Διαμορφώνει τις πολιτικές εξελίξεις, όπως διαμόρφωσε και τη δυναμική που οδήγησε στο Brexit. Οι πολιτικοί, σε αυτή τη φάση, προσαρμόζονται, ο καθένας με τον τρόπο του, στις προτεραιότητες της κοινής γνώμης.
Τι λένε οι πολίτες
Σύμφωνα με την έρευνα Ευρωβαρόμετρο, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν τον Δεκέμβριο του 2018, για τρίτο συνεχόμενο εξάμηνο η μετανάστευση αποτελεί το σημαντικότερο θέμα στην αντίληψη των Ευρωπαίων πολιτών. Κρίνεται σαν σπουδαιότερο θέμα από το 40% των ερωτηθέντων. Το ποσοστό αυξήθηκε κατά δύο μονάδες από την προηγούμενη εξαμηνιαία έρευνα. Δεύτερο σημαντικότερο θέμα στην αντίληψη των Ευρωπαίων πολιτών, με ποσοστό 20%, είναι η τρομοκρατία. Το σχετικό ποσοστό ήταν 44% την άνοιξη του 2017, 38% στα τέλη του 2017, και 29% την άνοιξη του 2018. Είναι πιθανό, μετά την τρομοκρατική ενέργεια στο Στρασβούργο τα περασμένα Χριστούγεννα, να έχει αυξηθεί το ποσοστό των Ευρωπαίων πολιτών που θεωρούν την τρομοκρατία σαν το σημαντικότερο πρόβλημα.
Η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών αξιολογείται σαν το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα από το 19% των ερωτηθέντων, η κατάσταση της οικονομίας από το 18% και η ανεργία από το 14%. Τα ποσοστά ανησυχίας για τα οικονομικά θέματα είναι σε γενικές γραμμές σταθερά, με σχετικά χαμηλά επίπεδα.
Η κλιματική αλλαγή αξιολογείται από τους Ευρωπαίους πολίτες σαν το σημαντικότερο πρόβλημα από το 16% των ερωτηθέντων, μια σημαντική αύξηση 5 μονάδων σε σχέση με την άνοιξη του 2018. Η ερώτηση του Ευρωβαρόμετρου ήταν, ποια δύο θέματα αξιολογείτε σημαντικότερα για την Ε.Ε., γι’ αυτό και το άθροισμα των ποσοστών ξεπερνά το 100.
Διαφορετική προσέγγιση
Κάθε χώρα έχει διαφορετική προσέγγιση για το μεταναστευτικό, ανάλογα με τις πολιτικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητές της. Στη Μεγάλη Βρετανία ψήφισαν υπέρ του Brexit αντιδρώντας στη μαζική μετακίνηση εργαζομένων από άλλες χώρες της Ε.Ε. -κυρίως Ρουμανία και Πολωνία- προς το Ηνωμένο Βασίλειο.
Θα μπορούσε να είχε αποτραπεί το Brexit αν είχε περιοριστεί, με τα κατάλληλα οικονομικά κίνητρα και αντικίνητρα και χωρίς διοικητικά μέτρα και περιορισμούς, η μετανάστευση στο εσωτερικό της Ε.Ε. Θα έβγαιναν κερδισμένες και οι χώρες από τις οποίες φεύγει μαζικά το πιο δυναμικό τμήμα του πληθυσμού. Η Πολωνία, από τις πρωταθλήτριες στην εσωτερική μετανάστευση στην Ε.Ε., λέει αποφασιστικά όχι στην υποδοχή μεταναστών από την Ασία και την Αφρική, επιδιώκοντας έτσι να διαφοροποιηθεί από την πολιτική των Βρυξελλών και του Βερολίνου. Υποδέχεται όμως μαζικά μετανάστες από την Ουκρανία για να καλύψει τα κενά που αφήνει η μετακίνηση Πολωνών εργαζομένων σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
Η Εναλλακτική για τη Γερμανία, το κόμμα που αντιτίθεται στην εγκατάσταση προσφύγων και μεταναστών στη Γερμανία, έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις στις περιοχές της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Τo εισόδημα σε αυτές τις περιοχές είναι πολύ χαμηλότερο απ’ ό,τι στις δυτικές περιοχές της Γερμανίας. Οι πολίτες αντιδρούν στη δαπάνη, σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, 16-18 δισ. ευρώ τον χρόνο για την οικονομική και κοινωνική ενσωμάτωση προσφύγων και μεταναστών ενώ δεν έχουν λυθεί ακόμη τα δικά τους προβλήματα.
Οι ελληνικές προτεραιότητες
Στην Ελλάδα οι πολίτες ανησυχούν περισσότερο για την οικονομία, τα δημόσια οικονομικά και την ανεργία απ’ ό,τι για τη μετανάστευση. Οι προτεραιότητες της κοινής γνώμης προσδιορίζονται από την κλίμακα και τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Το προσφυγικό-μεταναστευτικό όμως, μπορεί να πάρει άλλες διαστάσεις στο μέλλον για τρεις λόγους.
Πρώτον, η κυβέρνηση Τσίπρα έχει δεχτεί τη μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα εγκλωβισμού προσφύγων και μεταναστών.
Δεύτερον, οι άλλες χώρες της Ε.Ε., χαρακτηριστικό το πρόσφατο παράδειγμα της Ιταλίας, σκληραίνουν την πολιτική τους στο θέμα και έτσι η Ελλάδα γίνεται περισσότερο ευάλωτη.
Τρίτον, η κατάσταση θα επιδεινωθεί εάν ο Ερντογάν αποφασίσει να σταματήσει να εφαρμόζει τη συμφωνία του Μαρτίου 2016 με τις Βρυξέλλες και, κυρίως, το Βερολίνο.
Από τον Γιώργο Κύρτσο, ευρωβουλευτή της ΝΔ
