Στο μεταξύ, η Κυβέρνηση έχει επιδοθεί σε μία νέα διαπραγμάτευση με τους θεσμούς προκειμένου να πετύχει την αναβολή του μέτρου περικοπής των συντάξεων, το οποίο η ίδια έχει ψηφίσει, προσδοκώντας στην εκλογική της επιβίωση. Δύο εύλογες απορίες ανακύπτουν:
Αφενός, εφόσον η Κυβέρνηση διατείνεται ότι η έξοδος από τα μνημόνια είναι «καθαρή», με ποιους ακριβώς διαπραγματεύεται και για ποιον λόγο; Δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: είτε η Κυβέρνηση προσποιείται ότι διαπραγματεύεται, ως πολιτικό μόνο και άνευ ουσίας αντίβαρο στο ήδη ψηφισθέν από την ίδια μέτρο περικοπής των συντάξεων, είτε δεν έχουμε βγει κατ’ ουσίαν από τη μνημονιακή περίοδο και εξακολουθούμε να έχουμε αυστηρές υποχρεώσεις έναντι των θεσμών, χωρίς βέβαια πια πρόσβαση σε φθηνή χρηματοδότηση.
Αφετέρου, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι, μετά την τυπική λήξη της χρονικής διάρκειας του 3ου Μνημονίου επισήμαναν σε όλους τους τόνους ότι, πλέον, η ελληνική οικονομία θα κρίνεται από τους αναλυτές των αγορών και όχι στο πλαίσιο πολιτικής διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς. Σημειώνεται ότι, μετά τη λήξη του 3ου Μνημονίου, ο Μπενουά Κερέ, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωνε ότι οι αγορές θα είναι πιο δύσκολες από τους θεσμούς. Συνεπώς, τι σημασία έχει η όποια διαπραγμάτευση με τους θεσμούς, εφόσον πλέον η ελληνική οικονομία και οι χειρισμοί της Κυβέρνησης θα αξιολογούνται από τις αγορές και τους επενδυτές, για να λάβει από αυτούς χρηματοδότηση;
Κι ενώ μια νέα «περήφανη» διαπραγμάτευση βρίσκεται σε εξέλιξη, ως εκτέθηκε ανωτέρω, οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών δέχονται ισχυρές πιέσεις, η ακατάσχετη «πτώση» στο Χρηματιστήριο Αθηνών αποτυπώνει τη μαζική έξοδο των επενδυτών από τη χώρα, οι δε ελληνικές τράπεζες αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν την επιχειρηματικότητα και, άρα, την ανάκαμψη της οικονομίας. Στο αδιέξοδο αυτό έρχεται να προστεθεί η διαπίστωση ότι, ένα μήνα μετά την περιβόητη έξοδο από τα μνημόνια και την εκείθεν χρηματοδότηση, ακόμα δεν έχουμε πρόσβαση σε νέο δανεισμό από τις διεθνείς αγορές, καθώς παρά τις πανηγυρικές δηλώσεις ευρωπαίων πολιτικών τύπου Μοσκοβισί, οι αγορές αξιολογούν ακόμα τη χώρα μας ως υψηλού ρίσκου επένδυση, εξ’ ου και το απαγορευτικά υψηλό αντίτιμο που ζητούν για να μας δανείσουν. Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι στελέχη της σημερινής Κυβέρνησης δημοσίως δήλωναν ότι, παρά το γεγονός ότι η προληπτική γραμμή στήριξης αποτελούσε την ασφαλέστερη και φθηνότερη μεταβατική λύση για την ελληνική οικονομία μετά το τέλος του μνημονίου, προτίμησαν την άνευ ετέρου έξοδο στις αγορές, ανεξαρτήτως υψηλού κόστους δανεισμού, για πολιτικούς λόγους: «ελεύθερη πτώση χωρίς αλεξίπτωτο»! Με απλά λόγια, για να φορέσει ο κ. Τσίπρας την κόκκινη, σκοπιανή γραβάτα του στο Ζάππειο και να έχει κάτι να μας πει από το βήμα της ΔΕΘ πριν της εκλογές, ριψοκινδύνευσε για άλλη μια φορά την οικονομική ευρωστία της χώρας, τη σταθερότητά της και την αντοχή της απέναντι σε κάθε είδους πιέσεις και κινδύνους (κερδοσκοπικούς, γεωπολιτικούς κ.λπ.).
Μάταια δε προσπαθούν οι κ. Τσίπρας και Τσακαλώτος να πείσουν τους διεθνείς επενδυτές να εισφέρουν τα κεφάλαιά τους στη χώρα. Το αντίθετο, φαίνεται ότι προκαλεί η παρουσία τους και οι τοποθετήσεις τους: μαζική φυγή κεφαλαίων. Υπενθυμίζεται ότι μόλις πριν λίγες μέρες διαβάζαμε στον Τύπο για τις διαδοχικές συναντήσεις εργασίας του κ. Τσίπρα με στελέχη των Bank of America, Merrill Lynch και στελέχη της Morgan Stanley προκειμένου να επιχειρηματολογήσει υπέρ των προοπτικών της Ελληνικής Οικονομίας. Μία εβδομάδα μετά γίναμε μάρτυρες τις μεγαλύτερης πτώσης των τιμών των ελληνικών τραπεζών… Η πολιτική αναξιοπιστία, η ανεπάρκεια και η κάθε είδους τραγελαφική πολιτική διαπραγμάτευση αντί της μεταρρυθμιστικής ζέσης και της επένδυσης στην ιδιωτική οικονομία ως πυλώνα ανάκαμψης της χώρας έχουν άμεσο, ευθύ και βαρύ αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία. Αλγεινή διαπίστωση, της οποίας είμαστε όλοι μάρτυρες, καθημερινά πια.
Μας παρηγορεί, βέβαια, ο υπ. Οικονομίας, κ. Τσακαλώτος, ότι η χώρα έχει το λεγόμενο «μαξιλάρι» για να καλύψει τις δανειακές της ανάγκες, το κεφαλαιακό δηλαδή απόθεμα που προέκυψε από την υπερφορολόγηση και τη δραματική περικοπή δαπανών σε παιδεία (χιλιάδες παιδιά εκτός νηπιακών σταθμών), υγεία (ελλείψεις σε προσωπικό, φάρμακα κ.λπ.), μη καταβολή συντάξεων κ.λπ. Εντούτοις, η δημιουργία αυτού του «μαξιλαριού» με τα ως άνω μέσα και περικοπές έχει «προ-κυκλικό» αποτέλεσμα (procyclicality), δηλαδή επιδεινώνει περαιτέρω την προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας, αλλά και την καθημερινότητα του πολίτη, αφετέρου δεν λύνει το βασικό πρόβλημα των αιτιών του υψηλού κόστους δανεισμού, αλλά ούτε και εγγυάται το αν και πότε η χώρα θα καταφέρει να δανειστεί με λογικούς όρους (και αν όχι τι θα μας συμβεί τότε…).
Κι ενώ στη ΔΕΘ και οι δύο πολιτικοί αρχηγοί αναφέρθηκαν στην ανάγκη να «μην φτάσουμε ποτέ ξανά στο ίδιο σημείο», μόνο ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε ως στόχο, εθνικής σημασίας, τη μείωση του κόστους δανεισμού της χώρας, ώστε να μπορούμε να δανειζόμαστε με λογικά επιτόκια όπως όλες οι υγιείς οικονομίες. Αντίθετα, ο Αλέξης Τσίπρας «υποσκάπτει» ο ίδιος και η Κυβέρνησή του την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας αποθαρρύνοντας οποιονδήποτε ξένο να επενδύσει τα χρήματά του σε αυτό το οικονομικό περιβάλλον.
Η χώρα κινδυνεύει να έχει τύχη ανάλογη με αυτή της Folli Follie, με τις κυβερνητικές επιλογές να οδηγούν την οικονομία σε αδιέξοδο. Πρέπει με κάθε τρόπο να αποτραπεί η επαπειλούμενη οικονομική ασφυξία, που αν τυχόν επέλθει, θα συνιστά εθνική μειοδοσία χειρότερη και από τις έως τώρα επιλογές στο Μακεδονικό.
Η Ελλάδα χρειάζεται στο τιμόνι της ισχυρή, αξιόπιστη, αποτελεσματική πολιτική ηγεσία στο «τιμόνι» της. Μόνη σοβαρή επιλογή, η ανανεωμένη Νέα Δημοκρατία και ο Κυρ. Μητσοτάκης.
Της Αθηνάς Σιαφαρίκα
* Η Αθηνά Σιαφαρίκα είναι δικηγόρος, μέλος του μητρώου στελεχών της ΝΔ
