Ζεϊμπέκικο - Τσιφτετέλι, χοροί αρχαιοελληνικοί

Δημοσίευση: 29 Μαϊ 2019 16:30

Ο Μ. Αλέξανδρος όταν βρισκόταν στα Ιμαλάια είπε: «Ακολουθώντας τα ίχνη του θεού Διονύσου, γενάρχη και προγόνου μου, επιθυμώ να χορέψουν πάλι νικητές οι Έλληνες στην Ινδία και ορεινοί και άγριοι λαοί πάνω από τον Καύκασο να ξαναθυμηθούν τις Διονυσιακές τελετές» (Πλούταρχος, «Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής» στον Α' λόγο).

 Πολλές φορές ο Μ. Αλέξανδρος υποστήριξε ότι κατά την εκστρατεία του στην Ασία ακολούθησε τα ίχνη του Διονύσου. Αυτό επιβεβαιώθηκε όταν κατέλαβε την Άορνο Πέτρα των Ινδιών και ζήτησε από τους εκεί Έλληνες να χορέψουν Διονυσιακούς χορούς επειδή γνώριζε ότι τους ήξεραν. Ο χορός που ζήτησε να χορέψουν οι Έλληνες με τους στρατιώτες του για να πανηγυρίσει τη νίκη του, αλλά και να τιμήσει τον πρόγονό του Διόνυσο ήταν ο ζεωμπεκικός ή ζεϊμπέκικος.

Στο έργο του Αρριανού («Αλεξάνδρου Ανάβασις» Ε' 2-3) διαβάζουμε ότι στην ίδια περιοχή υπήρχε και η ελληνική πόλη Νύσσα, όπου με μεγάλη χαρά τον υποδέχτηκε ο άρχοντας της πόλης λέγοντάς του ότι: «Οι κάτοικοι της πόλης αυτής είναι απόγονοι των στρατιωτών του Διονύσου».

Στο ίδιο έργο του Αρριανού (Δ" 28) διαβάζουμε ότι και ο Ηρακλής, ο γιος του Διός, έφτασε μέχρι την Άορνο Πέτρα αλλά δεν κατόρθωσε να την καταλάβει.

Η λέξη «ζεϊμπέκικος» είναι σύνθετη με πρώτο συνθετικό το ρήμα ζέω που σημαίνει βράζω από πάθος, έχω καταληφθεί από πάθος ερωτικό και δεύτερο συνθετικό τη λέξη βακχικός, η οποία παραπέμπει στα βακχικά δρώμενα.

Έτσι λοιπόν ο «ζεωβακχικός» με την πάροδο του χρόνου ετράπη σε «ζεϊβακχικός» για να φτάσει σήμερα σε μας σαν «ζεϊμπέκικος». Υπ' όψιν ότι το γράμμα Β σε αρκετές περιπτώσεις προφερόταν σαν «μπη». Ο Πλάτωνας στο έργο του «Κρατύλος» αναφέρει ότι «τα πρόβατα βη λέγειν».

Μελετώντας το έργο «Περί των Διονυσιακών τελετών» διαπιστώνεται ότι ο χορευτής ή η χορεύτρια χορεύουν περιστροφικά με το βλέμμα προς τη γη, χτυπούν με το χέρι τη γη και κάποιες φορές δυνατά με το πόδι, με τα χέρια σε έκταση όπως κάνουμε και σήμερα στις βασικές φιγούρες ζεϊμπέκικου. Ο χορός αυτός συνοδευόταν μόνο από έγχορδα και κρουστά μουσικό όργανα όπως ήταν η πανδουρίς (πρόδρομος του σημερινού μπουζουκιού) και το τύμπανο. Επί Βυζαντίου η πανδουρίς λεγόταν και «βυζούκιον» λόγω του σχήματός του από τη λέξη βυζός = εξόγκωμα. Το τσιφτετέλι ή «χορός της κοιλιάς», ευρύτατα διαδεδομένος στον τουρκικό και τους αραβικούς πληθυσμούς της μέσης Ανατολής κυρίως επειδή ήταν εύκολος στην μίμηση, δεν είναι άλλος από τον αρχαιοελληνικό «κόρδακα» που χορευόταν μόνο από γυναίκες. Στα διάφορα λεξικά αναφέρεται ότι χορευόταν με λίκνισμα της μέσης και των γοφών με σκοπό να στείλει «μηνύματα» με σεξουαλικές προεκτάσεις. Έναν τέτοιο «κόρδακα» χόρεψε και η Σαλώμη μπροστά στον Βασιλιά Ηρώδη Αντύπα με αποτέλεσμα να τον ξετρελάνει και να της υποσχεθεί ότι θα ικανοποιούσε οποιοδήποτε αίτημά της. Τότε εκείνη, όπως αναφέρεται στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (ΙΔ 6-10), του ζήτησε τον αποκεφαλισμό του Ιωάννου Προδρόμου.

Από τον Αθανάσιο Ν. Καρατόλια

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

SYNERGEIO
ΛΙΟΠΡΑΣΙΤΗΣ

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass