Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να μηδενίζει εκείνη την αυθόρμητη εξέγερση της νεολαίας κατά της χούντας. Εκείνα τα νέα παιδιά, που διψούσαν για Δημοκρατία (όχι σαν κι αυτήν της μεταπολίτευσης) και Ελευθερία, οργανώθηκαν αυθόρμητα και χωρίς καμία κομματική βοήθεια, εξεγέρθηκαν και διακινδύνευσαν, όταν κάθε συμβατική λογική γύρω τους -αριστερή και δεξιά- τους έλεγε «να κάτσουν στα αυγά τους»! Γιατί αυτό τους έλεγαν. Τις αποφάσεις που πήραν οι συνελεύσεις και η Συντονιστική δεν τις ενέκριναν οι μεγαλύτεροι, οι ηγέτες της εποχής (οι «συνετοί ηγέτες»), τα παράνομα λόγω χούντας παλαιά κόμματα ή οι παράνομες οργανώσεις, που δρούσαν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είχαν αμφιβολίες εάν, κατά πόσο, ο χρόνος, οι συγκυρίες, η κατάλληλη τακτική, όλα αυτά που λένε οι «ώριμοι και υπεύθυνοι» κάθε εποχής. Οι φοιτητές τούς έσυραν στις δικές τους αποφάσεις. Στη δική τους παράτολμη πράξη. Και μέχρι σήμερα εκμεταλλεύονται τον αγώνα τους.
Κι όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Χρύσανθος Λαζαρίδης: «…Μετά τον Ιούλιο του 1974 γεμίσαμε με «αντιστασιακούς κατόπιν εορτής»! Από ανθρώπους που υπηρέτησαν το δικτατορικό καθεστώς και ύστερα διαφήμιζαν την αντιδικτατορική τους δράση, μέχρι ανθρώπους που απλώς δεν έκαναν τίποτε και ύστερα εμφανίζονταν ως περίπου… «οπλαρχηγοί» μιας «παλλαϊκής αντίστασης» που δεν υπήρξε ποτέ»! Είναι για τούτο που οι αληθινοί πρωτεργάτες της εξέγερσης συνειδητά προτίμησαν να μείνουν στην αφάνεια…
Το ζήτημα του ακριβούς αριθμού των νεκρών κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και την επιχείρηση καταστολής της παραμένει μέχρι σήμερα ένα θέμα με έντονη πολιτική και ψυχολογική φόρτιση. Υπήρξαν, διερωτούνται πολλοί, νεκροί στο Πολυτεχνείο; Ασφαλώς και υπήρξαν αρκετοί νεκροί και πολλοί τραυματίες είναι η απάντηση. Δεν είναι μόνο ο φοιτητής που έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια της κατεδάφισης της πύλης εισόδου από ένα άρμα μάχης. Πάρα πολλοί δολοφονήθηκαν σε διάφορα μέρη της Αθήνας, κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι δολοφονήθηκαν και με τη συνδρομή Αμερικανών ελεύθερων σκοπευτών.
Το Πολυτεχνείο σίγουρα δεν είναι παραμύθι. Παραμύθι, ωστόσο, είναι αυτό που λέγεται και γράφεται, ότι η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν η αφορμή κατάρρευσης του διδακτορικού καθεστώτος. Θυμίζω ότι μετά τα αιματηρά γεγονότα του Πολυτεχνείου ακολούθησε ο στρατιωτικός νόμος που κήρυξε ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος, που ανατράπηκε με πραξικόπημα στις 25 Νοεμβρίου. Πρόεδρος ορίστηκε ο αντιστράτηγος Φαίδων Γκιζίκης και πρωθυπουργός της νέας κυβέρνησης ο Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος, μαριονέτες και οι δύο, αφού ισχυρός άνδρας του νέου σκληρότερου καθεστώτος ήταν ο διοικητής της Στρατιωτικής Αστυνομίας, ταξίαρχος Δημήτρης Ιωαννίδης. Και η χούντα του Ιωαννίδη αποδείχθηκε πιο βολική και «πιο διαχειρίσιμη» για τον ξένο παράγοντα, ακόμα πιο απρόβλεπτη και εξαιρετικά επικίνδυνη. Η νέα δικτατορία άνοιξε τον δρόμο για τη διχοτόμηση της Κύπρου. Ένα Εθνικό έγκλημα που ολοκληρώθηκε με την κατάληψη του 36,7% των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας, με πρωθυπουργό τον «εθνάρχη» Καραμανλή!
Σίγουρα δεν έχουμε το δικαίωμα να μηδενίζουμε τον ανιδιοτελή αγώνα των φοιτητών. Από την άλλη, όμως, δεν έχουμε και το δικαίωμα να υποστηρίζουμε ότι το Πολυτεχνείο έριξε τη χούντα. Διότι, η χούντα εξευτελίσθηκε, αυτογελοιοποιήθηκε, αυτοδιαλύθηκε και κατέρρευσε, σαν χάρτινος πύργος, λίγους μήνες αργότερα, αμέσως μετά την έναρξη της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, που οι δικτάτορες άφησαν ανυπεράσπιστη. Με τους αρχηγούς των όπλων να ψάχνουν τους πολιτικούς για να τους παραδώσουν την εξουσία (και ανταμείφθηκαν γι’ αυτό)! Την ίδια ώρα που οι ορδές του Αττίλα αποβιβάζονταν, πέντε μίλια δυτικά της πόλης του Κηφέα, της θαλασσοφίλητης Κερύνειάς μας. Ύστερα από το προδοτικό πραξικόπημα που η ίδια η χούντα διενέργησε κατά της νόμιμης κυβέρνησης του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
Για το Πολυτεχνείο ειπώθηκαν και γράφτηκαν πολλά. Βαρύνουσα ασφαλώς είναι η άποψη ενός ιδεολόγου του αριστερού χώρου, του Βασίλη Ραφαηλίδη, που κατέθετε δημοσίως πάντα με παρρησία την άποψή του: «Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί η εξέγερση του Πολυτεχνείου ονομάστηκε έπος. Τούτη η αυθόρμητη παθητική αντίσταση στη χούντα έχει μάλλον έναν λυρικό παρά έναν επικό χαρακτήρα», γράφει ο Ραφαηλίδης, και συνεχίζει: «Και η επέλαση των τανκς κατά των νεαρών αόπλων έχει περισσότερη σχέση με γκραν γκινιόλ μέσα στη νύχτα παρά με έπος. Το «έπος» δημιούργησε εντελώς κατά λάθος μια «ηρωίδα», τη Μαρία Δαμανάκη, της οποίας ο ηρωισμός συνίσταται στην εκφώνηση -από το ραδιόφωνο των φοιτητών- των συνθημάτων και των ανακοινώσεων της συντονιστικής επιτροπής. Πάντως πολλοί είχαν την ευκαιρία να βάλουν υποψηφιότητα για πολιτικοί εκεί μέσα στο Πολυτεχνείο. Για τον Μίμη Ανδρουλάκη, τον Κώστα Λαλιώτη και τον Στέφανο Τζουμάκα, ηγετικά στελέχη της εξέγερσης, ο δρόμος προς τη Βουλή, την πολιτική σκηνή, το πολιτικό παρασκήνιο και την εν γένει ελληνική πολιτική αθλιότητα, ξεκινάει από κει. Δεν πήγα ποτέ στο Πολυτεχνείο, ούτε μέσα ούτε έξω, ούτε τότε ούτε αργότερα. Δεν πήρα ποτέ μέρος στις προσκοπικές τελετές και τις ηλίθιες πορείες κατά την ημέρα της «επετείου του Πολυτεχνείου» τούτο το μεγάλο συλλογικό άλλοθι για την ηθική ανεπάρκεια ενός ολόκληρου λαού. Πρόκειται για ένα πολύ βολικό άλλοθι, που το οικειοποιήθηκαν όσοι νιώθουν την ανάγκη να ξεπλύνουν την ντροπή για την απέραντη δειλία τους επί έξι ολόκληρα χρόνια».
Υστερόγραφο: Το Πολυτεχνείο ζει και μέσα από τη λήθη της προδοσίας της Κύπρου... Το Πολυτεχνείο ζει μέσα από τη λήθη των χιλιάδων νεκρών από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974... Καλό είναι να μάθουμε επιτέλους ποιος είναι που πλήρωσε πραγματικά το τίμημα από την κατάρρευση της δικτατορίας στη μητέρα πατρίδα…
Και κάτι ακόμα: Όποιος θέλει να μάθει την αλήθεια για εκείνη την εποχή, βιβλιογραφία υπάρχει, μεγάλη και πλούσια….
Από τον Δρ. Αυγουστίνο (Ντίνο) Αυγουστή, αναπλ. καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
