Προφανώς κάποιοι αντιλαμβάνονται τη δημοκρατία σαν μια αυτόματη συνταγή η οποία εκτελείται κάποια λεπτά μέσα στα παραβάν των εκλογικών κέντρων και ως δια μαγείας λύνονται τα προβλήματα της χώρας!
Αυτή η αντίληψη όχι γελοιοποιεί και αφυδατώνει τη δημοκρατία, αλλά είναι και μια επικίνδυνη αντίληψη μετάθεσης της πραγματικής λύσης των προβλημάτων χάριν της «καρέκλας», έστω και για λίγο χρόνο, και μετά ξανά ο ίδιος φαύλος κύκλος.
Όπως διαπίστωσαν οι Έλληνες στα χρόνια της κρίσης, μετά από κάθε εκλογές που θα μας έβγαζαν από το αδιέξοδο, η χώρα κυλούσε σε χειρότερα αδιέξοδα. Στην αρχή μας έφταιξε η κυβέρνηση του Γ. Α. Παπανδρέου και το κακό μνημόνιο που επέβαλε. Σχεδόν τον κατάργησαν οι ξένοι δανειστές νύχτα, όταν επιχείρησε να άρει τα αδιέξοδα με τους δανειστές και το μνημόνιο με προσφυγή στη δημοκρατία μέσω δημοψηφίσματος. Οι δανειστές επέβαλαν τον εκλεκτό τους τεχνοκράτη κ. Λ. Παπαδήμo με μια «παράξενη» τρικομματική κυβέρνηση που ετοίμασε το δεύτερο «σωτήριο» μνημόνιο και τις εκλογές του 2012 για να βγούμε από το πολιτικό αδιέξοδο. Κανένας δεν αντιλήφθηκε ότι η επανάληψη του ίδιου έργου μόνο σε αδιέξοδο θα οδηγούσε.
Οι εκλογές του 2012 ήταν η επόμενη απόπειρα να λυθούν τα προβλήματα με εκλογές. Τα αδιέξοδο επαναλήφθηκε και η προσφυγή σε νέες εκλογές το 2015 έδωσε και πάλι την ίδια ψευδαίσθηση περί εξόδου από το αδιέξοδο με «μια άλλη πολιτική»! Το αποτέλεσμα ήταν νέα αδιέξοδα και νέο, τρίτο μνημόνιο περιέχοντας όλα όσα συνομολογήθηκαν στα προηγούμενα αλλά οι κυβερνήσεις αντί να τα λύνουν διολίσθαιναν σε εκλογές. Τα αδιέξοδα επαναλήφθηκαν και επιχειρήθηκαν να λυθούν με δημοψήφισμα τον Ιούλιο το 2015 και νέες εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2015.
Τόσες εκλογικές επαναλήψεις με κάθε φορά νέα μνημόνια και κάθε φορά χειρότερα, προφανώς δεν στάθηκαν ικανές να διδάξουν στο πολιτικό προσωπικό ότι όταν λέμε δημοκρατία δεν εννοούμε μόνο τις εκλογές αλλά το πεδίο διαπάλης, διαλόγου και συνεννόησης για την λήψη σωστών αποφάσεων μεταξύ των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών δυνάμεων. Η «δημοκρατία των (συνεχών) εκλογών» όπως λειτούργησε είναι αδύναμη και δεν αρκεί για να λύσει τα προβλήματα.
Σήμερα η χώρα και πάλι βρίσκεται στο μηδέν. Οι δανειστές, το ΔΝΤ και οι «θεσμοί» ζητούν απίστευτα πράγματα, απίστευτη καταστροφή των παραγωγικών, οικονομικών και κοινωνικών δυνάμεων της χώρας για να συνεχίσουν το «πρόγραμμα σωτηρίας» με ένα ακόμη μνημόνιο, ανεξαρτήτως πως θα το ονομάσουν.
Αυτή η κατάσταση δεν αντιμετωπίζεται με παλιές συνταγές. Και η απαίτηση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης να πάμε σε νέες εκλογές χωρίς σχέδιο έτσι γιατί «η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα», είναι απλώς η συνταγή του νέου αδιεξόδου με χειρότερους όρους.
Είναι φανερό λοιπόν ότι η πρόταση του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας από την αρχή της κρίσης αλλά κυρίως από το 2015, ότι χρειάζεται Εθνική Συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων και Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης για να βγούμε συντεταγμένα από την οικονομική και πολιτική κρίση, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
Όλα τα μηνύματα από το εξωτερικό είναι άκρως ανησυχητικά. Η χώρα οδεύει σε πτώχευση, Grexit, καταστροφή. Ή δεχόμαστε νέα μέτρα (όπως αυτά που μας κατάντησαν εδώ!) ή καταστροφή!
Τι χρειάζεται; Αντί για επικίνδυνες εσωτερικές πολιτικές αντιπαραθέσεις να καθίσουν οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές δυνάμεις στο τραπέζι της ευθύνης και να συζητήσουν, με αντιπαραθέσεις και διάλογο, αυτό που είναι αναγκαίο, αυτό που πρέπει να εφαρμόσουν, αυτό που πρέπει να αντιτάξουν στις ατελείωτες απαιτήσεις των δανειστών. Χωρίς αυτά στο επόμενο διάστημα θα βρεθούμε σε νέα αδιέξοδα χειρότερα από σήμερα.
Το χειρότερο διεθνές κλίμα- κίνδυνοι από παντού
Το Brexit και η εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ δεν ήταν πολιτικά «ατυχήματα». Ήταν η επιλογή τεράστιων οικονομικών δυνάμεων στις χώρες αυτές, να ανατρέψουν ένα σύστημα διεθνών οικονομικών και πολιτικών σχέσεων που οι ίδιες δημιούργησαν για να τους αποφέρουν κέρδη και παγκόσμιο έλεγχο.
Το σύστημα των πολυμερών και περιφερειακών συμφωνιών για ελευθερίες στα κεφάλαια και στα εμπορεύματα, λειτούργησε για αρκετά χρόνια και μεγάλα κέρδη στις χώρες αυτές. Ταυτόχρονα όμως λειτουργούσαν και χωρίς σταματημό οι νομοτέλειες του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος με πρώτη την «ανισόμετρη ανάπτυξη» των διάφορων χωρών που πέτυχαν καλύτερους συντελεστές παραγωγικότητας και παραγωγής. Έτσι στο τέλος μέσα από το παγκοσμιοποιημένο καθεστώς ξεπετάχθηκαν νέες χώρες με μεγάλη δυναμική που κατέτρωγαν την κυριαρχία των ΗΠΑ.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι οι ΗΠΑ σε 15 χρόνια έχασαν 8 μονάδες στο παγκόσμιο ΑΕΠ από 31% το 2000 σε 23% το 2015, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο της Κίνας αυξήθηκε κατά 11,3 μονάδες από 3,6% το 2000 σε 14,9% το 2015. Πρακτικά δηλαδή η παγκόσμια οικονομική διαφορά μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας μειώθηκε κατά 19,3 μονάδες! Αυτή η οικονομική ανατροπή αργά ή γρήγορα μεταφράζεται και σε πολιτικές ανατροπές σε παγκόσμιο επίπεδο ή με άλλα λόγια σε εκ των πραγμάτων αναδιανομή του παγκόσμιου πλούτου και της παγκόσμιας πολιτικής.
Για να σταματήσουν αυτή την εξέλιξη οι ΗΠΑ με συνεχή συνεπικουρία της Μ. Βρετανίας, προσέφυγαν σε πολεμικές ενέργειες, εισβολές και κατοχές κυρίως στους δόμους και στις πηγές της ενέργειας, όπως η Μ. Ανατολή. Οι πολεμικές συρράξεις όχι μόνο δεν έλυσαν κανένα πρόβλημα αλλά προξένησαν τεράστιες καταστροφές σε λαούς και οικονομίες τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου το 1991 και τον πόλεμο της Βοσνίας μέχρι σήμερα, με τον πόλεμο της Συρίας. Αρκεί να πούμε ότι 18 χρόνια μετά ο πόλεμος στο Αφγανιστάν μαίνεται και η τρομοκρατία που δήθεν θα χτυπιόνταν εκεί έχει εξαπλωθεί επικίνδυνα παντού στον κόσμο.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση η αποστασιοποίηση των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας από τους παγκόσμιους θεσμούς είναι κακό προανάκρουσμα για τον κόσμο. Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι ετοιμάστηκαν σε τέτοιο έδαφος σύγκρουσης τεράστιων δυνάμεων που έχασαν την επαφή και τη σχέση τους και αποφάσισαν να λύσουν τα προβλήματα μόνο για το συμφέρον των δικών τους κεφαλαίων.
Αποτέλεσμα είναι να απελευθερωθούν μικρά και μεγάλα ιμπεριαλιστικά όνειρα διαφόρων χωρών, μεταξύ των οποίων και της Τουρκίας.
Έτσι η χώρα μας, πέρα από τους κινδύνους πτώχευσης, απειλείται και από πολεμικές καταστάσεις. Ως πότε θα είναι νησίδα ειρήνης είναι άγνωστο δεδομένου ότι κυκλώνεται διαρκώς και περισσότερο από τους πολεμικούς και άλλους κινδύνους.
Η κατάσταση σήμερα είναι άκρως επικίνδυνη για τη χώρα μας. Αν δεν γίνουν αντιληπτοί οι κίνδυνοι, η επόμενη μέρα θα είναι πολύ χειρότερη για να μη γίνουμε μάντεις πολύ χειρότερων κακών.
* Του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου
* Ο Γιάννης Χατζηθεοδοσίου είναι Πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών
