Συχνά λέμε: «Μωρέ καλός είναι αυτός. Αλλά είναι μετριοπαθής. Δηλαδή είναι διστακτικός, δειλός και άτολμος να αντιμετωπίσει μεγάλες πράξεις. Σαν εκπρόσωπος της στασιμότητας και της συγκατάβασης.
Όχι. Λάθος. Η μετριοπάθεια δεν είναι μετριότητα. Μάλιστα σ’ έναν ηγέτη, είναι ψυχοπνευματική αρετή. Σε δύσκολες ώρες, η μετριοπάθεια, τον ωφελεί. Τον σώζει. Δεν γίνεται αλαζόνας, μεγάλαυχος και πολυλογάς. Αποφεύγει τον λαϊκισμό και τη βία. Δεν είναι οπαδός του δογματισμού. Αψίκορος και οιηματίας. Το μέτρο του μετριοπαθούς μας τον έδωσε ο Χίλωνας με το «Μηδέν άγαν» και ο Κλεόβουλος με το «Παν μέτρον άριστον» και «Τα μέτρα φυλάσσεσθαι. Καιρός δ’ επί πάσιν άριστος». Όλα τα παραπάνω ρητά περιγράφουν τον μετριοπαθή.
Όσοι μεγάλοι ζήσαμε τα τελευταία δέκα χρόνια έναν απαίσιο λαϊκισμό. Έναν στείρο και δολίως επιβληθέντα διχασμό των Ελλήνων. Όσα μορφώματα κακοήθειας και κηρυγμάτων απρέπειας ακούσαμε και από τα δύο άκρα. Όσες κραυγές σειρήνων και οιμωγίες αφόρητης δυστυχίας, μας συγκλόνισαν, πολλές φορές αναρωτηθήκαμε: «Μα δεν υπάρχει ένας μετριοπαθής, να φωνάξει. Ουαί, ουαί Υμίν. Λύκοι και ύαινες, αγριεμένοι άνθρωποι, κλεισμένοι μέσα σε μια αρένα, με σκοπό να αλληλοεξοντωθούν. Να φωνάξει κάποιος: «Σιγά. Καταλαγιάστε. Δώστε τα χέρια όλοι σας. Να σώσουμε την Ελλάδα. Δεν ακούστηκε μια φωνή μετριοπάθειας. Μια φωνή ηπιότητας, ενωτική, πατριωτισμού. Μα καμιά;
Ο μετριοπαθής είναι γνήσιος Δημοκράτης. Επιδιώκει και χρησιμοποιεί τον διάλογο. Αναζητά τη γνώμη των άλλων. Ακούει και αποδέχεται μια σωστή γνώμη των αντιπάλων.
Τόσα χρόνια δεν ακούσαμε έναν γνήσιο διάλογο. Μια ήπια συζήτηση μέσα στη Βουλή, για να βρουν τη ρότα του ορθού. Η μετριοπάθεια απουσιάζει από τον Ναό της Δημοκρατίας. Εκεί θ’ ακούσεις οξύτητες, σκληρές αντιπαραθέσεις, οικογενειακά άπλυτα των Εθνοπατέρων. Ύβρεις και μικρότητες. Συχνά Παλαιοημερολογίτες βάζουν βαθιά το χέρι τους μέσα στην παλιά φαρέτρα και ανασύρουν βέλη σκουριασμένα: «Θυμάστε τι κάνατε εσείς, όταν διοικούσατε τον τόπο;». Ναι, απαντούν οι άλλοι. Εσείς τα καταδικάζατε. Τώρα όμως, γιατί τα εφαρμόζετε; Άντε τώρα να βρεις άκρη.
Η μετριοπάθεια χαρακτηρίζει τον Έλληνα. Αν και τότε δεν έλλειπαν οι αμετροεπείς και οι αλλοπαρμένοι. Από την «ιστορία» του Θουκυδίδη, μαθαίνουμε για την αρετή της μετριοπάθειας. Ο Νικόστρατος Πολιτικός των Αθηνών, διαλλακτικός και ενωτικός, πολέμησε τα πολιτικά πάθη και συμφιλίωσε τις αντίθετες παρατάξεις στην Κέρκυρα. Κι ακόμα ο Νικίας, Στρατηγός και Πολιτικός των Αθηνών (5ος αιώνας) πάλεψε με νύχια και με δόντια, να αποτρέψει την εκστρατεία στη Σικελία (415-413) να μην πολεμήσουν, αφού ήταν φανερό πως ο εχθρός ήταν υπέρτερος στρατιωτικά και εύρωστος οικονομικά. Βέβαια δεν ήταν δειλός και άνανδρος, αλλά τουναντίον σώφρων και βαθύς γνώστης της καταστάσεως. Αντίθετα προβάλλει ο Αλκιβιάδης, αλαζόνας και βίαιος, ξεγελά τους Αθηναίους. Αναλαμβάνει την εκστρατεία και νικάται, επιστρέφων, ως κατισχύμενος και προδότης, διωκόμενος από την Πατρίδα.
Κρίνεται λοιπόν φανερό, πως η μετριοπάθεια, είναι αρετή και κόσμημα σ’ έναν πολιτικό. Και όχι μόνον. Ρίξτε μια ματιά στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Τις σχέσεις των ανθρώπων της σημερινής κοινωνίας. Οξύτης, εκνευρισμός, ελαστική συνείδηση και πνευματική σύγχυση. Είμαστε όλοι εναντίον όλων. Τα αίτια γνωστά. Δοκιμάστε διαδοχικά να κάνετε μια άσκηση, αυτοσυγκράτησης. Με τον καιρό θα δείτε τη διαφορά. Τα παιδιά σας, που είναι ατίθασα, ανυπάκουα ή επαναστατικά, αντιμετωπίστε τα με μετριοπάθεια. Θα σας ακούσουν καλύτερα. Δοκιμάστε!
Από τον Κων/νο Ι. Παπακωνσταντίνου
