Η οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων βορείως της Δωδεκανήσου μέχρι του κόλπου της Αλεξανδρούπολης (Στα Δωδεκάνησα ρυθμίζεται με τις Ιταλοτουρκικές συμφωνίες του 1932). Η έρευνα και η διάσωση. Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ο Εθνικός Εναέριος Χώρος και τέλος, η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων τούτου.
Τα Δωδεκάνησα ως γνωστόν παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα με το πρωτόκολλο ειρήνης των Παρισίων του 1947. Και επομένως το καθεστώς των ρυθμίζεται με την Ιταλοτουρκική σύμβαση της 4ης Ιανουαρίου του 1932 που, τότε τα κατείχαν οι Ιταλοί. Σε αυτήν τη σύμβαση τα Ίμια φέρονται ότι ανήκαν στην Ιταλία και συνεπώς σήμερα στην Ελλάδα ως διαδόχου αυτής χώρα. Κατά την κρίση των Ιμίων του 1996 και ύστερα από 64 χρόνια άκρας σιωπής, η Τουρκία θυμήθηκε ότι η σύμβαση αυτή δεν υπεβλήθηκε στη Γραμματεία της τότε Κοινωνίας των Εθνών και επομένως δεν είναι έγκυρη. Τελικά υποβλήθηκε το 1933. Σε επίσημη έκδοση χαρτών του Υπουργείου Άμυνας της Τουρκίας του 1994 οι δύο αυτές νησίδες αναφέρονται ως Ελληνικές «Ν. Limnia». Αμέσως μετά ένα χρόνο από την κρίση των Ιμίων του 1996 και συγκεκριμένα το 1997, οι χάρτες αυτοί επανεκδόθηκαν με μοναδική αλλαγή, την αντικατάσταση του «N. Limnia» με την τουρκική ονομασία «Kardak». Συνεπώς το θέμα της χάραξης των θαλασσίων συνόρων μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας στα Δωδεκάνησα είναι απόλυτα ξεκάθαρα και πεντακάθαρα καθορισμένα.
Κομβικό σημείο των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία είναι το Καστελλόριζο και τούτο γιατί δεν ανήκει στο Αιγαίο, αλλά στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Απέχει 75 ναυτικά μίλια από τη Ρόδο και ως απομονωμένο νησί σύμφωνα με την άποψη της Τουρκίας, δεν δικαιούται ΑΟΖ, αλλά μόνον χωρικά ύδατα και μάλιστα όχι 12 ΝΜ αλλά 6ΝΜ. Εδώ πράγματι τίθεται θέμα ερμηνείας και αυτό είναι αρμοδιότητα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Για την Ελλάδα το Καστελλόριζο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, γιατί στο σημείο αυτό, εφόσον δικαιούται πλήρη ΑΟΖ (22.000 τετρ. χλμ) ενώνονται, σε ένα τετραεθνές σημείο τούτου, οι ΑΟΖ Κύπρου - Ελλάδας - Τουρκίας - Αιγύπτου. Διαφορετικά τη διεμβολίζει αυτήν η ΑΟΖ της Τουρκίας, οπότε τα πράγματα στα Δωδεκάνησα για τη χώρα μας δυσκολεύουν. Είναι καθαρά θέμα πλέον Δικαστηρίου της Χάγης το οποίο και εδώ η Τουρκία δεν συμφωνεί. Δείχνει και πάλι την κακοπιστία της.
Ακριβής χάραξη θαλασσίων συνόρων βορείως της Δωδεκανήσου και μέχρι τον Κόλπο της Αλεξανδρούπολης, μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, δεν υπάρχει και ισχύει στην προκειμένη περίπτωση, η ανάγνωση των άρθρων 12 και 16 της Συνθήκης της Λωζάνης του 1923. Εκεί προκύπτει σαφέστατα ότι στην Τουρκία περιλαμβάνονται η Ίμβρος, η Τένεδος και οι Λαγούσες και όλα τα νησιά που βρίσκονται εντός τριών ναυτικών μιλίων δυτικά από τις Τουρκικές ακτές και δεν έχουν εκχωρηθεί ρητά στην Ελλάδα. Τούτο σημαίνει ότι μόνο η Τουρκία δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι υπάρχουν Γκρίζες Ζώνες στο Αιγαίο.
Η χώρα μας από το 1931 έχει θεσπίσει Εθνικό Εναέριο Χώρο (ΕΕΧ) 10 ΝΜ και χωρικά ύδατα από το 1936 6ΝΜ. Έχουμε μια παγκόσμια πατέντα, να μην συμπίπτουν αυτά. Είναι κάτι που δεν δέχονται φυσικά η Τουρκία ούτε οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα απαντά ότι είναι δικαίωμά της να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12ΝΜ.
Μέχρι σήμερα και σε επίπεδο υπηρεσιακών εμπειρογνωμόνων, με επικεφαλής τους Γενικούς Γραμματείς των Υπουργείων Εξωτερικών των δύο Χωρών έχουν γίνει περισσότερες από 160 συναντήσεις και παρά την καλοπιστία της Ελλάδας, δεν προέκυψε κανένα θετικό αποτέλεσμα γιατί η Τουρκία, αρνείται πεισματικά να υπογράψει τη σύμβαση του Δικαίου των Θαλασσών του ΟΗΕ του Μοντέγκο Μπέϊ (Τζαμάϊκα) του 1982 ώστε, να προσφύγουμε από κοινού για την επίλυση των διαφορών μας στο Διεθνές Δίκαιο της Χάγης.
Άποψή μου είναι ότι δεν μπορεί η χώρα μας να μείνει κι άλλο αδρανής, να αγνοήσει παντελώς το casus belli και να προετοιμασθεί προσεκτικά και μεθοδικά και να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12ΝΜ σε όλη της την επικράτεια εκτός φυσικά του βορείου Αιγαίου και Δωδεκανήσου. Μια επέκταση σε αυτές τις περιοχές των χωρικών μας υδάτων έστω και στα 10ΝΜ, αυτόματα κλείνει πολλά στενά και θα παρεμποδίζεται έτσι αρκετά η ελεύθερη ναυσιπλοΐα κάτι που δεν επιθυμούν ούτε οι ΗΠΑ ούτε και η Ρωσία. Δεδομένου δε ότι μέσω του Αιγαίου η Τουρκία διακινεί το 70% και άνω του εμπορίου της, αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να το σεβασθούμε, και εδώ πρέπει να υπάρξει ένας ειρηνικός συμβιβασμός και αυτό είναι στο χέρι της Τουρκίας να το αποδειχθεί. Η εποχή των κανονιοφόρων και της αναζήτησης ζωτικού χώρου έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα από τις 149 που έχουν πρόσβαση σε Θάλασσα και δεν τα έχει επεκτείνει ακόμα στα 12ΝΜ τα χωρικά της ύδατα.
Από τον Μιχαήλ Γκρίλλα, σμήναρχο ε.α.
