Πολλά χρόνια πριν κάπου στην επαρχιακή Ελλάδα έμαθα και γνώρισα έναν ανώτερο Δικαστή, και ικανό νομικό, που έφτασε και σε ανώτατη θέση. Υπήρξε υπερβολικά αυστηρός στις ποινικές δίκες και αιφνιδίαζε με τις αποφάσεις του στις πολιτικές. Συνέβη να τεκμηριώσω, όσα θα περιγράψω.
Αν αποφάσισα να γράψω για τον άνθρωπο αυτόν, είναι επειδή το σύνολο των συναδέλφων του – και γνωστοί μου μεταξύ τους – θεωρούσαν τον συνάδελφό τους ικανό νομομαθή και πρόσωπο αξιοσέβαστο. Τη μεγάλη του αυστηρότητα στις επιβαλλόμενες ποινές και την καθολική του άρνηση αναγνώρισης ελαφρυντικών για κατηγορουμένους την απέδιδαν στο αίσθημα δικαίου που τον διακατείχε και στην θρησκευτικότητά του. Συνέβαινε ο συγκεκριμένος Δικαστής να έχει και πνευματικό πατέρα στις μονές των Μετεώρων.
Προσωπικά σέβομαι την πίστη οποιουδήποτε, αλλά έχω σοβαρό αντίλογο ως προς το ότι ένας παράγων απονομής δικαιοσύνης χρειάζεται την εξ ύψους βοήθεια για να την απονείμει. Θίγεται δε και η νοημοσύνη μου, όταν συμβαίνει να έχω γνωρίσει καλά στην καθημερινότητά μου σταυροκοπούμενο χριστιανό, που έχει αποστασιοποιηθεί από την ηθική στάση ζωής και την φυσιολογική ιεράρχηση ανθρώπινων αξιών. Η αναζήτηση θείας βοήθειας πολλών δικαστών στην Ελλάδα εξηγεί εν μέρει και την ανέκαθεν επιρροή της Εκκλησίας στον χώρο της Δικαιοσύνης. Κάτι που ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει. Πολλοί δικηγόροι της Αθήνας λ.χ. έχουν γνωρίσει προ δεκαπενταετίας περίπου νυχθημερόν περιφερόμενο σχεδόν καθημερινά ιερωμένο της αρχιεπισκοπής, η δραστηριότητα του οποίου αποκαλύφθηκε τις γνωστές μέρες του λεγόμενου παραδικαστικού κυκλώματος. Μια πολύ βρώμικη ιστορία που κατέληξε σε μεγάλες ποινές αλλά και εξοστρακισμό από το Δικαστικό σώμα αρκετών Δικαστών. Επ’ αυτού δεν θα μακρηγορήσω, επειδή το θέμα μου είναι ο παραπάνω Δικαστής.
Δεν πέρασαν πάρα πολλά χρόνια που ο συγκεκριμένος άνθρωπος συνέγραψε 400 σελίδες υβριστικών προτάσεων παραπεμπτικό βούλευμα εναντίον 30 αθώων ανθρώπων. Συνέβη αρκετοί από αυτούς να είναι καλοί μου φίλοι, και για τους περισσότερους γνώριζα από χρόνια το ήθος, την εντιμότητα και το καλό τους όνομά στην κοινωνία. Έτσι, όταν διάβασα ότι όλοι τους παραπέμπονταν για ανύπαρκτα κακουργήματα που εξαιτίας του γνωσιολογικού μου επιπέδου και του γνωστικού μου αντικειμένου ήμουν σε θέση να αξιολογήσω καλά, αισθάνθηκα έκπληξη και απορία μαζί. Η έκπληξή μου ήταν για την καθύβριση των κατά των γνωστό συγγραφέα ενόχων ανύπαρκτων εγκλημάτων. Ας σημειωθεί μάλιστα ότι για πέντε από αυτούς αν καταδικάζονταν, μπορούσε να επιβληθεί ποινή ισόβιας κάθειρξης. Φυσιολογικά, αν ένας ή περισσότεροι δικαστές κρίνουν κάποιον ένοχο υποχρεούνται να σέβονται την προσωπικότητά του. Πολύ περισσότερο, επειδή κάθε κατηγορούμενος μέχρι την αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση θεωρείται αθώος. Και επειδή έργο του Δικαστού είναι η κρίση για την αθωότητα ή ενοχή, και όχι το πεζοδρομιακό υβρεολόγιο. Μου δόθηκε και διάβασα την ..συγγραφή του συγκεκριμένου Δικαστή. Αισθάνθηκα την ανάγκη κάποια στιγμή να μάθω για τον άνθρωπο. Αργότερα έμαθα, και όσα έμαθα αισθάνθηκα την ανάγκη να τα επικοινωνήσω με τη στήλη μου για δύο λόγους. Ο κυριότερος είναι ότι στην Ελλάδα έχει μπερδευτεί η εντιμότητα με την ανεντιμότητα, επειδή θάλλει η επιπόλαιη κρίση και η άκριτη αποδοχή μυθολογικών και ανύπαρκτων καταστάσεων. Υψηλής νοημοσύνης και ήθους άνθρωποι πεζοδρομιακά δυσφημούνται, και ανάξιες λόγου προσωπικότητες υμνούνται. Ο εξίσου σοβαρός και επόμενος λόγος, είναι πως το Σώμα των Δικαστών είναι αντανάκλαση της Κοινωνίας, και το ήθος που είναι υπέρτατη αξία για τον άνθρωπο αποτελεί το Α και το Ω της θετικής ή αρνητικής αποτίμησής του. Είμαι υποχρεωμένος να δεχτώ, ότι τα ποσοστά εντιμότητας και ανεντιμότητας είτε των απλών ανθρώπων, είτε όσων συμμετέχουν σε θέσεις εξουσίας (και η δικαιοσύνη αποτελεί θεμελιώδη εξουσιαστικό πόλο του Κράτους) κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα. Η ειδική επιστημονική κατάρτιση των Δικαστών από μόνη της δεν σημαίνει και ηθικό πλεονέκτημα. Όπως συμβαίνει και στην πολιτική, παρότι αφελώς κάποιοι άλλα πιστεύουν.
Επιστρέφω στο θέμα. Οι καθυβρισθέντες από τον παραπάνω αξ. Δικαστή κατηγορούμενοι, απηλλάγησαν στο σύνολό τους από το Δικαστήριο και στη συνέχεια από τον Άρειο Πάγο. Στο Εφετείο μάλιστα δεν δίστασε να συμμετέχει και ο υβριστής των κατηγορουμένων, ο οποίος φυσικά και μειοψήφισε. Ιδού όμως η συνέχεια για τον φορέα των ύβρεων. Πριν πολλά χρόνια λοιπόν ο εν λόγω Δικαστής είχε μια πολύ πλούσια και γηραιά θεία, της οποίας ήταν κληρονόμος και μάλλον ο μοναδικός. Η γηραιά κυρία ήταν ιδιοκτήτρια ενός ισόγειου και μεγάλου καταστήματος, όπου δύο βιοπαλαιστές λειτουργούσαν εστιατόριο.
Το ακίνητο ήταν ιδανικό για την ανέγερση μεγάρου με καταστήματα, αλλά η ιδιοκτήτριά του δεν ήθελε να εξώσει τους δύο βιοπαλαιστές, που τους ήξερε από πολλά χρόνια. Τι σκέφτηκε λοιπόν ο ανεψιός; Βρήκε εργολάβο μηχανικό, που ενδιαφέρονταν για ανέγερση οικοδομής με αντιπαροχή. Έλα όμως που υπήρχε στη μέση η θεία. Ανεψιός λοιπόν και εργολάβος προσπάθησαν να την πείσουν, ότι το εστιατόριο έπρεπε να κατεδαφιστεί σαν ετοιμόρροπο. Η θεία δεν πείστηκε. Έπρεπε να βρεθεί ένας πραγματογνώμονας. Σαν τέτοιον παρουσίασαν στη θεία τον Πρόεδρο των μηχανικών. Στη συνάντηση ο ανεψιός, με ..υψηλόφρονα διάθεση και το κύρος του Δικαστή απευθυνόμενος στον Πρόεδρο του λέει:
- «Αγαπητέ κύριε, δεν θέλω με τίποτα να δυσαρεστηθεί η θεία μου. Σέβομαι την επιθυμία της να παραμείνει το εστιατόριο γι’ αυτό και σας φέραμε μπροστά της για να πείτε τη γνώμη σας».
Ο καταλλήλως ενημερωθείς και εκλιπών (όπως και η θεία) Πρόεδρος απάντησε με στόμφο:
- «Βεβαίως βεβαίως κύριε Πρόεδρε, το κτίσμα είναι ετοιμόρροπο και πρέπει να κατεδαφιστεί». Επιμένει ο ανεψιός:
- «Κύριε Πρόεδρε των Μηχανικών, έχετε ελέγξει καλά το κτίσμα; Σας το ρωτώ γιατί δεν θα ήθελα με τίποτα να μείνουν στο δρόμο οι κύριοι που έχουν το εστιατόριο».
- «Δεν έχω καμιά αμφιβολία περί αυτού αξ. Κύριε Δικαστά».
Η τελευταία ερώτηση του ανεψιού ήταν η ακόλουθη:
- «Εάν τυχόν πέσει το κτίσμα η θεία μου θα έχει κάποια ευθύνη;»
- «Βεβαίως κι έχει κύριε Πρόεδρο και κινδυνεύει να πάει φυλακή καθώς και να πληρώσει μεγάλες αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων».
Κάπου εκεί έληξε η συζήτηση. Σε πολύ λίγο καιρό μπήκαν οι μπουλντόζες. Εδώ και πολλά χρόνια βλέπει κανένας στη θέση του παλιού εστιατορίου ένα τεράστιο Μέγαρο με τεράστια καταστήματα στο ισόγειο…
Η ζωή με δίδαξε ότι ένας Δικαστής πρέπει πρώτα απ’ όλα να είναι καλός άνθρωπος. Αν δεν είναι, και συμβαίνει να είναι καλός νομικός, ο άνθρωπος αυτός είναι επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη και την κοινωνική ασφάλεια. Δεν καταξιώνεται κοινωνικά με τα σταυροκοπήματα στα μοναστήρια. Το ήθος δεν είναι θρησκευτικό προϊόν. Αυτός που ξέρει το Νόμο αλλά δεν τον τηρεί μου θυμίζει κάποιον που οργώνει τη γη, αλλά δεν τη σπέρνει._
