Δεν εννοούμε να χρησιμοποιήσει τα όπλα για να υπερασπιστεί τον εαυτό της ή να πραγματοποιήσει μια εξωτερική επέμβαση όπως αυτές στις οποίες πρωταγωνιστούν η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ή στο προσεχές μέλλον και η Κίνα. Τι θα κάνει όμως η ΕΕ απέναντι σε μια κρίση ασφαλείας του ίδιου μεγέθους με τη χρηματοπιστωτική κρίση που απείλησε την επιβίωση πολλών οικονομιών και υπονόμευσε την αξιοπιστία του ευρώ;
Μέχρι τώρα, όλοι οι Ευρωπαίοι έχουμε εμπιστευθεί το ΝΑΤΟ για την ασφάλεια και την άμυνά μας. Όπως μας λένε και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, πρόκειται για την πιο επιτυχημένη συμμαχία της ιστορίας, αφού κέρδισε έναν πόλεμο, τον Ψυχρό, χωρίς να ρίξει ούτε μια σφαίρα. Τρεις σχεδόν δεκαετίες μετά το γεγονός αυτό, όμως, υπάρχει στον Λευκό Οίκο ένα πρόσωπο που έχει δώσει τόσα δείγματα δυσπιστίας απέναντι στον ρόλο της Συμμαχίας, ώστε δικαιούμαστε κι εμείς να δυσπιστούμε απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες την ώρα της κρίσης.
Ο Ντόναλντ Τραμπ βάσισε μεταξύ άλλων την εκστρατεία του στον ισχυρισμό ότι το ΝΑΤΟ είναι μια ξεπερασμένη συμμαχία και οι Ευρωπαίοι πρέπει να πληρώνουν οι ίδιοι για την ασφάλειά τους. Στη συνέχεια άλλαξε γνώμη και οι στρατιωτικοί του σύμβουλοι τον έπεισαν ότι πρέπει να επικυρώσει το άρθρο 5 της Ατλαντικής Συμμαχίας, που υποχρεώνει όλα τα μέλη να υπερασπιστούν ένα μέλος που θα δεχθεί επίθεση. Η αξιοπιστία του όμως είναι τόσο χαμηλή, που η Ανγκελα Μέρκελ δήλωσε τον περασμένο Μάιο ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους.
Οι κίνδυνοι συσσωρεύονται και αυξάνονται: τρομοκρατία, υβριδικοί πόλεμοι (που περιλαμβάνουν τις ψηφιακές επιθέσεις και τα fake news), προσφυγική κρίση. Στην ένταση με τη Ρωσία προστίθεται τώρα η επίθεση του Ερντογάν εναντίον των Κούρδων στη Συρία. Δύο σύμμαχοι διχάζονται σε έναν πόλεμο, ενώ το Κρεμλίνο παρακολουθεί αυτάρεσκα την προοπτική ρήξης του ΝΑΤΟ στη μεσανατολική του πτέρυγα.
Η Συμμαχία δεν ξέρει πώς να αντιμετωπίσει αυτό το μπέρδεμα. Το τελευταίο Στρατηγικό της Σχέδιο χρονολογείται από το 2010 και κανείς δεν σκέπτεται να το αντικαταστήσει με κάποιο άλλο. Αυτή η "κοινότητα αξιών που βασίζεται στις αρχές της ατομικής ελευθερίας, της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου» δύσκολα πάντως μπορεί να περιλαμβάνει την αυταρχική Τουρκία του Ερντογάν.
Δεν είναι περίεργο λοιπόν που τα μέλη της ΕΕ αυξάνουν τους αμυντικούς τους προϋπολογισμούς, επανεξετάζουν τη στρατιωτική θητεία, εξετάζουν νέες στρατηγικές ή φέρνουν ξανά στην επιφάνεια ένα σχέδιο που κρύβεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας, την «Ωραία Κοιμωμένη» όπως την αποκαλούν οι ειδικοί, και προβλέπει μια μόνιμη δομή στρατιωτικής συνεργασίας. Μετά τις μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση του ευρώ ήρθε η ώρα για τη συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού Πενταγώνου, το οποίο θα μετατρέψει την ΕΕ σε παγκόσμιο πρωταγωνιστή και θα εγγυάται την ασφάλεια των Ευρωπαίων.
Από τον Λουίς Μπασέτς
(*) Ο Λουίς Μπασέτς είναι αρθρογράφος της El Pais
(Πηγή: El Pais)
