γυναίκες που φέρουν αυτό το όνομα διαμένουν σήμερα στη Θράκη ή κάπου αλλού, ενώ στη Θεσσαλία έχει εκλείψει. Πιθανόν κι εδώ, σε κάποιο χωριό να υπάρχει κάποια Σύρμω, όπως υπάρχει και μία, τουλάχιστον, Σεβαστή, όπως με γνώρισε το ζεύγος Καρακόζογλου. Στους προηγούμενους χρόνους το βαφτιστικό Σύρμω, με την ιδιωματική μορφή του Σύρμου και την υποκοριστική Συρμενή, αναφέρεται σε πολλούς οικισμούς της Δυτικής και της Βόρειας Θεσσαλίας. Στις προθέσεις των θεσσαλικών μοναστηριών, των Μετεώρων, του Δουσίκου και της Ολυμπιώτισσας, έχω συναντήσει πολλές φορές το όνομα αυτό. Στην περιοχή των Τρικάλων καταγράφεται το 1520, της Καλαμπάκας και της Καρδίτσας το 1592/1593. Μετά το 1602 αναφέρεται στην περιοχή της Ελασσόνας και της Δεσκάτης και μετά το 1716 στη Λάρισα και στην περιοχή του Αλμυρού. Δεν αναφέρεται καθόλου στο Πήλιο και στις Βόρειες Σποράδες. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η αρχαιότερη αναφερόμενη μορφή του βαφτιστικού αυτού είναι η υποκοριστική Συρμενή, όνομα μιας Λαρισαίας, τον 16ο/17ο αιώνα. Η Σύρμω επιβιώνει μέχρι τον 1850 στα Τρίκαλα και στην Καλαμπάκα και λίγο αργότερα στη Λάρισα, οπότε δεν έχει πια ενδιαφέρον για τους Θεσσαλούς. Όπως αναφέρει ο Αθανάσιος Μπούτουρας στο έργο του, Τα νεοελληνικά κύρια ονόματα, ιστορικώς και γλωσσικώς ερμηνευμένα (σ. 154), το όνομα Σύρμω οφείλεται στο σύρμα με το οποίο στόλιζαν οι γυναίκες τις φορεσιές τους. Σύμφωνα με αυτόν, το εν λόγω βαφτιστικό, πριν από το 1912, έφεραν γυναίκες στην Αθήνα, στην Κυνουρία, στον Παρνασσό, στην Αίνο της Θράκης κσι στη Μακεδονία. Ο ίδιος συγγραφέας κατέγραψε και τις εξής μορφές του βαφτιστικού: Σύρμα, Συρμάτη, Συρματού και Συρματένια. Η Βαμπούλω, με τις μορφές της Βαμπούλα, Βαμβούλω και Βαμπούλου, απαντάται στην Ελασσόνα, στον Τύρναβο, στην Καρδίτσα και στον Παλαμά ήδη από το 1592/1593. Μετά το 1613/1614 αναφέρεται στα Τρίκαλα και στην Καλαμπάκα. Ο ιδιωματικός τύπος Βαμπούλου αναφέρεται το 1774 στον Αλμυρό, το 1778 στα Τρίκαλα και τους 18ο-19ο αιώνες στην Καρδίτσα, στους Σοφάδες και στα Τρίκαλα. Δεν το εντόπισα στο Πήλιο και στις Βόρειες Σποράδες. Μετά τον 19ο αιώνα, το όνομα αυτό εξέλειπε. Παρέμεινε όμως ως επώνυμο (Βαμπούλας) μερικών οικογενειών στην περιοχή των Τρικάλων. Η Βαμπούλω προέρχεται από τη μεσαιωνική λέξη βαβούλι (μπουμπούκι) και αυτή από τη λατινική volvulus (λοβός των ελλόβων καρπών). Στην περιοχή των βόρειων Χασίων το βόδι με ολόλευκο τρίχωμα το έλεγαν βαμπούλι. Ίσως η Βαμπούλω να ήταν το όμορφο λευκό άνθος. Μία από τις κυριότερες αιτίες εγκατάλειψης πολλών βαφτιστικών, κυρίως μετά την απελευθέρωση της περιοχής μας (1881), υπήρξε η χρήση πολλών αρχαιοελληνικών ονομάτων. Ενδεικτικά αναφέρω ότι στη Μελίβοια συνάντησα 77 Χαρίκλειες, 60 Ανδρομάχες, 27 Ευρύκλειες, 14 Πολυξένες, 13 Αλεξάνδρες, 10 Αντιγόνες, 10 Ελευθερίες, 7 Ευθαλίες και 5 Ευτέρπες, ήτοι 223 γυναίκες σε ένα σύνολο 1.066 γυναικών! www.thessaliko.gr
Από τον Κώστα Σπανό, εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου»
