Από τη Μαρίνα
Αποστολοπούλου
Τα στερνά τιμούν τα πρώτα.
Έτσι λέει ο σοφός λαός. Και στην προκειμένη περίπτωση τα «στερνά» μιας διαπραγμάτευσης, πόσο μάλλον «υπερήφανης», μάλλον δεν τιμούν τα πρώτα γιατί δεν τη δικαιώνουν. Από την αρχή, όταν η νέα Κυβέρνηση με την «ορμή» της εκλογικής νίκης μπήκε στον στίβο προκειμένου να διαπραγματευτεί με τους δανειστές, είχαμε πει ότι εκ του αποτελέσματος θα κρινόταν η επιτυχία ή όχι του εγχειρήματος και των διάφορων «ελιγμών» που επιχείρησε να κάνει, οι οποίοι εντέλει αναδεικνύουν: άγνοια κινδύνου, άγνοια του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος και πιο συγκεκριμένα του «δανειστικού» περιβάλλοντος και απειρία.
Η βάση εκκίνησης έγινε υπό το αξίωμα: «οι άλλοι δεν διαπραγματεύονται καλά, υποχωρούν είναι δουλοπρεπείς, θα πάμε εμείς με τη μαγκιά μας, με τον τσαμπουκά μας και με τα νταούλια και τον ζουρνά μας να τους δείξουμε τι εστί Έλληνας». Αυτό πίστευε η νεοεκλεγείσα πολιτική ηγεσία, αυτό έκανε και τους πολίτες να πιστέψουν προκειμένου να εκλεγεί, ποντάροντας στην ξέχειλη αγανάκτηση και ταλαιπωρία τους από τα πέντε μνημονιακά χρόνια.
Πλην όμως ουδέν ανεδαφικότερον τούτου όπως κατά τραγικό τρόπο αποδείχθηκε στην πράξη.
Πέρασαν έτσι πέντε χαμένοι μήνες. Στη διάρκεια των οποίων, αν πριν δεν ήξεραν πώς λειτουργεί η Ε.Ε. και οι μετονομασθέντες για ψυχολογικούς λόγους «θεσμοί», θα έπρεπε τουλάχιστον να έχουν αρχίσει να το αντιλαμβάνονται. Και να αντιλαμβάνονται επίσης από τα μηνύματα που έπαιρναν από λοιπούς «σωτήρες» στους οποίους στράφηκαν -Ρωσία, Κίνα, Αμερική- ότι η σωτηρία δεν υπήρχε παρά μόνον εντός Ε.Ε. τουλάχιστον σε επίπεδο παροχής οικονομικής βοήθειας.
Και βέβαια όταν χρωστάς και χρωστάς και πάλι πέρα δεν τα βγάζεις και πάλι δανεικά ζητάς, η περίφημη «αξιοπρέπεια» με το χέρι διαρκώς απλωμένο, είναι μία πολύ διφορούμενη έννοια.
Στο μεταξύ ο λογαριασμός ανέβαινε συνέχεια. Από εκείνο το 1 δισεκατομμύριο του… κατάπτυστου mail Χαρδούβελη φθάσαμε στα 8,5 δισ. περίπου. Και όλα αυτά, μέσα από αλλεπάλληλα πηγαινέλα, από διαξιφισμούς και παλικαρισμούς, από προφορικές προτάσεις που δεν είδαν ποτέ χαρτί και δεν παρουσιάστηκαν τεκμηριωμένα λες και παρουσιαζόταν στον μπακάλη της γειτονιάς, από ποικίλους χαρακτηρισμούς προς εσωτερική και εσωκομματική κατανάλωση σχετικά με τους δανειστές, από τους οποίους την άλλη μέρα το πρωί πήγαιναν και ζητούσαν λεφτά και ένα σωρό ακόμη παλινωδίες δημιουργικής ασάφειας και ασαφούς δημιουργίας ενός κλίματος που βύθισε τη χώρα στην αβεβαιότητα και στέγνωσε ό,τι της είχε απομείνει.
Και πάλι όπως φαίνεται από τη ροή των πραγμάτων, υπήρχε μία σταθερή άρνηση αντίληψης της πραγματικής κατάστασης. Γιατί έπρεπε να τηρηθούν προεκλογικές δεσμεύσεις που είχε καταστεί σαφές ότι δεν υπήρχε περίπτωση να τηρηθούν; Γιατί έπρεπε να διαφυλαχθεί η εσωκομματική συνοχή του ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί, αφελώς κάποιοι παρότι είχαν ξύσει τον πάτο του βαρελιού σκουπίζοντας όλα τα αποθεματικά της γενικής κυβέρνησης και των ταμείων, πίστευαν ακόμη η θεωρία των παιγνίων και των λογοπαιγνίων του μοιραίου κ. Βαρουφάκη θα οδηγούσε στην επιθυμητή λύση; Και ποια ήταν τελικά η «επιθυμητή λύση»; Μήπως η έξοδος από το ευρώ, τουλάχιστον για τον ίδιο όπως εκ των υστέρων παραδέχεται;
Κι εκεί τέλος πάντων μετά από πέντε μήνες «παιγνίου» που φάνηκε κάπου να καταλήγει το πράγμα, τι έγινε;
Έγινε δημοψήφισμα! Αυτό ήταν το πιστόλι πάνω στο τραπέζι που έδωσε τη χαριστική βολή στη χώρα. Αυτοπυροβολήθηκε.
Και το κωμικοτραγικό της ιστορίας; Η χαριστική βολή δόθηκε με… άσφαιρα! Διότι το «περήφανο ΟΧΙ» που για να προκύψει δίχασε τους πολίτες, οδήγησε τη χώρα σε πτώχευση, έκλεισε τις τράπεζες και εκτόξευσε ακόμη περισσότερο τον λογαριασμό, ήταν τελικά... «ΝΑΙ». Επειδή, το ερώτημα που τέθηκε εκτός από παράλογο- αφού αφορούσε σε μία πρόταση που επισήμως δεν υπήρξε ποτέ, που την ακολούθησε άλλη την οποία ενέκρινε ο πρωθυπουργός και που το πρόγραμμα για την οποία προοριζόταν είχε ήδη τελειώσει-ήταν και παραπειστικό. Αν το ερώτημα αυτού του ολέθριου δημοψηφίσματος το οποίο δεν έπρεπε να έχει γίνει, εφόσον έγινε εν πάση περιπτώσει ήταν το ειλικρινές «ναι ή όχι στο ευρώ» τότε και το αποτέλεσμα ειλικρινά θα έδειχνε το δρόμο προς όλους ανεξαρτήτως και δεν θα επιδεχόταν παρερμηνειών, όπως τώρα συμβαίνει. Και πόσο ουτοπικό-μετά από πέντε μήνες συναναστροφής πλέον με τους δανειστές- ήταν να πιστεύει κανείς ότι θα πάρει αυτό το «ΟΧΙ» θα τους το… τρίψει στη μούρη και θα εκείνοι πανικόβλητοι θα μας κάνουν το κέφι; Αντιθέτως περιέπλεξε την κατάσταση, όξυνε το κλίμα και αντί να διευκολύνει πολιτικά τον Αλ. Τσίπρα τον κατέστησε όμηρο της νέας, άνευ προσχημάτων πραγματικότητας: ή Grexit ή μνημόνιο. Και τι μνημόνιο; Το σκληρότερο όλων. Κι εκείνος προτίμησε το δεύτερο για να μην περάσει στην ιστορία ως ο πρωθυπουργός που έβγαλε την Ελλάδα από την Ευρώπη.
Το τέλος της ουτοπίας λοιπόν.
Ένα τέλος σκληρό και πικρό. Όχι μόνον για την πολιτική ηγεσία του τόπου αλλά και για τους πολίτες. Στα πέντε χρόνια που πέρασαν στην Ελλάδα, η οποία βρέθηκε στην ίδια θέση με την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Κύπρο πιο πρόσφατα. Σε αυτές τις χώρες ο κόσμος υπέφερε αλλά σήμερα είναι σε θέση να πουν ότι σιγά-σιγά αφήνουν πίσω τους τον εφιάλτη. Στη χώρα μας, ο κόσμος υπέφερε αλλά έγιναν ελάχιστες μεταρρυθμίσεις και διαθρωτικές αλλαγές σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες. Γιατί; Γιατί τα κόμματα των κυβερνήσεων που προηγήθηκαν προχωρούσαν έως ένα βαθμό σε αλλαγές, αλλά εν συνεχεία σταματούσαν σκεπτόμενα το πολιτικό κόστος. Γιατί τα κόμματα της αντιπολίτευσης, σε αντίθεση με τις λοιπές χώρες της κρίσης αντί να σταθούν στο πλευρό των κυβερνήσεων προ της μεγάλης εθνικής ανάγκης στέκονταν απέναντι στα πεζοδρόμια, στους δρόμους και τις πλατείες και φώναζαν και βέβαια δεν συνεργάστηκαν στο παραμικρό. Γιατί οι συντεχνίες δεν ενοχλούνται να θιγούν τα δικαιώματα των «άλλων» αλλά όχι βεβαίως τα δικά τους. Γιατί όλοι ανεξαιρέτως δεν καταλάβαμε πότε και ούτε μας ενδιέφερε ότι έπρεπε να εκσυγχρονιστεί το κράτος και η λειτουργία του. Το μόνο που μας ενδιέφερε ήταν να περάσει η φάση κουτσά-στραβά και να γυρίσουμε στις «αγαπημένες μας συνήθειες». Και πού καταλήξαμε; Στο μηδέν.
Καταλήξαμε οι απόκληροι, οι απροσάρμοστοι και οι αναξιόπιστοι της Ευρώπης. Πέντε χρόνια μετά οι θυσίες τόσων ανθρώπων να έχουν πάει χαμένες. Πέντε χρόνια μετά, να παρακαλάμε να μείνουμε στο ευρώ για να μην μας βρει χειρότερο κακό, και αφού επιτέλους μας έκαναν τη… χάρη να αναρωτιόμαστε, πώς θα σωθούμε από τους σωτήρες μας.
Ήρθε η σκληρή ώρα της ανώμαλης προσγείωσης στον ρεαλισμό, ο μεγάλος μεταπολιτευτικός κύκλος της ουτοπίας έκλεισε οριστικά.
