με το σκεπτικό ότι δεν μπορούν όλοι οι μαθητές να αντεπεξέλθουν στα έξοδα, οπότε αυτοί που μένουν πίσω αισθάνονται άσχημα. Να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Παιδείας συνεχίζει να επιτρέπει εκδρομές στο εξωτερικό σε πάρα πολλές ακόμα περιπτώσεις με μέγιστη διάρκεια επτά ημέρες.
Να υποθέσουμε ότι το Υπουργείο έχει καλή πρόθεση για τον περιορισμό -και αυτόν υπό προϋποθέσεις- των εκδρομών στο εξωτερικό, όμως το σκεπτικό με το οποίο οδηγήθηκε στην απόφαση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει αφετηρία για ορισμένες σκέψεις, όπως τι γίνεται στην περίπτωση που κάποιοι γονείς δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε την εκδρομή του παιδιού τους εντός της Ελλάδας; Εκείνα τα παιδιά δεν αισθάνονται άσχημα στην περίπτωση αυτή; Γνωρίζει το Υπουργείο ότι μια εκδρομή π.χ .σε κάποιο ελληνικό νησί όπως η Ρόδος ή η Κρήτη πολλές φορές στοιχίζει ακριβότερα από μια εκδρομή ίδιων ή και περισσότερων ημερών π.χ. στη Βουδαπέστη ή στην Πράγα; Οπότε τι πρέπει να γίνει;
Με βάση το σκεπτικό του Υπουργείου και στο πλαίσιο της ισότητας των ευκαιριών θα πρέπει να απαγορέψουμε γενικώς όλες τις εκδρομές στερώντας τη δυνατότητα για εκδρομή και από τα υπόλοιπα παιδιά που μπορούν και θέλουν να πάνε. Προσωπικά θα πρότεινα να αναζητήσουμε κάποιους τρόπους-πόρους για την ενίσχυση - χρηματοδότηση των οικονομικά ασθενέστερων μαθητών και γενικά για τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης όλων των ελληνικών νοικοκυριών.
Αλλά για πάμε να δούμε τι μας κρύβουν όλες οι κυβερνήσεις για τις εκπαιδευτικές εκδρομές. Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που έχει ψηφιστεί και εφαρμόζεται από όλες τις κυβερνήσεις (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ) οι καθηγητές συνοδοί και ο αρχηγός της εκπαιδευτικής εκδρομής είναι υπεύθυνος να ελέγξει αν οι χώροι που θα γίνει η επίσκεψη είναι πιστοποιημένοι, αν διαθέτουν τις σχετικές άδειες λειτουργίας και τις κατάλληλες προδιαγραφές τόσο για τις εγκαταστάσεις όσο και για τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Επιπλέον ορίζεται ότι οι μετακινήσεις των μαθητών μπορούν να γίνουν με όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς με την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι όροι ασφαλείας για το καθένα από αυτά. Δηλαδή το Υπουργείο Παιδείας στην πραγματικότητα μεταθέτει στους καθηγητές την ευθύνη για ελέγχους που κανονικά έπρεπε να κάνει το κράτος και για τους οποίους υπεύθυνη είναι η πολιτεία. Με αυτό το νομικό πλαίσιο ο εκτεθειμένος στο νόμο, εφόσον συμβεί κάτι, είναι ο εργαζόμενος. Ταυτόχρονα εκτεθειμένα στην ανεπάρκεια του κράτους είναι και τα παιδιά μας.
Οι συνοδοί καθηγητές αλλά και οι μαθητές εξαιτίας της ανικανότητας όλων των κυβερνήσεων να έχουν τον έλεγχο στην Ελληνική επικράτεια είναι εδώ και δεκαετίες συμμέτοχοι σε μια ρωσική ρουλέτα, που αν κάτι πάει στραβά, κινδυνεύουν να μπλέξουν πολύ άσχημα και να καταστρέψουν ακόμα και την ίδια τη ζωή τους. Το Υπουργείο Παιδείας με το τελευταίο επικαιροποιημένο ΦΕΚ 681/06-03-2017 παραδέχεται στο άρθρο 11 παρ. 6 και 11 ότι επειδή το κράτος είναι ανίκανο να ελέγξει τη νομιμότητα στην επικράτεια του μεταθέτει τις ευθύνες και τον έλεγχο στους καθηγητές. Το τραγικό είναι ότι αυτή την πρακτική δεν την εφαρμόζει μόνο στους δημόσιους υπαλλήλους αλλά και σε όλους τους πολίτες.
Αντί το Υπουργείο να ανησυχεί και να μεριμνά για το πώς θα φροντίσει να δημιουργήσει πιο ασφαλείς συνθήκες ώστε να μην κινδυνεύουν οι μαθητές στις εκδρομές, από την ανικανότητα του ίδιου του Κράτους και των πολιτικών να εγγυηθούν τα αυτονόητα μέσα στην επικράτεια του αντί το Υπουργείο να ελέγξει την ποιότητα των προτεινόμενων προγραμμάτων μεταθέτει αλλού το πρόβλημα απαγορεύοντας τις εκδρομές στο εξωτερικό στο πλαίσιο των προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων.
Ας αναρωτηθούμε όμως όλοι, που είναι πιο ασφαλείς οι μαθητές στην πραγματικότητα; Σε ποια χώρα τα παιδιά θα περπατάνε χωρίς φόβο και με ασφάλεια από διαβάσεις πεζών, βλέποντας τα αυτοκίνητα να κοκαλώνουν για να τα δώσουν προτεραιότητα, σε ποια χώρα θα τηρούνται οι κανόνες κοινής ησυχίας, προτεραιότητας κ.λπ. χωρίς να χρειάζεται κανείς να μαλώνει για τα αυτονόητα, σε ποια χώρα θα μπορούν να διασκεδάσουν άνετα χωρίς να χρειάζεται να εισπνεύσουν το ντουμάνι καπνού του διπλανού τους, σε ποια χώρα τα παιδιά δεν θα τα σερβίρουν αλκοόλ γιατί είναι ανήλικα, σε ποια χώρα θα μπορούν να δειπνήσουν με ασφάλεια και όχι να κινδυνεύουν από τροφική δηλητηρίαση επειδή πήγανε συστημένα σε «καλό και φτηνό” εστιατόριο, σε ποια χώρα δεν χρειάζεται να ελέγξει ο συνοδός καθηγητής αν το μαγαζί διασκέδασης ή εστίασης έχει άδεια κανονικής λειτουργίας και εξόδους κινδύνου, γιατί αυτό είναι δουλειά των αστυνομικών αρχών του επίσημου κράτους; Φαντάζεστε ότι η χώρα αυτή είναι η Ελλάδα; Ή μήπως τελικά οι μαθητές και οι καθηγητές είναι πιο ασφαλείς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και όχι στην Ελλάδα οπότε οι εκπαιδευτικές εκδρομές θα πρέπει να απαγορευθούν πρώτα στην Ελλάδα;
Αυτό που ίσως θα πρέπει να μας προβληματίσει περισσότερο, πέρα από το θέμα της δύσκολης οικονομικής κατάστασης των ελληνικών νοικοκυριών και της ασφάλειας και επαρκούς προστασίας των μαθητών και καθηγητών, είναι το περιεχόμενο των εκπαιδευτικών εκδρομών, αν ο τρόπος που διενεργούνται είναι μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αν στοχεύουν στην ψυχαγωγία με την έννοια της αγωγής της ψυχής ή απλά στη διασκέδαση, αν δίνονται από το Υπουργείο κάποια προτεινόμενα ενδεικτικά προγράμματα εκδρομών στα σχολεία ώστε να υπάρχει κάποιο πρότυπο για να συμβουλευτούν οι καθηγητές που θα διοργανώσουν την εκδρομή ή αν απλά ψάχνουμε για αποδιοπομπαίους τράγους.
Tου Στέλιου Ορφανάκη
* Ο κ. Στέλιος Ορφανάκης είναι καθηγητής (M.Sc) Φυσικών και Θετικών Επιστημών στη Δημόσια Εκπαίδευση, έχει εξειδικευθεί στην Τραπεζική Διοίκηση και σε Παράγωγα Προϊόντα, έχει εργαστεί και ως επενδυτικός σύμβουλος στην Ιδιωτική Τραπεζική (Alpha Private Bank – Όμιλος ALPHA BANK)
