Το κοινωνικό πλαίσιο της επιλογής ψήφου στις Ευρωεκλογές επηρεάστηκε κατεξοχήν από την προσδοκία. Από το πλαίσιο με το οποίο θέλει ο πολίτης να λειτουργήσει στο εξής η χώρα. Οι πολίτες, μετά από 10 χρόνια, έχουν συνειδητοποιήσει ότι ο πάτος του βαρελιού λίγο-πολύ ξύθηκε. Μετά το σοκ της χρεοκοπίας, το 2012, έδωσαν αντισυστημική ψήφο με συναισθήματα οργής. Ακολούθως, το 2015, επέλεξαν να ακολουθήσουν την ελπίδα… Στο τέλος του συναισθηματικού κύκλου όμως, το 2019, λειτούργησαν με ορθολογισμό. Το φαινόμενο παρατηρήθηκε τόσο στις κάθετες όσο και στις οριζόντιες διαιρέσεις του εκλογικού σώματος. Το δίλημμα μετατέθηκε. Οι πολίτες απάντησαν για το αν η χώρα θα κινηθεί παράλληλα με τον πάτο του βαρελιού ή θα παρουσιάσει πραγματική ανάπτυξη. Διάλεξαν με ορθολογισμό το δεύτερο.
Η ψήφος, λοιπόν, των Ευρωεκλογών αποτιμά τη δημιουργία των πρώτων πραγματικών προσδοκιών μετά τη χρεοκοπία. Και το γεγονός ότι το δίλημμα άλλαξε δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Το δίλημμα μνημόνιο-αντιμνημόνιο τελείωσε, γιατί νίκησε το μνημόνιο. Το δίλημμα δεξιά-αριστερά τελείωσε, γιατί η αριστερά συνεργάστηκε με την κακή εκδοχή της δεξιάς. Το δίλημμα παλιό-νέο τελείωσε, γιατί το «νέο» συνεργάστηκε με το παλιό. Το δίλημμα πολλοί-ελίτ τελείωσε, γιατί η κυβέρνηση απέτυχε να καδράρει τον Κυριάκο Μητσοτάκη στον όρο ελίτ. Θα λέγαμε μάλιστα ότι το φέρεσθαι της κυβέρνησης καδράρισε εν πολλοίς τον εαυτό της στον όρο ελίτ, οπότε το επικοινωνιακό αποτέλεσμα του διλήμματος δεν είχε για αυτήν θετικό πρόσημο.
Η δημιουργική Ελλάδα μπετονάρισε την πολιτικο-εκλογική της συμπεριφορά, αρνούμενη να περιμένει άλλο. Απέρριψε τα διλήμματα. Οι «πολλοί» πλέον φάνηκε ότι δεν ικανοποιούνται από το «οικονομικό κουράγιο» που τούς πρότεινε ο πρωθυπουργός. Άλλαξαν οι προσδοκίες των πολιτών, κατά συνέπεια άλλαξε και το σημείο αναφοράς των επιλογών τους.
Προσώρας ο πρωθυπουργός φαίνεται να επιμένει στη διλημματική ρητορεία χωρίς θετικό αφήγημα ισχυρής φυγής προς τα εμπρός. Ο ασφαλέστερος δρόμος για πλήρη αποδόμηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιμένει θετικά. Ο ασφαλέστερος δρόμος για να αποτυπώσει τις προσδοκίες των πολλών. Προσδοκίες που άλλαξαν.
Συμπέρασμα: Το διακύβευμα των επόμενων εθνικών εκλογών δεν μπορεί να είναι «οικονομικό κουράγιο και επιδόματα» ή «πραγματική ανάπτυξη». Αυτό απαντήθηκε στις 26 Μαΐου. Αλίμονο σε όποιον δεν το κατάλαβε…
Από τον Νίκο Ντόλα
* Ο Δρ. Νίκος Ντόλας διδάσκει Πολιτική Φιλοσοφία στο ΕΚΠΑ
