Προσφυγικό για κάποιους, μεταναστευτικό για κάποιους άλλους. Νομίζω ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Όλοι οι Αφγανοί δεν είναι οικονομικοί μετανάστες και όλοι οι Σύροι δεν είναι πρόσφυγες, καθώς βάσει του νομικού χαρακτηρισμού, που επιβάλλει η συνθήκη της Γενεύης και αποδέχεται ο Ο.Η.Ε, η απονομή του ασύλου είναι πράξη ατομική και όχι συλλογική.
Το 2015-16 οι Σύροι που έφευγαν πανικόβλητοι από την εμπόλεμη ζώνη ήταν το 75% των εισερχομένων, τους οποίους πρέπει να χαρακτηρίσουμε προφανώς πρόσφυγες. Σήμερα σύμφωνα με επίσημα στοιχεία το 50% είναι Αφγανοί και Πακιστανοί, που μετακινούνται από διακινητές παράνομα και προγραμματισμένα, από ζώνες κατά κανόνα μη εμπόλεμες, όπως η Σομαλία και το Κονγκό. Αυτή η γενική αλλαγή στη σύνθεση αλλά και στον τρόπο, είναι από μόνη της πειστική προκειμένου να θεωρούμε πλέον πως το προσφυγικό ζήτημα του 2015 μεταλλάχθηκε σε μεταναστευτικό του 2019. Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Οκτωβρίου, στις δομές των νησιών μας διαμένουν οι εξής βασικές εθνότητες. Αφγανοί 44,23%, Σύροι 22.41%, Ιρακινοί 5.44%, Σομαλοί 5.28%, Κονγκό (Ζαΐρ) 4,09%.
Μεγάλα λόγια για κάποιους, που εκβιάζουν ευρωπαϊκούς θεσμούς και αξίες αδιαφορώντας για την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια. Αγνοώντας ότι στη μέση υπάρχουν άνθρωποι και κυρίως παιδιά. Πόσα ρίγη συγκίνησης αλλά και οργής είχε προκαλέσει πριν ακριβώς 4 χρόνια η φωτογραφία του μικρού αγοριού στα παράλια της Τουρκίας, όταν η εικόνα του να γίνεται έρμαιο των κυμάτων έγινε πρώτο θέμα παντού. Στο άψυχο κορμάκι του, το ντυμένο ακόμη με το σορτσάκι και το μπλουζάκι του, συγκεντρώθηκε όλο το δράμα εκατομμυρίων ανθρώπων.
Τρία χρόνια συνεπώς μετά την κορύφωση της προσφυγικής κρίσης, η μεταναστευτική και προσφυγική πολιτική της Ευρώπης εξακολουθεί να βρίσκεται σε πλήρη αταξία, καθώς δεν έχει δείξει ακόμα επαρκή δείγματα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Η ελληνική κυβέρνηση ορθά ήδη από τον Ιούλιο είχε προειδοποιήσει με κάθε μέσο, ότι η χώρα μας δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις δεκάδες χιλιάδες μετανάστες, που βρίσκονται σε νησιά του Αιγαίου. Μάλιστα με το νέο σχέδιο νόμου, που τίθεται τις επόμενες μέρες προς συζήτηση στη Βουλή αλλάζουν πολλά ως προς τη νομοθεσία, τη στρατηγική και τη συνολική διαχείριση.
Είναι αδήριτη πλέον η ανάγκη για μία πιο ώριμη αντιμετώπιση του προβλήματος αλλά και για ένα νέο ξεκίνημα, που να ταιριάζει σε μια σοβαρή ευρωπαϊκή χώρα, όπου προστατεύονται τα εθνικά συμφέροντα, τα σύνορα αλλά και η κοινωνική συνοχή. Άσυλο θα χορηγείται με τον νέο νόμο αυστηρά μόνο σε όσους το δικαιούνται, ενώ για τους υπόλοιπους θεσπίζεται κατάλογος ασφαλών τρίτων χωρών και ασφαλούς χώρας καταγωγής, όπως ισχύουν σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, χωρίς ιδεοληψίες και αφορισμούς.
Επιβάλλεται συνεπώς να αλλάξει η στρατηγική, μέσω της οργάνωσης των δομών του κράτους, της δικαιοσύνης, των ενόπλων δυνάμεων, της αστυνομίας, του συστήματος πρόνοιας, αλλά και της παιδείας ώστε να αντιμετωπίζεται άμεσα και πιο αποτελεσματικά το πρόβλημα. Η αλλαγή στη διαχείριση του ζητήματος μέσω της ενεργούς φύλαξης χερσαίων αλλά και θαλασσίων συνόρων, θα κάνει πιο δύσκολο το δρόμο προς τη Μυτιλήνη, τη Σάμο, τα νησιά μας. Η διεθνοποίηση του προβλήματος στο ανώτατο πολιτειακό επίπεδο, μπορεί να συνδράμει στην αποκατάσταση του κύρους της χώρας, στην ποιοτικότερη συνδρομή της Ε.Ε. αλλά και τρίτων χωρών, και το κυριότερο στη διασφάλιση της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η εφαρμογή του διεθνούς δικαίου περνάει μέσα από τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτό οφείλει να γίνει κατανοητό με κάθε μέσο σε όλους.
Στο ερώτημα αν το προσφυγικό ή το μεταναστευτικό ζήτημα μπορεί να αποτελέσει απειλή ή ευκαιρία, η εύκολη απάντηση είναι και τα δύο, αφού δυστυχώς πολλοί ερμηνεύουν το πρόβλημα με ιδεολογικά και όχι ανθρωπιστικά κριτήρια. Η ανάλυση είναι βαθιά και σύνθετη και πρέπει να γίνεται μακριά από μισαλλοδοξίες και ιδεολογικές κατευθύνσεις.
Στην εποχή μας επιβάλλεται να προσδιορίζεται η Εθνικότητα και η αγάπη κάποιου για την πατρίδα του, μέσω της συνολικής καταγραφής της συνείδησής του και του πώς νιώθει για τον τόπο που ζει και όχι με βάση την ανάλυση του αίματός του. Πρόσφατο παράδειγμα η συζήτηση που ξεκίνησε για έναν σπουδαίο αθλητή και όπως αποδεικνύεται άνθρωπο, που έφτασαν στο σημείο κάποιοι να δυσκολεύονται να αποκαλέσουν «Έλληνα» λόγω της χώρας καταγωγής του και όχι της αγάπης που τρέφει όλα αυτά τα χρόνια για την πατρίδα, που τον άνδρωσε και του πρόσφερε τόσα, τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, που θριαμβεύει στα γήπεδα όλου του πλανήτη τιμώντας τα εθνικά χρώματα.
Η χώρα μας δεν έχει την πολυτέλεια της αυτοαπομόνωσης, που διακηρύσσουν ορισμένοι. Είναι ηλίου φαεινότερο, ότι μια Ελλάδα με πρωτιά στη διεθνή ναυτιλία και κορυφαία βιομηχανία τον τουρισμό δεν έχει κανένα λόγο να κλειστεί στο καβούκι της, αλλά οφείλει να αντιμετωπίσει νηφάλια το πρόβλημα μέσα σε ένα αυστηρά ευρωπαϊκό και ανθρωπιστικό πλαίσιο. Ούτε φράχτες θέλουμε, ούτε τείχη. Κανόνες θέλουμε.
* Από τον Βάσο Π. Καραμπίλια
* Ο Βάσος Π. Καραμπίλιας είναι δικηγόρος Αθηνών, μέλος του μητρώου στελεχών της Ν.Δ, επιστημονικός συνεργάτης στη Βουλή των Ελλήνων
