Πρόκειται για την πραγματικότητα (κατά την άποψή μου) πίσω από τις σχεδιαζόμενες ρυθμίσεις της συνένωσης Πανεπιστημίων και Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΤΕΙ). Σταδιακά τα προηγούμενα χρόνια τα ΤΕΙ ‘ανωτατοποιήθηκαν’ στα χαρτιά. Σήμερα ‘εξαφανίζονται’ και μετασχηματίζονται χωρίς καμία μεταβατική περίοδο ή αναδιοργάνωση σε Πανεπιστήμια: είτε δημιουργούνται Πανεπιστήμια από την αρχή (Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής) είτε απορροφούνται από τα υπάρχοντα κοντινά Πανεπιστήμια (Ιόνια νησιά, Ήπειρος, Θεσσαλία και έρχονται και άλλα).
Έχουμε ένα σημαντικό θέμα: σε καμιά χώρα του κόσμου πάνω από το 20% (συνήθως περίπου το 10%) των αποφοίτων των Λυκείων δεν κατευθύνεται στη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εμείς στέλναμε σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ το 80% των αποφοίτων (είναι γνωστές οι βαθμολογίες των εισακτέων σε κάποια Τμήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης). Δεν θέλεις παιδάκι μου να διαβάσεις, δεν έχεις κάποιο συγκεκριμένο στόχο, δεν με ενδιαφέρει μπες σε ένα τμήμα να πάρεις ένα πτυχίο. Τώρα, από θαύμα, όλοι θα παίρνουν ένα πανεπιστημιακό πτυχίο, θέλουν, δεν θέλουν. Χωρίς κατάλληλο και ικανό (σε αριθμό και προσόντα) προσωπικό (γεράζει το υπάρχον και δεν αντικαθίσταται, φυσικά δεν επιτρέπεται να δοθούν αρκετές νέες θέσεις αντικατάστασης των συνταξιούχων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, σε οικονομική κρίση είμαστε), χωρίς τις απαραίτητες υποδομές, χωρίς επαρκή χρηματοδότηση. Και θλίβομαι για αυτό. Όλοι έπρεπε να έχουμε προβληματιστεί, τουλάχιστον. Αλλά είναι περίοδος διακοπών, ποιος νοιάζεται!
Τα πολυτεχνεία (μέλη του ΤΕΕ) δεν επηρεάζονται. Δεν δημιουργούνται Τμήματα Μηχανικών 5ετούς φοίτησης στα πρώην ΤΕΙ. Δεν το επιτρέπει , ποιος δεν γνωρίζω. Τα παιδαγωγικά δεν επηρεάζονται, καθώς δεν είχαν αρκετά αντίστοιχα τμήματα στα ΤΕΙ. Η γεωπονική επιστήμη όμως θα ‘φάει τη φάπα’.
Ιδρύονται γεωπονικά τμήματα παντού. Να φανταστείτε ότι γεωπόνοι θα βγαίνουν από τη Λειβαδιά, τη Θήβα, τη Χαλκίδα, την Αμαλιάδα, την Καλαμάτα, το Μεσολόγγι, το Αγρίνιο, την Άρτα, και πάει λέγοντας αντίστοιχα και στη Βόρεια Ελλάδα. Κάποια στιγμή ακούστηκε: κάθε περιφέρεια και μια γεωπονική σχολή Πανεπιστημίου. Η σχολή έχει τμήματα. Πόσοι γεωπόνοι θα σπουδάζουν σε κάθε Τμήμα; Μήπως τελικά θα πάρουν πτυχίο αξίας «επιπέδου ΙΕΚ» μετά από 5 έτη σπουδών; Τι άλλο μπορεί να σημαίνει το κάθε πόλη και γεωπονικό Τμήμα; Χρειαζόμαστε τόσους και τόσο πολύ μορφωμένους ανθρώπους για να γίνουν εργάτες ή τεχνίτες ή αγρότες ή κτηνοτρόφοι;
Πέραν λοιπόν από όλα αυτά τα Τμήματα, ιδρύονται και Ινστιτούτα για δημιουργία γνώσης, για επιμόρφωση των ενδιαφερόμενων, τα πάντα όλα. Θα έχουμε ανθρώπους να ενδιαφερθούν για όλα αυτά; Θα έχουμε υποστήριξη για τη στελέχωση και ανάπτυξη (χρηματοδότηση) τέτοιων και όλων των ανωτέρω δομών; Όχι βέβαια, δεν μας επιτρέπουν οι αδελφοί μας Ευρωπαίοι. Και ποιος λογικός άνθρωπος θα έδινε δεκάδες χιλιάδες ευρώ για να βγάλει έναν ακόμα πτυχιούχο που δεν τον χρειάζεται; Γιατί κάθε πτυχιούχος έχει κοστίσει μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ στο κράτος και αντίστοιχα ποσά στην οικογένεια. Και, παράλληλα, δεν είναι δημιουργικός αυτά τα χρόνια. Και, δυστυχώς, δεν έχει προετοιμαστεί για να καλύψει τις ουσιαστικές ανάγκες της χώρας τα επόμενα χρόνια. Τι να τους κάνουμε 3000 γεωπόνους ανά έτος τα επόμενα χρόνια; Θα έχουμε τόσους αγρότες που θα μπορούν να συνεργαστούν με γεωπόνους; Μην με παρεξηγείτε, θα έπρεπε να έχουμε αρκετούς αγρότες (όχι πολλούς) και θα έπρεπε να επιμορφωθούν ικανοποιητικά και να υποστηρίζονται από τους κατάλληλα εκπαιδευμένους γεωπόνους και λοιπούς επιστήμονες, αλλά θα είναι άπειροι (όχι σε πείρα, αλλά σε αριθμό) οι γεωπόνοι. Τι προσδοκούμε ως κοινωνία; Τι να πω στους φοιτητές μου; Γιατί να προσπαθήσουν; Μήπως γίνουν μορφωμένοι αγρότες ή εργάτες; Ποια όνειρά τους (και των γονιών τους) να υποστηρίξω; Γι’ αυτό αισθάνομαι λύπη και πικρία.
Όλοι οι λογικοί άνθρωποι θεωρώ ότι θα συμφωνήσουν (αν δεν το βλέπουν σε ατομικό επίπεδο) με την παρακάτω γνώμη μου. Η Ελλάδα χρειάζεται λίγα Πανεπιστημιακά Τμήματα, πολλές δομές σωστής και ολοκληρωμένης επιμόρφωσης με διετείς σπουδές στα αντικείμενα που θέλει ο απόφοιτος Λυκείου και επίσης εξειδικευμένες δομές επιμόρφωσης σύντομης διάρκειας των άμεσα ενδιαφερόμενων σε ξεκάθαρα αντικείμενα που θα κάνουν τη ζωή των επαγγελματιών καλύτερη και ευκολότερη. Αλλά, τι να κάνουμε, όλοι μας θέλουμε τα παιδιά μας να πάρουν ένα πτυχίο, και ας είναι αυτό σαν χαρτί για όλες τις χρήσεις …, αλλά τι χαρτί; Χαρτί που μας κόστισε πάρα πολύ.
* Γράφει ο Γ. Νάνος, καθηγητής Δενδροκομίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
