Εχουν γραφτεί πολλά για τους αδικοχαμένους αυτούς ανθρώπους.
Εγώ σήμερα γράφω για μια ηρωίδα, άγνωστη στον πολύ κόσμο, αλλά πολύ γνωστή στην Κρήτη. Είναι η Μαίρη Πολυχρονίδη.
Ξέρουμε από παλιά περιπτώσεις αυτοθυσίας της γυναίκας για τον άνδρα της. Το κλασικό παράδειγμα είναι η "Αλκηστις" που πεθαίνει για να σωθεί ο αγαπημένος της. Όμως ο Ηρακλής μονομαχεί με τον θάνατο για να την επαναφέρει στη ζωή.
Άλλο παράδειγμα είναι η Παλλακίδα από την Όπερα του Πεκίνου "Αντίο Παλλακίδα μου". Η Παλλακίδα για να μην έχει ο άνδρας της την έγνοιά της στην αυριανή αποφασιστική μάχη με το να σκέφτεται τι θα γίνει αν νικηθεί και αυτή πέσει στα χέρια των εχθρών, αυτοκτονεί.
Δεν φανταζόμουνα ποτέ ότι η πανέμορφη Μαίρη Πολυχρονίδη θα συμπλήρωνε μια παραδειγματική τριάδα, μαζί με την Αλκηστη και την Παλλακίδα.
Η Μαίρη είχε γεννηθεί στην Ιεράπετρα πριν από 65 χρόνια. Ήταν ψηλή, μελαχρινή, με πράσινα μάτια. Όταν ήταν 18 χρόνων και τέλειωνε τις γυμνασιακές της σπουδές, γινόταν στα Χανιά ο Παγκρήτιος Διαγωνισμός Ομορφιάς. Οι φίλες της την προέτρεψαν να συμμετάσχει και οι δάσκαλοι γονείς της δεν την εμπόδισαν. Το αποτέλεσμα ήταν να βγει πρώτη και με διαφορά. Όλοι τότε έλεγαν ότι είναι η νέα Νταίζη Μαυράκη, η άλλη Κρητικοπούλα που είχε εκλεγεί "Σταρ Ελλάς" και στη συνέχεια "Μις Κόσμος" στο Μαϊάμι.
Τις προτάσεις που της έκαναν να ακολουθήσει καριέρα ηθοποιού ή μοντέλου τις απέρριπτε, λέγοντας ότι ήθελε να σπουδάσει μια επιστήμη, για να είναι χρήσιμη στο ευρύ κοινό.
Εδωσε εξετάσεις και πέτυχε στην Οδοντιατρική Σχολή Αθηνών. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της γνωρίστηκε με τον συμφοιτητή της, με καταγωγή από τα Τρίκαλα, Βασίλη Κούκλο. Όταν πήραν τα πτυχία τους, παντρεύτηκαν και απέκτησαν μία κόρη, η οποία στη συνέχεια τους χάρισε δύο εγγονάκια. Όμως ο σύζυγος αρρώστησε και καθηλώθηκε σε αναπηρικό καρότσι, με σοβαρά κινητικά προβλήματα. "Γι’ αυτό μετακόμισαν από την Αθήνα στο Μάτι για καλύτερα. Την ημέρα της φονικής πυρκαγιάς φιλοξενούσαν τα εγγονάκια τους 8 και 10 χρόνων.
Οταν η φωτιά πλησίαζε, η Μαίρη κατάλαβε τι θα συμβεί. Τύλιξε τα παιδιά με βρεγμένες πετσέτες και μέσα στο μεγάλο χαμό, τα έτρεξε στην παραλία, λέγοντάς τους να μην γυρίσουν πίσω, ό,τι κι αν γίνει. Τα εμπιστεύτηκε σε δυο κυρίες, στις οποίες έδωσε και το τηλέφωνο της κόρης της. Αυτή τρέχοντας γύρισε στο σπίτι της. Η φωτιά ήδη είχε φθάσει στις αυλές τους. Μπήκε μέσα και αγκάλιασε τον άντρα της στο κρεβάτι. Η Πυροσβεστική τούς βρήκε καμένους αγκαλιά.
Η γυναίκα αυτή γνώριζε ότι μπορούσε να σωθεί και ότι ο άνδρας της θα πέθαινε αναπόφευκτα. Αλλά ήξερε ότι δεν μπορούσε να τον αφήσει να πεθάνει μόνος του, αβοήθητος και εγκαταλελειμμένος. Ήξερε αυτό που δεν ξέρουν οι άλλοι ή κάνουν ότι δεν ξέρουν, ότι καμία κοινωνία δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς αγάπη και αλληλεγγύη.
Μερικοί θα θεωρήσουν παραλογισμό αυτό που έκανε αυτή η γυναίκα. Δεν υπάρχει όμως βαθύτερη πράξη άσκησης ελευθερίας από τη συνειδητή απόφαση κάποιου να αυτοκαταστραφεί και να ζήσει το Γένος του, γένος που μπορεί σε μια δεδομένη περίσταση να το εκπροσωπήσει και ένας μόνο άλλος άνθρωπος.
Οι Κινέζοι συνθέτουν το ιδεόγραμμα του Ρεν, της Κομφουκιακής αρετής της τέλειας ανθρωπιάς, από το ιδεόγραμμα 人 που σημαίνει άνθρωπος και το ιδεόγραμμα 二 που σημαίνει δύο. Ένα ανθρώπινο πλάσμα για να είναι ανθρώπινο, χρειάζεται να αγαπάει τουλάχιστον ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα, έστω και στη φαντασία του, αλλιώς δεν είναι ανθρώπινο.
Η Μαίρη, που ενήργησε έτσι και κάηκε ζωντανή, γνώριζε και κάτι άλλο. Ότι η βαθύτερη ανθρώπινη ανάγκη, η ιδιότητα που συγκροτεί τον Άνθρωπο, όσο παραμένει Άνθρωπος, είναι η Αξιοπρέπεια.
Η γυναίκα αυτή θα μπορούσε εύκολα να σωθεί μαζί με τα εγγονάκια της. Τότε όμως θα ακύρωνε το ηθικό περιεχόμενο της ζωής της.
Η ζωή της από κει και πέρα θα γινόταν μια διαρκής, όχι μια στιγμιαία, κόλαση.
Θα τη στοίχειωνε η σκέψη των τελευταίων στιγμών του άνδρα της, να πεθαίνει αβοήθητος και εγκαταλελειμμένος. Οι δικοί της θα της έλεγαν ίσως ότι καλά έκανε που έφυγε υπό τις περιστάσεις ή δεν θα της έλεγαν τίποτα. Εκείνη όμως θα αντίκριζε στα μάτια τους το βλέμμα του καμένου αβοήθητου συντρόφου της. Θα παρακαλούσε κάθε φορά να τελειώσει μια ώρα αρχύτερα μια ζωή που οι Ερινύες θα τη μετέτρεπαν σε διαρκή εφιάλτη.
Φαινομενικά παράλογη η επιλογή της, ήταν όμως η μόνη λογική.
Πιστεύω οι δικοί της να τη θυμούνται με περηφάνια.
* Από τον Μανώλη Φλουράκη, πρώην αντινομάρχη
