Είναι παρατηρημένο. Καμιά φορά οι θάνατοι πέφτουν όλοι μαζί λες και θέλουν να επιβεβαιώσουν το γνωστό παλιό τραγουδάκι πως «ο χάρος βγήκε παγανιά». Να, στην ίδια ηλικία έφυγε και η Μαρία, συμμαθήτρια, συμφοιτήτρια στη Φιλοσοφική Θεσσαλονίκης και φίλη απ’ τα παλιά.
Πληροφορούμενος θανάτους άωρους, θανάτους νέων ανθρώπων, κυριεύομαι βασικά από φόβο. Και λύπη προφανώς αισθάνομαι, πολλές φορές θυμό κι οργή, αλλά νομίζω ότι ο φόβος πως «αυτό μπορεί να συμβεί και σε μένα» πρυτανεύει. Νομίζω ότι –ανομολόγητα- έτσι σκεπτόμαστε όλοι. Ανάγουμε τα πάντα στον εαυτό μας και αυτό είναι απολύτως ανθρώπινο. Δεν είναι τόσο από εγωισμό. Είναι από επίγνωση της αδυναμίας μας απέναντι στο κακό. Ίσως και κάτι σαν... «ξόρκι».
Η ζωή έτσι κι αλλιώς είναι άδικη και σου το δείχνει με κάθε ευκαιρία. Ο πατέρας Αντετοκούμπο –διαβάζω- έφυγε κατατρεγμένος για πολιτικούς και θρησκευτικούς λόγους από τη Νιγηρία. Στη Γερμανία, όπου βρέθηκε, έπαιξε ποδόσφαιρο – ήταν καλός σ’ αυτό- μέχρι που τραυματίστηκε. Τα κουτσά άλογα δεν τα θέλει πια κανείς. Δεν περισσεύει σανός γι’ αυτά. Στην πάντα φιλεύσπλαχνη –παρά τον κρυπτορατσισμό της- Ελλάδα ο πατέρας Αντετοκούμπο βρήκε αποκούμπι. Έστησε σπιτικό, μεγάλωσε παιδιά, κάθε μέρα αχ βαχ και βιοπάλη, δουλειές του ποδαριού, στήσε πάγκο, μάζευε πάγκο, τρέχα –φωνάζει ο τσιλιαδόρος- πλάκωσε η Αστυνομία, παζάρια, πόσο θέλεις για το ρολόγι, άντε ρε μαύρε… δέκα ευρώ… τόσα σου λείπονται; Πέντε κι άμα θέλεις… Ταλαιπώρια…
Και τώρα, τον καιρό της συγκομιδής, την ώρα της απόλαυσης των κόπων, την ώρα που σαν γονιός δικαιούσαι να καμαρώνεις τα διάσημα και πλούσια πια βλαστάρια σου… πέφτουν οι τίτλοι τέλους. Ξαφνικά, απροσδόκητα, μπαίνεις στη βάρκα για την Αχερουσία. Στο ταξίδι που δεν έχει γυρισμό.
Όταν έρχομαι αντιμέτωπος με πρόωρους θανάτους, πανικοβάλλομαι και, για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα, αντιδρώ σπασμωδικά. Καθώς οι θάνατοι είναι έμμεση υπόμνηση του συντόμου και του ματαίου του βίου οδηγούμαι σε υπερβολές. Και σε πολλές υποσχέσεις. Υπόσχομαι στον εαυτό μου ότι θα τα αλλάξω όλα… Θα πάψω κατ’ αρχάς να αγχώνομαι… Δεν έχει νόημα να θέτεις μεγάλους στόχους, αυτό που μετράει είναι η ηρεμία και η γαλήνη… Ζήσε απλά, καθημερινά, χαμογέλα, γίνε ευχάριστος… Βρες χρόνο για τον εαυτό σου, ξεκίνα περπάτημα, κόψε το Facebook, κόψε τσιγάρο, αλκοόλ, πάψε να τρως ό,τι σκουπίδι πέφτει μπροστά σου. H υγιεινή διατροφή-και δη η μεσογειακή-είναι το «διαβατήριο για τη μακροζωία» – στο βεβαιώνουν τόσοι και τόσοι... «ειδικοί» στα σάιτ που περιφέρεσαι όλη μέρα, ακόμη να το εμπεδώσεις;
Ο ίδιος πανικός και η ανάγκη να κερδίσω την παρτίδα της ζωής, με οδηγεί και σε υπερβολές πρακτικού τύπου. Για παράδειγμα, φοράω όλα τα καλά μου πουκάμισα που ήταν προσεκτικά φυλαγμένα στην ντουλάπα για μια «ειδική περίσταση» (μια φορά τον χρόνο δηλαδή κι αν… ). Δεύτερον, στρώνω τραπέζι στην καλή τραπεζαρία και σερβίρω στα πιο ακριβά σερβίτσια του σπιτιού… Για ποιον τα κρατάς;- λέω μέσα μου. Ούτε τα Χριστούγεννα πια δεν μαζευόμαστε για δείπνο, όλο έξω κι έξω, πότε θα τα χαρείς;
Είναι η ίδια μηδενιστική συμπεριφορά που με οδηγεί να ψάχνω απεγνωσμένα στο Ιντερνέτ ευκαιρίες για ταξίδια… Πρέπει να προλάβω να πάω στην Κούβα (νεανικό απωθημένο), να περιπλεύσω τα σκανδιναβικά φιορδ και να πάω στη Νέα Υόρκη- αδιανόητο να μην το έχω τολμήσει ακόμη. Οι πρόωροι θάνατοι μου αλλάζουν φιλοσοφία… Με κάνουν να θέλω να ζήσω πιο πολύ… Με κάνουν πιο «λαρτζ» με τα λεφτά μου. Τι τα μαζεύεις; Γιατί γίνεσαι κουβάρι κι όλο στερείσαι;…
Και μετά το εκτροχιασμένο τρένο επανέρχεται στις ράγες του. Η ζωή ξαναπιάνει τους συνηθισμένους ρυθμούς της, η ανάμνηση των κεκοιμημένων ξεθωριάζει. Τα καντήλια στα μνήματά τους ανάβουν όλο και πιο αραιά… Αλίμονο σ’ αυτούς που φεύγουν- κοινότοπο αλλά αληθινό ωστόσο. Κι εσύ συνεχίζεις να καπνίζεις, να πίνεις και να τρως ό, τι σαβούρα… Το περπάτημα δεν το ξεκίνησες ποτέ, τα καλά σου πουκάμισα ξαναμπήκαν στην ντουλάπα επιμελώς τακτοποιημένα και τα σερβίτσια επέστρεψαν προς φύλαξη στο σκρίνιο… Και την Κούβα πάλι από κανένα ταξιδιωτικό ντοκιμαντέρ θα τη δεις, σαν λαθραναγνώστης, γιατί οι καιροί δύσκολοι, δεν είναι να ξοδεύεις λεφτά… Η αίσθηση της αθανασίας έχει επανέρθει… Και συ ξαναγίνεσαι ο χαρακτήρας σου, επανέρχεσαι στις ίδιες καθημερινές συνήθειες, επαναλαμβάνεις τα ίδια λάθη, κάνεις ξανά τις ίδιες επιλογές.
Οι πρόωροι θάνατοι πονάνε πιο πολύ αλλά (πρέπει να) σε κάνουν και σοφότερο. Αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό το παράλογο πράγμα είναι εγγεγραμμένο στη λογική της ίδιας της ζωής. Μπορεί και να συμβεί… Οπότε, είναι μάλλον ανοησία και παραλογισμός να αφήσεις τον φόβο να σου καθορίζει τη ζωή. Τα είπε όλα ο Ζιροντού, Γάλλος θεατρικός συγγραφέας, με μια φράση τόσο σοφή όσο και παρεξηγημένη: «Σοφία είναι να αποδέχεσαι τη μοίρα σου».
Η ζωή, η πραγματική ζωή, αρχίζει ακριβώς από αυτήν τη συνειδητοποίηση. Η συμφιλίωση με την ιδέα του θανάτου είναι το μυστικό, αλλά δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση για κανέναν, από τη στιγμή που αντιβαίνει στην ανθρώπινη φύση.
Και οι άνθρωποι έτσι θα συνεχίζουν να ζουν. Με τις χαρές, τις λύπες, τις αγωνίες, τις προσμονές, με την κακία και την καλοσύνη, όλα μαζί, όλα ανακατεμένα σ’ αυτό το μεγάλο καζάνι που λέγεται ζωή…
Μην το ψάχνεις και πολύ… Δεν βγαίνει άκρη… Δεν έβγαλαν άκρη τα πιο φωτεινά και ψαγμένα μυαλά που υπήρξαν ποτέ. Κι έχεις δικαιολογία…
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ
alexiskalesssis@yahoo.gr
