Οι βροχές που προηγήθηκαν, καθάρισαν την ατμόσφαιρα και η νότια πλευρά του Κισσάβου, όπως τη βλέπω από το σπίτι μου, είναι τόσο γοητευτική, που σε προσκαλεί με μυστικές φωνές να την επισκεφτείς. Είναι τόση η ομορφιά της φύσεως αυτή τη μέρα, που δεν μπορείς να αντισταθείς στο κάλεσμά της.
Μεγάλο το ρίσκο για την ηλικία μου, αλλά και ακατανίκητο το κάλεσμα του "Βουνού των Κελλίων".
Αποφασίζω να το επιχειρήσω...
Αβαντάζ στο εγχείρημά μου η παλαιά θητεία μου στη Δασική Υπηρεσία ως δασοπόνου.
Λοιπόν, ας ακολουθήσω το παλιό πλακόστρωτο μονοπάτι Αγιάς - Μεγαλοβρύσου.
Διατρέχω την όμορφη Αγιά από το σπίτι μου, προς τα βορειο-δυτικά. Συναντώ στον δρόμο μου τα παλαιά αρχοντικά της άλλοτε ακμάζουσας Αγιάς. Ιδιοκτήτες τους, διακεκριμένες οικογένειες, που δεν υπάρχουν πια στην Αγιά. Παραμένουν όμως τα αρχοντικά αυτά, ως αψευδείς μάρτυρες περασμένων μεγαλείων, σιωπηλά, εγκαταλελειμμένα στη φθορά του χρόνου.
Οι μαιανδροειδείς δρόμοι που διαβαίνω, προσθέτουν στη γοητεία της όμορφης κωμόπολης. Περνάω το γραφικό γεφυράκι του χειμάρρου Άμοιρου, που διασχίζει όλη την Αγιά από Βορρά προς Νότο. Παλαιά που οι βροχές ήταν πολλές και σήμερα όλο και λιγότερες, λόγω της ασύγκνωστης αφροσύνης του ανθρώπου προς τη φύση, το ποταμάκι "κρατούσε" νερό, σχεδόν όλο το καλοκαίρι. Σήμερα, λίγους μόνο μήνες του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης έχει νερό. Δίπλα στο γεφυράκι, ένας γκρεμισμένος υδρόμυλος, μνημείο μιας παλαιάς εποχής και παραδίπλα, ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι.
Ανηφορίζω. Στο δρόμο μου συναντώ τρεις εκκλησίες στη σειρά: Του Αγίου Αθανασίου, του Αγ. Νικολάου και των Αγ. Αποστόλων, σε απόσταση 300 μόνο μέτρων. Αναλογίζομαι, πόση πίστη υπήρχε τότε στους ανθρώπους του τόπου, για να κτίσουν τρεις εκκλησίες σε τόσο κοντινή τη μία από την άλλη απόσταση. Ασυναίσθητα, αρχίζω να μετράω με το νου μου, πόσες εκκλησίες, εξωκλήσια και μοναστήρια υπάρχουν στην Αγιά. Απίστευτο! 13 Εκκλησίες, 7 εξωκλήσια και 2 μοναστήρια. Έχει δίκιο λοιπόν ο αρχιερατικός επίτροπος Αγιάς πατήρ Νεκτάριος να λέγει ότι η Αγιά παλαιότερα ονομαζόταν Αγία, λόγω των πολλών εκκλησιών της. Πολλές απ' αυτές, έχουν υπέροχες αγιογραφίες, που αξίζει στον καθένα να τις δει και να τις θαυμάσει. Κάποιος πρέπει να αναδείξει αυτή την πλευρά της Αγιάς, ώστε να γίνει, συν τοις άλλοις, ένας αξιόλογος θρησκευτικός προορισμός. Βγαίνω από την Αγιά και συναντώ αμέσως το παλαιό λιθόστρωτο μονοπάτι (Καλντερίμι) Αγιάς - Μεγαλοβρύσου. Υπάρχουν κομμάτια άθικτα, περίτεχνα, κτισμένα, αλλά στο περισσότερο μήκος του είναι κατεστραμμένο, αφού πλέον δεν χρησιμοποιείται και έχει παραδοθεί στη φθορά του χρόνου. Δίπλα, το εξωκλήσι της Αγίας Τριάδας. Παραπάνω, ένας ξύλινος φράχτης και δύο παγκάκια, έργα της εποχής των ΕΣΠΑ, εγκαταλελειμμένα κι αυτά και εντελώς κατεστραμμένα, όπως πολλά έργα της ελληνικής αβελτηρίας και αφροντισιάς.
Μπαίνω στη ζωή των αειφύλλων πλατυφύλλων, συναντώ ένα από τα ρυάκια που συμβάλλουν στο χειμαρροπόταμο Αμοιρο. Εδώ υπάρχει αρκετό πεντακάθαρο νερό, που κελαρύζει με έναν ήχο, που όμοιό του δεν μπόρεσε κανένας μουσουργός να μιμηθεί. Ένας κότσυφας που κάθισε να δροσιστεί στα γάργαρα νερά του ρυακιού, από τους λίγους που γλίτωσαν από τα βόλια των κυνηγών, φτερουγίζει ξαφνιασμένος από την παρουσία μου. Η βλάστηση, όσο ανηφορίζω, γίνεται πιο πυκνή, πιο οργιαστική. Πλατάνια δίπλα στο ποτάμι, καστανιές, αυτοφυείς καρυδιές και σιγά-σιγά η ζώνη της δρυός. Η βλάστηση διακόπτεται από μικρά περιβόλια με μηλιές και κερασιές.
Η διαδρομή είναι πολύ ανηφορική και απαιτείται προσπάθεια για να την ανέβεις. Αναρωτιέμαι πόσος ιδρώτας έχει χυθεί σ' αυτό το λιθόστρωτο μονοπάτι από ανθρώπους και ζώα, τότε που οι μεταφορές από τα ορεινά γίνονταν από αυτή τη διαδρομή. Πόσος μόχθος χρειαζόταν, για να κερδίσει ο άνθρωπος το ψωμί του. Και όμως, οι προβληματισμοί ήταν λιγότεροι και οι άνθρωποι ευτυχέστεροι, επειδή περιόριζαν τις απαιτήσεις τους στα απολύτως απαραίτητα. Σήμερα η ζωή μας έχει βραχυκυκλωθεί στους σκοτεινούς μαιάνδρους του υλισμού και της τεχνολογίας και χάνεται η πραγματική ουσία των πραγμάτων, οπότε φτάνουμε στο τέλος της διαδρομής του βίου μας, χωρίς να έχουμε απολαύσει τις πραγματικές ομορφιές που υπάρχουν γύρω μας, όπως αυτή που έχω την τύχη να απολαμβάνω σήμερα. Η κούρασή μου μετριάζεται από τη θεϊκή συναυλία των πουλιών, το θρόισμα των φύλλων των δένδρων, τους μυστηριακούς ήχους του δάσους και την ομορφιά του τοπίου. Με κοπιώδη προσπάθεια, φτάνω στο εξωκλήσι της Αγίας Τριάδας Μεγαλοβρύσου. Προσκυνώ το ταπεινό εκκλησάκι και συνεχίζω. Φτάνω σε ένα αίθριο, όπου υπάρχει ένας χώρος αναψυχής με ένα κιόσκι και πάγκους, σε πλήρη εγκατάλειψη και αυτά.
Από δω η θέα είναι μαγευτική. Χαμηλά απλώνεται το Δώτιο Πεδίο. Σ' αυτή τη μικρή λεκάνη, παράγεται το 1/5 της ελληνικής παραγωγής μήλων και χιλιάδες τόνοι κερασιών, που είναι το αποτέλεσμα πολύ μεγάλου μόχθου των κατοίκων της περιοχής. Στα ριζά του Κισσάβου, αναπαύεται νωχελικά η αρχόντισσα Αγιά και πιο πάνω το πανέμορφο Μεταξοχώρι. Απέναντι, ο ορεινός όγκος του Μαυροβουνίου και πίσω μου ο επιβλητικότερος όγκος του Κισσάβου. Πιο μακριά, στα αριστερά μου, η θάλασσα του Αγιοκάμπου που στραφταλίζει στις ακτίνες του ήλιου.
Στο δίλημμα αν πρέπει να επιστρέψω ή να συνεχίσω προς το Μεγαλόβρυσο, αποφασίζω να συνεχίσω, δοκιμάζοντας τις δυνάμεις μου. Οι ανηφόρες είναι πιο ήπιες τώρα και η ανάβαση γίνεται πιο εύκολη. Φτάνω στο εξωκλήσι της Παναγίας και από κει συνεχίζω από τον ασφαλτόδρομο Μεγαλοβρύσου - Αγιάς. Η διαδρομή είναι πιο μακρινή αλλά ευκολότερη.
Δεξιά και αριστερά του δρόμου, εκτείνονται οι δασικές εκτάσεις που είχαν καεί ολοσχερώς πριν από 10-12 χρόνια. Αψευδείς μάρτυρες οι καμένοι σκελετοί θάμνων και δένδρων. Με ευχαρίστηση όμως διαπιστώνω ότι στη θέση των καμένων έχει αναβλαστήσει θαμνώδης βλάστηση, που τείνει να επουλώσει πλήρως τις πληγές της λαίλαπας που είχε διατρέξει την περιοχή. Πιο ευχάριστη είναι η διαπίστωσή μου ότι σε εκτάσεις που υπήρχε τεχνητή φυτεία πεύκης, υπάρχει εκτεταμένη νεοφυής αναγέννηση πεύκης.
Επιτέλους φτάνω στην Αγιά, κατάκοπος αλλά ευτυχισμένος. Σκέφτομαι πόσο αδικείται η Αγιά και η περιοχή της να θεωρείται μόνο μηλοπαραγωγός, όταν διαθέτει τόσες άλλες ανυπέρβλητες ομορφιές: Φυσικές, θρησκευτικές, αρχιτεκτονικές. Το λέει αυτό ο γράφων, που δεν γεννήθηκε στην Αγιά, διότι το πιστεύει και έτσι πράγματι είναι.
Κάποιοι πρέπει να αναδείξουν αυτές τις πλευρές της Αγιάς και της περιοχής ώστε να γίνει προορισμός επισκεπτών, για το καλό του τόπου και προς τέρψιν όσων θα την επισκέπτονται.
Του Σωτήρη Απ. Παπαποστόλου
συνταξιούχου δασοπόνου
