Στο άρθρο μας αυτό θα επικεντρωθούμε στη Σερβία, στο Κόσσοβο, στο Μαυροβούνιο και στη Βοσνία.
Κανείς φυσικά δεν ξεχνά ότι η ΕΕ και ιδιαίτερα η Γερμανία και η Αυστρία με την εξωτερική πολιτική που ακολούθησαν κατά τη δεκαετία του 1990 φέρουν τεράστια ευθύνη για τον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας και τον πόλεμο που ξέσπασε τότε στην περιοχή με χιλιάδες νεκρούς. Μετά από μια δεκαετία πολέμων και νατοϊκών βομβαρδισμών που στόχευαν τη Σερβία, η χώρα αυτή βρέθηκε να έχει απωλέσει σημαντικά εδάφη στα οποία κατοικούσαν σερβικοί πληθυσμοί. Απώλεσε την πρόσβασή της στη θάλασσα αλλά και το λίκνο του σερβικού πολιτισμού, δηλαδή το Κόσσοβο, ενώ σημαντικές υποδομές της καταστράφηκαν. Σε μια κοινωνία που βρίσκεται έκτοτε σε καθεστώς οικονομικής ανασφάλειας, έρχεται η ΕΕ και με τον πλέον υποκριτικό τρόπο της ζητά, εδώ και τώρα, απόλυτη προσαρμογή στα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα οργάνωσης του κράτους. Και σα να μην έφτανε αυτό, η ΕΕ ζητά την de facto αναγνώριση του Κοσσόβου εκ μέρους του Βελιγραδίου, γεγονός που πέραν των άλλων ενισχύει τον αλβανικό εθνικισμό. Τέλος αφού επισημανθεί ο θετικός ρόλος της Σερβίας στο προσφυγικό θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η θέση της Ορθόδοξης Σερβίας είναι στην Ευρώπη και ο Ελληνικός λαός στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας.
Σε μια φάση που εντείνονται οι τρομοκρατικές επιθέσεις των τζιχαντιστών στην Ευρώπη η ηγεσία της ΕΕ αποφάσισε να δρομολογήσει την κατάργηση της βίζας για τους κοσσοβάρους. Όπως επισήμανα στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο στις 13/6/2017, το Κόσσοβοσύμφωνα με έρευνες αλλά και δημοσιεύματα έχει μετατραπεί σε μία σφηκοφωλιά των τζιχαντιστών. Επομένως, θα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για την ασφάλεια της ίδιας της ΕΕ ηκατάργηση της βίζας, όταν αυτή τη στιγμή είναι αποδεδειγμένο ότι υπάρχουν τρομοκράτες τζιχαντιστές στο Κόσσοβο όπου και εκπαιδεύονται. Επιπλέον το Κόσσοβο αξιοποιείται από τα Τίρανα για την προώθηση της ιδέας της Μεγάλης Αλβανίας, μια ιδέα αλυτρωτική η οποία διεκδικεί ακόμη και εδάφη εντός της Ελληνικής επικράτειας. Επιπλέον η απαίτηση διαφόρων κύκλων της ΕΕ να αναγνωριστεί το Κόσσοβο από την Ελλάδα, την Κύπρο και άλλες τρεις χώρες μέλη της ΕΕ είναι όχι μόνο πολιτικά απαράδεκτη αλλά ταυτόχρονα συνιστά παραβίαση των Συνθηκών της ΕΕ μια και το δικαίωμα αναγνώρισης ενός τρίτου κράτους είναι αποκλειστικό και ανέλεγκτο δικαίωμα που ανήκει σε κάθε κράτος μέλος της Ένωσης. Έτσι νομίμως πράττουν και φυσικά ορθώς τα ως άνω κράτη μέλη της ΕΕ που δεν αναγνωρίζουν το Κόσσοβο.
Σε σχέση με την ευρωπαϊκή πορεία του Μαυροβουνίου θα πρέπει να επισημανθεί ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική του Μαυροβουνίου και ήδη από το 2011 υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας για παροχή τεχνογνωσίας σε θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά τη δήθεν πρόοδο που παρατηρείται στις ενταξιακές διαπραγματεύσειςτης ΕΕ με το Μαυροβούνιο θα πρέπει να επισημανθεί ότι η διαφθορά εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, ιδίως στους τομείς των δημοσίων συμβάσεων, της δημόσιας υγείας, της παιδείας, του χωροταξικού σχεδιασμού, των ιδιωτικοποιήσεων και των κατασκευών. Γι’ αυτό πρέπει το Μαυροβούνιο να καταστήσει την πάταξη της διαφθοράς μια από τις προτεραιότητές του.
Στις 14/2/2017είχα την ευκαιρία να αναφερθώ στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη η οποία πρέπει να λάβει μέτρα, ώστε να καταπολεμηθεί το οργανωμένο έγκλημα και η διαφθορά που βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη της χώρας. Επιπλέον, χρειάζεται να εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις που να περιλαμβάνουν εφαρμογή του κράτους δικαίου, αξιοκρατική δημόσια διοίκηση και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άλλωστε είναι γνωστό ότι η Βοσνία δεν σέβεται τα δικαιώματα των μειονοτήτων, τόσο των Σερβοβόσνιων που έχουν επιστρέψει εκεί, όσο και των Ρομά. Είναι προφανές ότι η συμφωνία του Ντέιτον δεν έλυσε τα ουσιαστικά προβλήματα που διχάζουν τους λαούς της Βοσνίας. Από τη μια οι Κροάτες εμφανίζουν τη δυσαρέσκειά τους που αναγκάζονται να μοιράζονται την επικράτεια της Βοσνίας με τους Βόσνιους μουσουλμάνους, ενώ από την άλλη, ο σερβικός πληθυσμός επιθυμεί την απόσχιση της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας από το ομοσπονδιακό κράτος.
Καθώς λοιπόν η κατάσταση είναι τεταμένη στην περιοχή και εντελώς αποσταθεροποιημένη από την αλβανικό αλυτρωτισμό, τις παρεμβάσεις της Άγκυρας και τη θνησιγενή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το μόρφωμα των Σκοπίων, η Αθήνα πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση.
Νότης Μαριάς
Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, ευρωβουλευτής, καθηγητής Θεσμών ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
