Αυτό όμως που λείπει από τα ελληνικά γεωργικά προϊόντα είναι συνήθως η υπεραξία. Υπεραξία η οποία μπορεί να προέλθει είτε από την ενσωμάτωση στα τελικά προϊόντα διαφόρων πιστοποιητικών ποιότητας, είτε από την τυποποίηση, συσκευασία ή και μεταποίηση των προϊόντων πριν αυτά διατεθούν στην αγορά.
Έρευνες αναφέρουν πως η Ολλανδία παράγει αγροτικά προϊόντα αξίας 1.700 ευρώ το στρέμμα, το Ισραήλ 1.290 ενώ η Ελλάδα μόλις 190 ευρώ. Σίγουρα δε μπορούμε από τη μία μέρα στην άλλη να ανταγωνιστούμε αυτές τις χώρες, πρέπει όμως να δομηθούν στρατηγικές με στόχο την αύξηση της αξίας των προϊόντων ανά στρέμμα. Η αύξηση αυτή μπορεί να επιτευχθεί κατά κύριο λόγο είτε με την αύξηση της παραγωγικότητας ανά στρέμμα καλλιέργειας, είτε με την αναδιάρθρωση καλλιεργειών, είτε με την επεξεργασία των προϊόντων πριν την τελική πώληση (τυποποίηση, συσκευασία, μεταποίηση).
Η δεκαπενταετής δραστηριότητά μας στον αγροτικό χώρο και στον χώρο των επιχειρήσεων μας δείχνει πως ελάχιστα βήματα έχουν γίνει προς την κατεύθυνση της αύξησης της αξίας των παραγόμενων προϊόντων ανά στρέμμα.
Προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, με στόχο καθαρά τις επενδύσεις που θα συντελέσουν στην αύξηση της αξίας αυτής, δεν υπάρχουν. Οι παραπάνω επενδύσεις μπορούν να υλοποιηθούν μέσω των σχεδίων βελτίωσης ή και των προγραμμάτων μεταποίησης, αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι παραγωγοί μένουν στις κλασσικές επενδύσεις που σκοπεύουν κυρίως στην αύξηση της παραγωγικότητας (με μικρά πάντως περιθώρια βελτίωσης), ενώ τα προγράμματα μεταποίησης συνήθως αναφέρονται σε επενδύσεις μεγάλες και οι προτάσεις μικρού προϋπολογισμού δεν εγκρίνονται λόγω χαμηλής βαθμολογίας ή και μη επιλεξιμότητας.
Για παράδειγμα, υπάρχουν αρκετοί παραγωγοί (γυναίκες και άνδρες) που κάνουν την πρώτη επεξεργασία χρησιμοποιώντας τις άδειες "οικοτεχνίας". Στις περιπτώσεις αυτές, οι παραγωγικές μονάδες μένουν ως έχουν λόγω έλλειψης πόρων επενδυτικών, παρόλο που πολλές από αυτές έχουν προοπτικές ανάπτυξης και ουσιαστικά έχουν κάνει τα πρώτα επιχειρηματικά τους βήματα, μετά την πρωτογενή παραγωγή προϊόντων. Οι πόροι είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας στην υλοποίηση μιας επένδυσης, πόροι που θα μπορούσαν να βρεθούν σε μεγάλο ποσοστό αυτών, από τις χρηματοδοτήσεις που συνδέονται με το ΠΑΑ ή ακόμα και με το ΕΣΠΑ.
Επίσης, δεν υπάρχουν επαρκείς δράσεις ενημέρωσης και εκπαίδευσης των παραγωγών για τις πιθανές εναλλακτικές που έχουν, έτσι ώστε να υλοποιήσουν επενδύσεις με σκοπό την αύξηση της αξίας των τελικών προϊόντων τους.
Από την άλλη, το ενδιαφέρον μονοπωλεί τους πάντες για το πότε και πως θα γίνουν οι πληρωμές των επιδοτήσεων κάθε φορά. Αυτό το τεράστιο ενδιαφέρον όλων των εμπλεκομένων για τις πληρωμές αποδεικνύει τελικά και την εξάρτηση όλων μας από τις επιδοτήσεις.
Αντί λοιπόν να ξοδεύονται πόροι σε προγράμματα, τα οποία πολλές φορές λειτουργούν συμπληρωματικά στο εισόδημα του παραγωγού, καλό είναι να επανεξετάσουμε την κατανομή των κονδυλίων για τη χώρα μας και να εστιάσουμε σε στρατηγικές που με την επιδότηση του Έλληνα αγρότη και κτηνοτρόφου να επιτύχουμε αύξηση της αξίας των τελικών προϊόντων και τελικά μεγαλύτερη συμβολή του γεωργοκτηνοτροφικού τομέα στην αύξηση του ΑΕΠ της χώρας μας.
Από τον Γιάννη Περουλάκη, σύμβουλο Επιχειρήσεων
