Επειδή την περίοδο αυτή ζούμε οικονομικές και πολιτικές καταστάσεις, σκόπιμο είναι να δούμε ποια πρέπει να είναι τα προσόντα του ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη. Το κράτος, όργανο κατοχύρωσης της δικαιοσύνης, είναι ο χώρος όπου μπορεί να πραγματοποιηθεί η ευδαιμονία του λαού, εφόσον ανταποκρίνεται στην ανθρώπινη φύση με την άσκηση της αρετής. Βέβαια, δεν περιγράφει το ιδεατό κράτος, όπως ο Πλάτων, αλλά εξετάζει το συγκεκριμένο, δηλαδή, τα πραγματικά κράτη και τον χαρακτήρα τους. Κράτος σημαίνει εξουσία, άσκηση εξουσίας, η οποία μπορεί να ασκείται από έναν άρχοντα, από λίγους άριστους ή και από ολόκληρο τον λαό. Κάθε μία από αυτές τις μορφές εξουσίας, όταν χάνει τον ρόλο της ως οργάνου με σταθερό σκοπό τη δικαιοσύνη και το κοινό καλό, όταν γίνεται αυτοσκοπός και υπηρετεί ιδιοτελή συμφέροντα, τότε ξεπέφτει σε παραφθαρμένη μορφή.
Κατά τον Αριστοτέλη το πρώτιστο προτέρημα του πολιτικού είναι το ΗΘΟΣ, που αποτελεί την ειδοποιό διαφορά μεταξύ ενός πολιτικού και ενός – με κινηματογραφικά σημερινά δεδομένα, όπως, μας διδάσκουν οι ελληνικές ταινίες («Μαυρογιαλούρος»).
Το ήθος όμως δεν κοσμεί αρκετούς πολιτικούς, ούτε στην εποχή του Αριστοτέλη, αλλά ούτε και στις μέρες μας. Βέβαια, το ήθος είναι θέμα χαρακτήρα, ανατροφής, παιδείας, αλλά και συνήθειας. Γιατί, όπως, πιστεύει και ο λαός μας, αν κάποιος από μικρή ηλικία ασκείται στην αρετή, τότε κάποια στιγμή θα του γίνει συνήθεια και θα την εφαρμόσει στη ζωή του.
Εκτός από το ήθος απαραίτητο εφόδιο ενός πολιτικού είναι η φρόνηση, η οποία ως συνδυασμός ορθής σκέψης και πείρας, επιτρέπει στον πολιτικό να διακρίνει το καλό και το κακό. Άλλο εφόδιο είναι η σωφροσύνη που καθιστά την πολιτική πράξη για την επίτευξη του γενικού καλού. Επομένως, ο πολιτικός πρέπει να είναι οπωσδήποτε σώφρων και όχι απαραιτήτως σοφός. Επειδή ο πολιτικός αξιολογείται από το τι μπόρεσε να κάνει, θα πρέπει να στοχεύει το εφικτό και να μην παρασύρει το ακροατήριο σε απραγματοποίητες υποσχέσεις. Ο Αριστοτέλης τονίζει ότι ο πολιτικός πρέπει να πείθει τους πολίτες να υπακούουν και να σέβονται τους νόμους, το οποίο πρώτος οφείλει να το κάνει ο ίδιος ο πολιτικός. Ο σωστός πολιτικός πρέπει να γνωρίζει την ψυχολογία και τη νοοτροπία του λαού του, τα προβλήματά του και αυτό θα γίνει αν έρχεται σε συχνή επαφή με τους συνανθρώπους του. Δυστυχώς, όμως, σήμερα μόνο την προεκλογική περίοδο εμφανίζονται οι πολιτικοί στον λαό, με σκοπό να υφαρπάξουν την ψήφο τους.
Καθήκον του πολιτικού, κατά τον Αριστοτέλη είναι να διδάσκει στους πολίτες ποια είναι τα όρια της ελευθερίας και της ισότητας, μέσα στα οποία πρέπει να κινηθούν, αλλά και τους κινδύνους που διατρέχει το πολίτευμα από την κακή χρήση της ελευθερίας. Βέβαια, ο Αριστοτέλης απαριθμώντας τα προσόντα του πολιτικού, δεν θα μπορούσε να μην αναφέρει αυτό της ειλικρίνειας και της διατύπωσης της αλήθειας, έστω και αν δεν εξυπηρετεί τα μικροσυμφέροντα των πολιτικών και πολιτών.
Στα Πολιτικά του ο Αριστοτέλης τονίζει ότι το συμφέρον του συνόλου έχει προτεραιότητα έναντι του ατομικού. Όλα τα πολιτεύματα, κατά τον Αριστοτέλη είναι καλά, αρκεί να εξυπηρετούν το καλό του λαού, αλλά γίνονται και φαύλα και διεφθαρμένα, όταν αυτά αποβλέπουν στην εξυπηρέτηση μόνο των κυβερνώντων.
Αρκετά παραδείγματα δείχνουν σήμερα στη δική μας ζωή ότι οι ρήσεις του Σταγειρίτη φιλόσοφου έχουν εφαρμογή, όχι σε μια τίμια και ειλικρινή πολιτική, αλλά κυρίως σε μια ψεύτικη και παραπλανητική.
Ο Αριστοτέλης, για τον Θεό τονίζει ότι είναι η αιτία και η αρχή των πάντων. Η ευδαιμονία στο ανθρώπινο γένος είναι δώρο του Θεού. Ο Θεός κατέχει το αγαθό και τώρα και πάντοτε. Ονόμαζε τον Θεό το πρώτο κινούν-ακίνητο. Η Χριστιανική Εκκλησία τίμησε τον μεγάλο δάσκαλο του Μ Αλεξάνδρου, με εικόνες, οι οποίες βρίσκονται σε αρκετούς ορθόδοξους και καθολικούς ναούς. Σε ναό του Αγίου Γεωργίου Νεγάδων Ζαγορίου, ο Αριστοτέλης απεικονίζεται ως σοφός Αριστοτέλης, με υστεροβυζαντινή αμφίεση, κρατώντας μια μακρόστενη λωρίδα περγαμηνής. Στον ναό του Προφήτη Ηλία στη Σιάτιστα, υπάρχει επιγραφή «Και εδώ ο σοφός Αριστοτέλης». Η πιο γνωστή απεικόνιση του Αριστοτέλη σε ορθόδοξο ελληνικό ναό είναι η τοιχογραφία του 1560 στη μονή Φιλανθρωπινών, στο νησάκι στη λίμνη Ιωαννίνων.
Του Αποστόλου Ποντίκα, Δασκάλου, Φιλολόγου
