Ο εκπληκτικός διάλογος του Κυρίου μας με την Σαμαρείτιδα που ακούσαμε την περασμένη Κυριακή στους Ναούς, ανοίγει το περιβόητο αλλά και ακατανόητο ζήτημα του προορισμού. Η Σαμαρείτιδα ήλθε στο φρέαρ του Ιακώβ για να πάρει νερό, χωρίς να ξέρει ότι εκεί θα βρει τον Σωτήρα του κόσμου. Ζήτησε ύδωρ φυσικό και βρήκε Ουράνια Βασιλεία. Λέει ο Λόγος του Θεού «ὃν θέλει ἐλεεῖ, ὃν δὲ θέλει σκληρύνει». Θέλησε ο Θεός να την ελεήσει· και γι’ αυτό Οικονόμησε ώστε την ώρα που ήταν ο Χριστός εκεί, να έλθει και εκείνη να πάρει νερό ώστε να πιστεύσει και να σωθεί!!!. Προόρισε ο Θεός απ’ αιώνος την σωτηρία της, την κάλεσε δια της διδασκαλίας Του, την κατέστησε Αγία δια της Πίστεως και της Μετανοίας της, και την δόξασε ως Αγία Φωτεινή δια του Μαρτυρίου!!!
Εκείνον μεν τον οποίο ο Θεός Θέλει, Ελεεί· αλλά Θέλει να Ελεήσει τον άξιο ελέους Του!!! Εκείνον όμως που θέλει να σκληρύνει, το Κάνει διότι ο άνθρωπος αυτός παρουσιάζει σκληρή γνώμη και καρδιά!!! Κατασκευάζει σκεύη τίμια εκείνους των οποίων η διάθεση είναι τίμια, και σκεύη άτιμα εκείνους οι οποίοι έχουν κλίση σε ατιμίες· Προορίζει, ναι, και Προσκαλεί και Δικαιώνει και Δοξάζει, αλλά εκείνους τους οποίους προγνώρισε άξιους. Ο Θεός θέλησε να σώσει την Σαμαρείτιδα· αλλά θέλησε επειδή ήταν άξια σωτηρίας λόγω της αγαθής της προαίρεσης! Να το δούμε; Όταν εκείνη κατάλαβε ότι ήταν Ιουδαίος αυτός που της ζητά νερό, αν είχε κακή καρδιά, θα αρνούνταν να Του δώσει, ίσως μιλούσε και απρεπώς, ίσως Τον περιφρονούσε παντελώς και να έφευγε!!! Εκείνη όμως ελεύθερη από ισχυρογνωμοσύνη, συνετή και φρόνιμος, θαύμασε πως αυτός Ιουδαίος της ζητά νερό, και έπειτα κάθεται και συνομιλεί μαζί Του ως συμπατριώτες. Τον ακούει προσεκτικά. Όταν άκουσε ότι ο Κύριος έχει ύδωρ ζών, και αυτός που πίνει από αυτό δεν διψά ποτέ στον αιώνα, δεν ταράζεται καθόλου, δεν αμφιβάλει, δεν απιστεί, ούτε τα θεωρεί παραμύθια, αλλά αμέσως πιστεύει, πείθεται και λέει: «Δώσμου Κύριε από αυτό το ύδωρ ώστε να μη διψώ ούτε να έρχομαι εδώ για να αντλώ» κάτι που δηλώνει την απλότητα της καρδίας της. Όταν Τον άκουσε να Την ελέγχει για τα απόκρυφα έργα της, δεν νευρίασε, δεν ταράχθηκε, ομολόγησε και βεβαίωσε τα λεγόμενα του Χριστού. Αυτό δείχνει την ταπεινοφροσύνη και την πραότητα της αγίας γυναικός!!! Εκείνη ήξερε περί του Μεσσίου κάτι που αποδεικνύει ότι διαβάζει την Αγία Γραφή και ζει με την ελπίδα της σωτηρίας από τον Ιησού Χριστό. Έδειξε τόση προθυμία και ζήλο, ώστε όταν άκουσε την διδασκαλία του Σωτήρος Χριστού αμέσως εγκατέλειψε την υδρία της και έτρεξε στην πόλη να κηρύξει το όνομα του Ιησού Χριστού στους συμπολίτες της!!! Πόσες αρετές εμφάνισε η Σαμαρείτιδα; Είχε φρόνηση, απλότητα, ακακία, ταπεινοφροσύνη, πραότητα, μελέτη της θείας Γραφής, ελπίδα στον Χριστό, ζήλο, αγάπη εις τον πλησίον αυτής. Για την αρετή της λοιπόν, και την αγαθή της προαίρεση, την αξίωσε ο Θεός των πλουσίων Του δωρεών!!! Λέει ο Λόγος του Θεού: «ὁ Θεὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν»… Ο Θεός έδωσε στην Σαμαρείτιδα καί την αγαθή θέληση καί τα καλά έργα. Αν λοιπόν ο Θεός και την θέληση Έδωσε, και την κατόρθωση της αρετής Ενεργεί, τότε γιατί μας λέει «εἰ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τὴν αιώνιον ζωήν, τήρησον τὰς ἐντολάς.». Αν Κύριε Εσύ μας Δίδεις και την θέληση και τη δύναμη καί το αποτέλεσμα, τότε πού η δική μας συμμετοχή, πού η δική μας θέληση; Η θέλησή μας, η θέληση του ανθρώπου στο αγαθό, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η μικρή-μικρή ελάχιστη διάθεση που μπορούμε να δείξουμε, η οποία από μόνη της δεν είναι αρκετή προς εκπλήρωση του καλού. Αυτή – μας λένε οι Άγιοι Πατέρες – η ελάχιστη καλή μας διάθεση ομοιάζει με τα λεπτότατα μικρά φυτά των πρώτων ημερών, όταν ίσα-ίσα αρχίζουν να αναδύονται στην επιφάνεια της άνυδρου γης!!! Καθώς μάλιστα αυτά, αν δεν πέσει η βροχή ώστε να ποτίσει το χώμα γύρω τους αμέσως ξηραίνονται, έτσι και η δική μας μικρή-μικρή ελάχιστη διάθεση της θελήσεώς μας, εάν δεν έλθει η Χάρις του Θεού να την ενδυναμώσει, αμέσως φθείρεται και σβήνει! Βλέπει ο Θεός σε εμάς την μικρή-μικρή κλίση στο αγαθό, με την άπειρη φιλανθρωπία Του, την Λογίζει! την Θεωρεί! ως πλήρη, ολόκληρη και τελεία θέλησή μας, και αμέσως εξαποστέλει την Χάριν Του, η οποία αυτή την αδύναμη, ανεπαίσθητη, μικρή-μικρή διάθεση και κλίση μας, την καθιστά θέληση ισχυρή, θέληση ικανή προς πράξη της αρετής!!!! Να πώς εμείς θέλουμε, πόσο εμείς θέλουμε, και πώς Ενεργεί ο Θεός και πόσο Θέλει ο Θεός!!! Πώς ενεργεί σε εμάς καί το Θέλειν το δικό Του καί το Ενεργείν το δικό Του!!! Κατανοούμε άραγε τι Θεό έχουμε; Απεναντίας, όταν ο Θεός Βλέπει στην καρδιά μας κακή διάθεση, τότε αφαιρεί την βοήθεια της Χάριτος από εμάς!!! Και τότε η καρδία μας εξαγριώνεται, και αντί να βλαστάνει αρετές καλοσύνη, στοργικότητα προς τον πλησίον, βλαστάνει αγκάθια, τριβόλια, κακίες, ζήλειες, φθόνους, μίση, έργα σκληρά και άστοργα!!!
Σαφώς προγνωρίζει ο Θεός όσα θα πράξει ο άνθρωπος. Έρχεται ο γιατρός πάνω στην κλίνη του ασθενούς, περιεργάζεται ακριβώς την ασθένειά του, και αν δει σημεία υγείας προγνωρίζει και προλέγει ότι θα ζήσει, αν δει σημεία σήψης, προγνωρίζει και λέει δεν έχει μέρες· έτσι και ο Θεός επισκέπτεται την καρδία του κάθε ανθρώπου και αν μεν βρει μέσα της αγαθή προαίρεση, αγαθή διάθεση, προγνωρίζει έργα θεάρεστα, αν όμως δει διάθεση πονηρίας, κακίας, προγνωρίζει και έργα ανάλογα. Όπως ο γιατρός όταν προγνωρίζει την έκβαση μίας ασθενείας τότε προορίζει και λέει «σε λίγες μέρες θα γίνει καλά…. θα ζήσει» ή «δεν θα ζήσει πολλές μέρες ακόμα», έτσι και ο Θεός βλέποντας την διάθεση και την μικρή-μικρή θέληση του ανθρώπου, τον προορίζει είτε για τον Βασιλεία Του είτε για την Κόλαση!!! Ο γιατρός δεν μπορεί να εμποδίσει τις μεταβολές της ανθρωπίνης φύσεως, ούτε να προορίσει τον θάνατο του ασθενούς, όμως μπορεί να μετέλθει φάρμακα και βότανα μέχρις εσχάτης αναπνοής του ασθενούς, έτσι και ο Θεός μετέρχεται έως τελευταίας αναπνοής του αμαρτωλού, κάθε τρόπο προς διόρθωση και μετάνοια αυτού!!! Ανεξιχνίαστος και ακατανόητος ο προορισμός του Θεού για τον άνθρωπο, και η θέληση του ανθρώπου μεταβαλλόμενη ελευθέρως από την αρετή στην κακία και από την κακία στην αρετή! Μπορούμε να καλλιεργούμε την θέλησή μας, την κλίση μας, την προαίρεσή μας προς το καλό αν θέλουμε! Η Σαμαρείτιδα προσέφερε την αγαθή της προαίρεση στον Χριστό και Εκείνος την κατέστησε Αγία & Ισαπόστολο…. Εμείς άραγε; Που προσφέρουμε την αγαθή μας προαίρεση;την μικρή-μικρή θέλησή μας;
