Μαύρη τρύπα
Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου ξεπέρασαν τον περασμένο Ιούλιο τα 5 δισ. ευρώ παρά το γεγονός ότι το δανειακό πρόγραμμα περιλάμβανε την καταβολή 800 εκ. ευρώ για τη σταδιακή μείωσή τους.
Εκτός από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές που αναγνωρίζονται με κάθε επισημότητα εκτιμάται ότι υπάρχουν άλλα 2 δισ. οφειλές του Δημοσίου οι οποίες δεν έχουν ακόμη βεβαιωθεί. Σε αυτές πρέπει να προστεθούν ασφαλιστικές, συνταξιοδοτικές εκκρεμότητες οι οποίες κατά ορισμένους υπολογισμούς φθάνουν τα 3 δισ. ευρώ. Συνολικά έχουμε να κάνουμε με μια «μαύρη τρύπα» της τάξης των 10 δισ. ευρώ η οποία επηρεάζει αρνητικά τις οικονομικές εξελίξεις.
Σοβαρές συνέπειες
Η διατήρηση της εκκρεμότητας, με ευθύνη της κυβέρνησης, έχει σοβαρές συνέπειες.
Πρώτον, στερεί πολύτιμη ρευστότητα από τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας και εισόδημα από τους πολίτες οι οποίοι δέχονται μεγάλη φορολογική και ασφαλιστική πίεση.
Δεύτερον, δημιουργεί αμφιβολίες για την ορθότητα των δημοσιονομικών υπολογισμών της κυβέρνησης. Πολλοί αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν να δηλώνει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ότι υπερκάλυψε οκτώ φορές τον στόχο για το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα και από την άλλη να καθυστερεί σκόπιμα την εξόφληση των οφειλών του Δημοσίου. Οι αρμόδιοι διαβεβαιώνουν ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές δεν εμφανίζουν το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα μεγαλύτερο από ότι πραγματικά είναι γιατί οι οφειλές του Δημοσίου συνυπολογίζονται παρά το γεγονός ότι δεν έχουν εξοφληθεί. Η κατάσταση όμως μπορεί να είναι διαφορετική με τις οφειλές του Δημοσίου που δεν έχουν βεβαιωθεί και τις ασφαλιστικές, συνταξιοδοτικές εκκρεμότητες.
Σε κάθε περίπτωση υπάρχει μια δημοσιονομική απόκλιση, η οποία δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί. Θα μπορούσαμε να βρεθούμε αντιμέτωποι στο μέλλον με την αμφισβήτηση του πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος και ένα είδος δημοσιονομικής απογραφής και να κινδυνεύσουμε με τη λήψη συμπληρωματικών μέτρων με πρωτοβουλία του ΔΝΤ το οποίο θεωρεί ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι που έχουν τεθεί είναι υπερβολικά φιλόδοξοι.
Οι σχέσεις με τους εταίρους
Η «μαύρη τρύπα» των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου δυσκολεύει και τις σχέσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους. Καθυστερεί η καταβολή μιας δόσης ύψους 800 εκ. ευρώ μέχρις ότου βεβαιωθούν ότι η κυβέρνηση θα καταβάλει εντός του Σεπτεμβρίου 1,2 δισ. ευρώ για τον περιορισμό των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Έχει οριστεί στα πλαίσια του προγράμματος-μνημονίου μια διαδικασία χέρι με χέρι βάσει της οποίας το Δημόσιο θα καταβάλει σημαντικά ποσά για τη μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και στη συνέχεια θα διευκολύνεται από τους Ευρωπαίους εταίρους και πιστωτές παίρνοντας τις σχετικές δόσεις βάσει του δανειακού προγράμματος. Η ασυνέπεια της κυβέρνησης οδηγεί σε καθυστερήσεις στην εκταμίευση των δόσεων ενώ με το πέρασμα του χρόνου μεγαλώνει το πρόβλημα των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Η «μαύρη τρύπα» των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου είναι μια ακόμη επιβεβαίωση της ασυνέπειας και της προχειρότητας με την οποία διαχειρίζεται η κυβέρνηση τα δημόσια οικονομικά. Ορισμένοι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η καθυστέρηση μπορεί να είναι σκόπιμη και να εξυπηρετεί την ιδιοτέλεια του κομματικού κράτους εφόσον δημιουργούνται οι συνθήκες στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας για την καταβολή του λεγόμενου γρηγορόσημου. Επιχειρήσεις που θέλουν να πάρουν τα χρήματα που τους οφείλει το Δημόσιο για να αποφύγουν τις συνέπειες από τη δραματική έλλειψη ρευστότητας μπορεί να θέλουν να «συνεννοηθούν» με τους αρμόδιους για να βάλουν την αναγκαία υπογραφή.
Η μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου είναι εντελώς αναγκαία για να λειτουργήσει καλύτερα ο ιδιωτικός τομέας, να καλύψουν οι ενδιαφερόμενοι πολίτες βασικές τους ανάγκες, να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στους δημοσιονομικούς υπολογισμούς της κυβέρνησης και να γίνει πιο εύκολη η συνεννόηση με τους Ευρωπαίους εταίρους και πιστωτές.
Του Γιώργου Κύρτσου, ευρωβουλευτή ΝΔ
