Τα τελευταία, όμως, χρόνια φαίνεται να κυριαρχεί κι ένας άλλου είδους γλωσσικός σνομπισμός, που υπήρχε βέβαια και παλιότερα, αλλά τώρα έχει πάρει τη μορφή επιδημίας. Πρόκειται για τη «λόξα» να θεωρείται γλωσσικά και πολιτιστικά αναβαθμισμένος εκείνος που χρησιμοποιεί στον λόγο του (προφορικό κυρίως, αλλά και γραπτό) λέξεις ή φράσεις της αγγλικής γλώσσας, μια που η αγγλική είναι σήμερα η παγκόσμια κοινή γλώσσα (lingua franca).
Πρωταγωνιστές στον γλωσσικό αυτό σνομπισμό είναι οι διάφορες τηλεπερσόνες δημοσιογράφοι, άντρες και γυναίκες. Το κακό βέβαια αρχίζει με τους καναλάρχες. Δεν υπάρχει τηλεοπτικός σταθμός, που να μην έχει ως τίτλο κάποια αγγλική ονομασία. Alpha, Ant1, Open, One, Star, Sky κ.λπ.
Τα τελευταία χρόνια το κακό έχει προχωρήσει προς δύο κατευθύνσεις. Από τη μια έχουν πολλαπλασιαστεί τα τηλεοπτικά προγράμματα με αγγλικούς τίτλους, κι από την άλλη οι δημοσιογράφοι που πάσχουν από το σύνδρομο του γλωσσικού σνομπισμού, για να «είναι in», χρησιμοποιούν διάφορες «αγγλικούρες», κάτι που δε σημαίνει βέβαια πως κατέχουν την αγγλική γλώσσα. Απλά γνωρίζουν κάποιες στερεότυπες αγγλικές λέξεις ή φράσεις. Σταχυολογώ π.χ. κάποια προγράμματα της τελευταίας εβδομάδας.
Kitchen lab, football stories, Greece’s next top model, x-factor, unreal, guess my age, open mind κ.λπ.
Το φαινόμενο επιχωριάζει βέβαια στους ιδιωτικούς σταθμούς. Αλλά η επιδημία δεν άφησε ανεπηρέαστους ούτε τους σπουδαιοφανείς δημοσιογράφους της κρατικής ΕΡΤ. AGROWEEK ονομάζεται η εκπομπή για τους αγρότες, που ως γνωστόν είναι όλοι τους κάτοχοι της αγγλικής γλώσσας!.. Επίσης artweek, allert3 κάποιες κουλτουριάρικες. Οι εκπομπές όμως που αποτελούν «περιβόλι» των φραγκολεβαντίνικων ελληνικών είναι οι “live”, όπως αποκαλούνται οι ζωντανές εκπομπές, ιδιαίτερα οι μεσημεριανές και απογευματινές, στις οποίες πρωταγωνιστούν οι ξανθομαλλούσες τηλεπερσόνες. Μερικά γλωσσικά μαργαριτάρια είναι ενδεικτικά.
By the way μπορείς να μου πεις… Είναι ώρα για ένα break… Με το come back…Μου έδωσε permission… In my case… Βρήκε το σωστό timing… Είχαμε μια conversation… Θα σου δείξω μια άλλη version… Και άλλα ηχηρά παρόμοια.
Τελευταία μάθαμε και τα fake news (φέικ νιους) και το debate (ντιμπέιτ), όροι που χρησιμοποιούνται από τους κομματικούς κυρίως δημοσιογράφους. Θεωρούν οι δόλιοι πως, χρησιμοποιώντας την αγγλική φράση fake news αντί για την ελληνική «πλαστές, ψευδείς/ψεύτικες ειδήσεις» δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στη φράση. Κι έχω την εντύπωση πως τόσο οι πολιτικοί όσο και οι δημοσιογράφοι, που χρησιμοποιούν τον όρο debate, αγνοούν ότι η λέξη σημαίνει μια κοινωνική γλωσσική δεξιότητα, τη δεξιότητα της αντιλογίας (γλωσσικής αμφιμαχίας) δύο ατόμων να συζητούν με επιχειρήματα πάνω σε ένα ορισμένο θέμα, κι όχι με γενικόλογα κομματικά-πολιτικά επιχειρήματα «επί παντός πολιτικού επιστητού».
Η τάση των ψευτο-λογίων νεοκαθαρευουσιάνων να διαφοροποιούνται γλωσσικά με την ανάμιξη κυρίως των γραπτών κωδίκων δημοτικής και καθαρεύουσας οδηγεί στην κρεολοποίηση της γραπτής ελληνικής, η οποία είναι πολύ δύσκολο να κωδικοποιηθεί και να διδαχτεί στο σχολείο. Κρεολικές ονομάζουν οι γλωσσολόγοι τις γλώσσες που δημιουργήθηκαν στις αποικίες από την ανάμιξη της γλώσσας των ιθαγενών με την κυρίαρχη και καταξιωμένη γλώσσα των αποικιοκρατών Άγγλων, Γάλλων κ.λπ. Για να δημιουργηθεί όμως μια κρεολική, χρειάζεται να βρεθούν ιθαγενείς, που θα πάσχουν από το σύνδρομο του γλωσσικού σνομπισμού.
Οι παλαιότεροι πολιτιστικοί μας ταγοί πάσχιζαν και πέτυχαν από τη μια να εξοβελίσουν από τη γλώσσα μας τις τουρκικές λέξεις κι από την άλλη να αποδώσουν με ελληνικές λέξεις έννοιες του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού, που δεν υπήρχαν στην ελληνική γλώσσα. Σήμερα, τόσο οι αρχοντοχωριάτες ‘νεοκαθαρευουσιάνοι’ όσο και οι ιδιοκτήτες και οι δημοσιογράφοι των τηλεοπτικών κυρίως καναλιών, που θέλοντας και μη ανήκουν στους πολιτιστικούς μας ταγούς, χωρίς ίσως να το συνειδητοποιούν, προσπαθούν να καθιερώσουν μια κρεολική ελληνική, έναν φραγκολεβαντίνικο γλωσσικό αχταρμά, που δεν έχει καμιά σχέση με την καθημερινή μας γλώσσα. Γιατί νομίζω πως δεν έχουν συνείδηση ότι, ενώ ο δάσκαλος προσπαθεί να διδάξει ορθά ελληνικά σε 25 μαθητές της τάξης του, οι δημοσιογράφοι και μη, που μιλούν από την τηλεόραση κυρίως, γίνονται δάσκαλοι της γλώσσας σε εκατομμύρια Έλληνες, που αρχίζουν να θεωρούν τα φραγκολεβαντίνικα ελληνικά τους ως πρότυπη γλώσσα για μίμηση, εγκαταλείποντας έτσι σταδιακά τα ελληνικά που είχαν μάθει από τους δασκάλους τους στο σχολειό.
Τελευταία άκουσα από ‘κουλτουριάρη λόγιο’ τη φράση¨
«Ούτως εχόντων των πραγμάτων είναι ανάγκη, για να λύσουμε το πρόβλημα, να πάρουμε μια permission (άδεια) από την ΕΕ». Ο γλωσσικός του σνομπισμός τον έκανε να ανακατέψει σε μια πρόταση τρεις γλωσσικούς κώδικες, αρχαία, νέα ελληνικά και αγγλικά.
Υπάρχει άραγε δύναμη να συμμαζέψει όλους αυτούς τους αρχοντοχωριάτες, που καθημερινά με ύφος χιλίων καρδιναλίων μας βομβαρδίζουν με τα μιξοβάρβαρα ελληνικά τους; Ο δάσκαλος στο σχολειό πασχίζει, αλλά δε φτάνει.
Από τον Γιάννη Μπασλή δρ. φ.
