Το Συνέδριο πέρασε στην ιστορία, αφήνει όμως πίσω του ως παρακαταθήκη έναν υπεύθυνο πολιτικό διάλογο που με τις θέσεις του, με τις συμφωνίες σε βασικά πολιτικά ζητήματα άλλα και με επιμέρους διαφωνίες μπορεί και πρέπει να οικοδομηθεί η νέα αρραγής ενότητα του Σοσιαλιστικού Κινήματος. Διαμάχες δελφίνων, μικροομάδων και τάσεων, αλληλοφαγώματα και συντροφικά μαχαιρώματα δεν έχουν θέση στο νέο Κίνημα.
Η ηγεσία του Kινήματος Αλλαγής πρέπει να δείξει στιβαρότητα και αποφασιστικότητα στον δρόμο για τη νέα φυσιογνωμία του κόμματος. Τα ευχολόγια και οι παραινέσεις σίγουρα δεν είναι η καλύτερη μέθοδος στη συγκεκριμένη συγκυρία. Ο θανάσιμος κίνδυνος για το Κίνημα Αλλαγής στο πλαίσιο του διάλογου είναι να εγκλωβιστεί στη λογική του στόχου για επανακατάληψη της κυβερνητικής εξουσίας.
Σε μια τέτοια περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος το ΚΙΝΑΛ να βρεθεί σε πλήρη αναντιστοιχία με την κοινωνία. Να ξοδέψει τις δυνάμεις του σε μια στείρα αντίδραση απέναντι στη δεξιά, χάνοντας το ιδεολογικό του περιεχόμενο.
Είναι προφανές ότι εκείνο που πρέπει σήμερα να αποφύγει είναι η θεοποίηση της κυβερνητικής εξουσίας. Ως σκοπός του ΚΙΝΑΛ η ανάληψη της εξουσίας ασφαλώς και πρέπει να είναι. Ως αυτοσκοπός όμως όχι.
Με αυτά τα δεδομένα το Κίνημα Αλλαγής επωμίζεται την ιστορική ευθύνη να οδηγήσει τον κόσμο του σε μια ιδεολογική και πολιτική διαδρομή με όρους κοινωνίας και όχι στενά κομματικού χαρακτήρα. Το ΚΙΝΑΛ έχει λόγο ύπαρξης μόνο ως ένα δυναμικό κοινωνικό κίνημα μιας συνεχούς αλλαγής και ενός διαρκούς εκσυγχρονισμού των δομών του κοινωνικού μας συστήματος, που θα αντιμάχονται τη στασιμότητα και την οπισθοδρόμηση που ευαγγελίζονται στη θεωρία και στην πράξη οι πολιτικές δυνάμεις της συντήρησης.
Το ΚΙΝΑΛ θα ανταποκριθεί στον ιστορικό του ρόλο μόνο αν μέσα από την πολιτική του κατορθώσει να δώσει όραμα και προοπτική στις νέες γενιές που έρχονται. Αν κατορθώσει να συνεγείρει και να εμπνεύσει και πάλι τον Έλληνα πολίτη για μια σύγχρονη κοινωνία που να υπηρετεί τον άνθρωπο και τις αξίες του. Αν καταφέρει να επαναφέρει τις λαϊκές δυνάμεις και πάλι στο πολιτικό προσκήνιο και αν αποφασίσει να βρεθεί και πάλι δίπλα στον αγώνα των ανθρώπων του μόχθου και της εργασίας για μια καλύτερη ζωή, για μια πιο δίκαιη και πιο ανθρώπινη κοινωνία.
Προς μια ανάλογη πορεία προοπτικής και ελπίδας προσβλέπει ο απλός κόσμος του Κινήματος Αλλαγής και σε μια τέτοια πορεία είναι προφανές ότι στοιχίζονται όλες οι προοδευτικές δυνάμεις της χώρας μας.
Προς αυτόν τον ιδεολογικοπολιτικό μονόδρομο όλες οι δυνάμεις του ΚΙΝΑΛ η ηγεσία του, όλα τα στελέχη, τα μέλη και οι φίλοι του Κινήματος έχουμε χρέος να σκάψουμε βαθιά για να βάλουμε στερεά ιδεολογικά και οργανωτικά θεμέλια.
Το νέο μας Κίνημα χρειάζεται ιδεολογική αποσαφήνιση και αποκρυστάλλωση του πολιτικού του στίγματος στο πλαίσιο των βασικών αρχών του Σοσιαλισμού. Αγωνιζόμαστε για ένα ανθρωποκεντρικό κοινωνικό σύστημα. Στηρίζουμε τον άνθρωπο - ενεργό πολίτη και παλεύουμε για συμμετοχή με ισοτιμία στα κοινά αγαθά, για ίσες ευκαιρίες, για ίσα δικαιώματα. Αγωνιζόμαστε για ένα κράτος που να υπηρετεί την κοινωνία και τους πολίτες και αναγορεύουμε σε αυτοσκοπό της πολιτικής την πάλη κατά των διακρίσεων και της κοινωνικής αδικίας.
Το Κίνημα Αλλαγής αναδεικνύει τον πατριωτικό του χαρακτήρα. Υποστηρίζει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας και υπερασπίζεται το διεθνές δίκαιο με επίλυση των διαφορών στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών.
Στο πλαίσιο μιας ανάπτυξης για όλους, το Κίνημα Αλλαγής αναγνωρίζει τον ουσιαστικό ρόλο του κεφαλαίου και στηρίζει την ιδιωτική πρωτοβουλία. Υπερασπίζεται όμως δυναμικά και τα συμφέροντα των δυνάμεων της εργασίας στο πλαίσιο μιας δίκαιης ανακατανομής του παραγόμενου εθνικού πλούτου. Το κράτος μπορεί να αναπτύσσει παραγωγικές δραστηριότητες εκεί όπου το επιβάλλει το ευρύτερο κοινωνικό συμφέρον.
Η εργασία αναγνωρίζεται ως κυρίαρχο ατομικό δικαίωμα και ως στοιχείο δημιουργικής καταξίωσης του ανθρώπου στην κοινωνία.
Επιμένουμε σ’ ένα σύγχρονο κράτος Πρόνοιας, Υγείας και διά βίου δωρεάν παιδείας, ένα κράτος που εγγυάται ένα ελάχιστον επίπεδο διαβίωσης για όλους τους πολίτες χωρίς διακρίσεις.
Η ανασυγκρότηση του κράτους ως προς το διοικητικό και αναπτυξιακό σκέλος στηρίζεται στον επιτελικό χαρακτήρα του κεντρικού κράτους με παράλληλη ουσιαστική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων στην περιφέρεια.
Σε κοινωνικό επίπεδο το Κίνημα Αλλαγής συμπορεύεται με όλα τα κινήματα και τις οργανώσεις που κατευθύνουν τη δράση τους στην υπηρεσία του κοινωνικού συνόλου.
Θεσμοί που μετουσιώνουν σε πράξη τη λαϊκή συμμετοχή και ενισχύουν την παρέμβαση των πολιτών στις γενικότερες διεργασίες (Τοπική αυτοδιοίκηση, συνδικάτα, συνεταιριστικά και καταναλωτικά κινήματα κ.λπ.) συγκεντρώνουν την υποστήριξη.
Σε μια σύγχρονη δημοκρατία δεν ταιριάζει πάρα μόνο μια σύγχρονη και ανοιχτή κομματική οργάνωση.
Σε ένα σύγχρονο ανοιχτό δημοκρατικό κόμμα δεν έχουν θέση οι διάφοροι μηχανισμοί, οι διάφορες ηγετικές και ενδιάμεσες ομάδες, οι αμφίβολου σκοπιμότητας ποικιλώνυμες τάσεις και οι διαλυτικές αυλές κομματικών τιμαριούχων. Ανάλογα φαινόμενα τα ζήσαμε στο παρελθόν με το ΠΑΣΟΚ και τα πληρώσαμε ακριβά.
Το ιστορικό παρελθόν του ΠΑΣΟΚ μας διδάσκει ότι τα κόμματα - μηχανισμοί που εκτρέφουν τα παραμάγαζα και τους συσχετισμούς στη νομή της εξουσίας δεν έχουν μέλλον.
Στη συγκρότηση των οργάνων του κόμματος ισχύουν ως απαράβατοι όροι το ασυμβίβαστο, οι θητείες, η υποχρεωτική εναλλαγή των προσώπων σε θεσμικές θέσεις, η εκπροσώπηση θεσμών της κοινωνίας κοινωνικών τάξεων και ομάδων.
Οι θητείες εφαρμόζονται παντού (π.χ. Βουλή, τοπική αυτοδιοίκηση, κομματικά όργανα κ.λπ.).
Στους μαζικούς χώρους οι παρατάξεις του κόμματος λειτουργούν αυτόνομα και ανεξάρτητα.
Αυτονομία επιβάλλεται και στην οργάνωση της νεολαίας. Προέχει όμως ο καθορισμός τερματικού ορίου ηλικίας, για να σταματήσει το απαράδεκτο φαινόμενο των "τριανταπεντάρηδων εφήβων". Ως τέτοιο όριο καθορίζεται το 26ο έτος, μετά τη συμπλήρωση του οποίου οι νέοι εγγράφονται στις κανονικές οργανώσεις του Κινήματος.
Τη δική του οργανωτική διάσταση έχει και το ζήτημα των παλαιών αξιωματούχων του Κινήματος που επιμένουν να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη χάραξη της πολιτικής του κόμματος. Η αποχώρηση από θέσεις της πρώτης γραμμής του Κινήματος σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει περιθωριοποίηση αυτών των στελεχών, τα οποία με την εμπειρία τους μπορούν να φανούν χρήσιμα ως σύμβουλοι σε θεωρητικές αναζητήσεις του κόμματος.
Τέλος, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε μετασυνεδριακά και στις επιλογές παλαιών στελεχών του Κινήματος μας που προσχώρησαν σε άλλους κομματικούς σχηματισμούς. Ξεκαθαρίζουμε ότι ο βουλευτής ή άλλο κομματικό στέλεχος έχει το δικαίωμα της θεωρητικής επανατοποθέτησης σε θέματα πολιτικής που μπορεί να οδηγούν σε ένταξη σε άλλα κόμματα.
Στους μεταπράτες όμως της πολιτικής που έχουν μετατρέψει την ιδεολογία τους σε εμπορεύσιμο είδος, ανταλλάξιμο με κυβερνητικούς θώκους, σε όλους αυτούς τους πολιτικάντηδες ταιριάζει μόνο η περιφρόνηση.
Η νέα πορεία της μεγάλης Δημοκρατική Παράταξης πρέπει να αναδείξει μεταξύ των βασικών αρχών της πολιτικής τη συνεπεία και το ήθος σε όλες τις δραστηριότητες των στελεχών της.
Το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ έχει μπροστά του τη μεγάλη πρόκληση της αναμόρφωσης του πολιτικού συστήματος της χώρας. Ο μόνος ορθός δρόμος για μια ανάλογη πορεία είναι να δημιουργήσει σήμερα μια νέα αφετηρία ανάλογη με εκείνη της 3ης του Σεπτέμβρη το 1974.
Αφετηρία που να στηρίζεται στο όραμα και στην ελπίδα για το αύριο, για τις νέες γενιές που έρχονται.
Από τον Χρίστο Μιχαλέ
