε σε βάρος των λαών! Απλώς το μήκος της διαμέτρου αυτού του κύκλου το καθορίζουν τρεις μονάχα ανθρώπινες αδυναμίες: το κέρδος, η φήμη κι ο φόβος!
- «Θυσιάζεται κανείς για τους οραματισμούς του. Και για εκείνους που θυσιάζονται, οι οραματισμοί είναι σχεδόν πάντοτε ψευδαισθήσεις! Αλλά ψευδαισθήσεις μέσα στις οποίες τελικά όλη η ανθρώπινη βεβαιότητα είναι ανακατεμένη!» (Β. Ουγκό)
- Το «Πολυτεχνείο» του ‘44 συμβολικά περικλείει την αντίσταση του Ελληνικού λαού ενάντια στην ωμή πατερναλιστική προστασία, που επί 120 χρόνια, μέχρι το ‘44 τουλάχιστον, επιχειρούσαν να επιβάλλουν οι Άγγλοι στην πατρίδα μας.
- Το «Πολυτεχνείο» του ‘73 επαναλήφθηκε με τρόπο επικό, ώστε να αποδείξει δυο αλήθειες ωμές: Αφενός, η μοίρα της Ρωμιοσύνης είναι η αναγέννηση μέσα απ’ τις στάχτες. Αφετέρου, την Ελλάδα πολεμούν να την αφανίσουν τα ίδια τα παιδιά της.
* Για την Ομάδα Ιστορικής Έρευνας
Δήμου Αγιάς «Δημήτρης Αγραφιώτης», Οδυσσέας Β. Τσιντζιράκος, φιλόλογος