Στη συνέχεια μικρή ομάδα επιστημόνων από Αμερική, Καναδά, Ελλάδα και Κίνα επισκέφθηκε πέντε χαρακτηριστικές περιοχές όπου εκτελέσθηκαν εντυπωσιακά έργα αποκατάστασης υποβαθμισμένων περιοχών από εξορυκτικές εργασίες. Με δεδομένο ότι το θέμα της αποκατάστασης εκτάσεων που έχουν υποβαθμισθεί από διάφορες ανθρώπινες επεμβάσεις και της απόδοσης σε χρήση με νέα μορφή, αποτελεί σημαντικό ζήτημα για τη χώρα μας καθώς και για την Θεσσαλία, κρίθηκε χρήσιμο να μεταφερθούν ορισμένες βασικές πληροφορίες στο αναγνωστικό κοινό της "Ελευθερίας". Η συνεργασία του Ινστιτούτου με το Πανεπιστήμιο αυτό άρχισε από το 2002 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Για να γίνει κατανοητή η σημασία του θέματος αυτού, δηλαδή της αποκατάστασης της γης που υποβαθμίζεται από εξορυκτικές εργασίες, τόσο για την Κίνα όσο και για την Ελλάδα αναφέρονται τα εξής: Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και καταναλωτής κάρβουνου από το οποίο εξασφαλίζει το 70% της ενέργειας που χρησιμοποιείται στη Χώρα. Η παραγωγή κάρβουνου στην Κίνα ανερχόταν το 2000 σε 1300 περίπου μεγατόνους (εκ. τόνους) και αυξήθηκε το 2009 σε 3050 μεγατόνους (κατά 10% αύξηση κατ’ έτος). Το κάρβουνο αυτό προέρχεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από εξόρυξη από το υπέδαφος, η οποία προκαλεί καθίζηση του επιφανειακού εδάφους καταστρέφοντας έτσι μεγάλες εκτάσεις, οι οποίες πρέπει οπωσδήποτε να αποκατασταθούν, δεδομένου ότι η εγκατάλειψή τους οδηγεί σε μεγάλα κοινωνικά (μετακίνηση πληθυσμών) και περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως ρύπανση αέρα και νερού, μείωση της βιοποικιλότητας και περαιτέρω μείωση της γεωργικής γης. Σημειώνεται ότι στην Κίνα ο μέσος όρος έκτασης που αντιστοιχεί σε κάθε οικογένεια είναι η μικρότερη στον κόσμο (περίπου 5 στρ./οικογένεια). Στην Ελλάδα οι περιοχές εξόρυξης κάρβουνου είναι πολύ πιο περιορισμένες, αλλά υπάρχουν σε μεγάλη έκταση άλλες εργασίες που υποβαθμίζουν σοβαρά τη γη, όπως η εξόρυξη μετάλλων, μαρμάρων, ασβεστόλιθου κ.λπ.. Στην Κίνα λοιπόν ύστερα από πολυετείς έρευνες και επένδυση πολλών δις δολαρίων αντιμετωπίζουν πλήρως το μεγάλο αυτό πρόβλημα μετατρέποντας την υποβαθμισμένη γη σε χώρους μεγάλης αξίας, όπως εθνικά πάρκα, υγρότοπους, χώρους αναψυχής, γεωργική γη αναβαθμίζοντας την αξία της. Το οδοιπορικό της επίσκεψης στην Κίνα περιλάμβανε τα ακόλουθα:
* Συμμετοχή (LRER 2017) ως μέλος της οργανωτικής επιτροπής και ως προσκεκλημένος ομιλητής, που πραγματοποιήθηκε στην Xi’an, από 20-23, Οκτωβρίου 2017, με παρουσίαση εργασίας που αναφερόταν μεταξύ των άλλων και στη χρησιμοποίηση ιπτάμενης τέφρας από καύση κάρβουνου του εργοστασίου της Πτολεμαΐδας και ιλύος βιολογικού καθαρισμού της Λάρισας σε βελτίωση άγονου ισχυρά όξινου εδάφους της περιοχής μας. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου ανακοινώθηκε η δημιουργία του International Center on Land Reclamation and Ecological Restoration (ICLRER) και ορίσθηκαν τα πρώτα τιμητικά μέλη για τη χρονική περίοδο 2017-2020, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν και εκπρόσωπος του Ινστιτούτου μας. Επίσης συμφωνήθηκε η περαιτέρω συνεργασία με τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος καθώς και τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, η οποία θα ζητηθεί με επιστολές που θα ακολουθήσουν.
* Επίσκεψη περιοχών στις οποίες εφαρμόσθηκαν προγράμματα αποκατάστασης υποβαθμισμένων γαιών από εξόρυξη κάρβουνου για διάφορες χρήσεις γης συμπεριλαμβανομένης και της γεωργικής. Στις περιοχές αυτές περιλαμβάνονταν και τοποθεσία στην οποία έγινε πειραματισμός που οργανώθηκε από κοινού από το πρώην Ινστιτούτο Χαρτογράφησης Εδαφών (σήμερα Τμήμα του Ινστιτούτου Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών) και το Institute of Land Reclamation and Ecological Restoration του CMUT στα πλαίσια προγράμματος διμερούς συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας – Κϊνας τα έτη 2001-2004 προκειμένου να διαπιστωθούν τα αποτελέσματα από την εκτέλεση του ερευνητικού προγράμματος.
* Γράφει ο Χρ. Τσαντήλας
* Ο Χρ. Τσαντήλας είναι δ/ντής του Ινστιτούτου Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ
